Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Het conflict tussen Koerden en Turken in vier vragen
David Criekemans (foto), professor Internationale Politiek aan de UAntwerpen legt uit:
Waar ligt de kiem van het conflict?
Vanuit de geschiedenis is de relatie tussen de Turken en de Koerden gespannen. De heroprichting van de Turkse staat als opvolger van het Ottomaanse Rijk was een pijnlijk proces. In het Verdrag van Sèvres dat tussen de Geallieerden en het Ottomaanse Rijk werd afgesloten na WOI, stond dat Turkije grondgebied zou afstaan om een onafhankelijk Koerdistan mogelijk te maken. De Turkse president Mustafa Kemal Atatürk vond dat verdrag onaanvaardbaar. Als gevolg daarvan beweren Koerden en ook Armeniers historisch behandeld te zijn als tweederangsburger.
Wat is de rol van president Erdogan?
Een tijd lang was onder de Turkse president Erdogan een vredesproces aan de gang waarbij een stuk autonomie werd gegeven en Koerden erkend werden, ook in scholen. Erdogan gaf de Koerden meer ruimte om hun cultuur te beleven, maar de Koerdische Arbeiderspartij PKK is voor de Turken de grote staatsvijand. Het vredesproces werd verstoord door terroristische aanslagen in het perspectief van de Turken gepleegd door de PKK.
Waarom is de Koerdische regio van belang?
Er wonen zo’n 79 miljoen Turken en vijftien miljoen Koerden in Turkije. Koerden leven voornamelijk in het zuidoosten van het land in vruchtbare gebieden. De Koerdische regio is noodzakelijk voor de Turkse elektriciteitsproductie.
Wat zijn de recentste ontwikkelingen?
De laatste drie jaar is het conflict tussen de Koerden en de Turken gevoelig ontspoord, zowel met de Koerden in Turkije als in Syrië en Irak. Onlangs koos 90% van de Iraakse Koerden in een referendum voor onafhankelijkheid van de Koerdische regio. Turkije wil absoluut verhinderen dat er een onafhankelijke staat Koerdistan zou komen. Dat zou kunnen betekenen dat er vijftien miljoen Koerden in Turkije zich zouden aansluiten. Twee weken geleden dreigde Turkije aan het adres van Koerdistan dat het zou binnenvallen als de onafhankelijkheid verklaard werd. Maar hoe harder Turkije reageert, zowel in Syrië als Irak als in het onderdrukken van mogelijke spanningen, hoe hoger die spanningen zullen oplopen. Uitlopers van dat conflict kunnen zich dus ook vertalen in ons land.