Noord-Italië stikt in de smogwolken

Smog speelt Italië parten. De vervuilingsdrempel is al in 24 steden overschreden. Milieuactivisten eisen structurele maatregelen.

De Italiaanse astronaut Paolo Nespoli heeft een ruimtefoto gemaakt van de Po-vlakte in Noord-Italië, gehuld in een dikke, witte waas. ‘Mist of smog?’ schreef hij erbij. Mist is het zeker niet, want Italië wordt getrakteerd op een uitzonderlijk mooie nazomer. Van in het diepe zuiden van Italië tot in Zuid-Tirol worden eind oktober nog vlot temperaturen boven 26 graden genoteerd.

Maar dat mooie nazomerweer heeft een schaduwkant. Omdat het warm en windstil blijft en bovendien weinig regent, kampen vooral het noorden en het centrum van het schiereiland met buitengewone hoeveelheden smog.

Ramen en deuren dicht

Eind oktober hebben al 24 Italiaanse steden het jaarlijks wettelijk vastgelegde maximum op het gebied van luchtverontreiniging overschreden. Milaan was de voorbije week ingepakt in een witte smogwolk, die vanaf vandaag opnieuw wordt verwacht. Maar Turijn spant de kroon. Het stadsbestuur van de industriestad in Piëmonte vroeg de inwoners vorig week om ramen en deuren dicht te houden en fysieke activiteit in de buitenlucht zo veel mogelijk te beperken.

Luchtverontreiniging is een oud zeer in Noord-Italië, dat al tientallen jaren kampt met te hoge hoeveelheden smog. Strengere emissienormen of, zoals in Milaan, een verkeerssysteem van auto’s met even en oneven nummerplaten die afwisselend het stadscentrum binnen mogen, zijn ontoereikend.

“De anti-smogmaatregelen mogen niet beperkt blijven tot het geïndustrialiseerde noorden van Italië”, zegt Rossella Muroni, voorzitster van de Italiaanse milieuactiegroep Legambiente. “Door de klimaatopwarming lijdt heel het land steeds duidelijker onder de smog. Om vervuiling aan te pakken zijn er structurele maatregelen nodig op lokaal en regionaal, maar ook op nationaal vlak”, betoogt Muroni.

60.000 doden per jaar

Luchtverontreiniging veroorzaakt in Italië meer dan 60.000 vroegtijdige overlijdens per jaar. Volgens het Europees milieuagentschap overlijden jaarlijks nog altijd meer dan 400.000 Europeanen vroegtijdig door fijn stof. In ons land gaat het om meer dan 10.000 doden.

Dat maakt ook internationale actie noodzakelijk. De burgemeesters van de grootste en meest vervuilde steden ter wereld, verenigd in de groep ‘C40’, hebben gisteravond een tweedaagse top afgerond in Parijs, op uitnodiging van burgemeester Anne Hidalgo. Een veertigtal burgemeesters heeft in de Franse hoofdstad concrete maatregelen tegen klimaatopwarming en luchtverontreiniging besproken.

Uitstootvrije bussen

De burgemeesters van twaalf grote steden, waaronder Londen, Parijs, Los Angeles en Kaapstad, hebben gisteren afgesproken om vanaf 2025 enkel uitstootvrije bussen aan te kopen, en om vanaf 2030 grote delen van hun stad helemaal vrij te maken van de uitstoot van fossiele brandstoffen, om het milieu te beschermen. “Luchtverontreiniging door benzine- en dieselvoertuigen doodt miljoenen inwoners in steden ter wereld”, zei de Parijse burgemeester. “Diezelfde uitstoot veroorzaakt ook de klimaatverandering.”

Bij elkaar opgeteld hebben de twaalf steden een inwonersaantal van bijna tachtig miljoen.