Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Eerste slimme groendak ligt in hartje Antwerpen
Intelligent systeem moet steden beter beschermen tegen wateroverlast
Plantenbakken op het dak zijn niet alleen mooi, ze kunnen ook klimaatveranderingen helpen opvangen. De KUL doet onderzoek in de Nationalestraat in Antwerpen naar een ingenieus systeem dat overstroming van rioleringen moet tegengaan.
De daktuin van de toekomst ligt in de Nationalestraat op het gebouw van de sociale organisatie Beweging.net. Het Franse bedrijf Vegetal I.D. installeert er samen met de KU Leuven een proefopstelling. De tuin heeft alle voordelen van een groendak. Het geeft de buurt een groene kleur, filtert in beperkte mate de lucht en houdt de fauna in stand. Maar het eerste intelligente groendak van België heeft meer in petto.
Het ingenieuze systeem zit hem in de waterhuishouding. Het dak kan regenwater draineren wanneer er te veel is en bijhouden als er te weinig is. Professor Vincent Wolfs van de KULeuven legt uit dat dit project op lange termijn een groot verschil kan maken. “Door de klimaatveranderingen zullen we grotere periodes van droogte en meer stormen moeten verwerken. Alles zal de komende jaren heviger worden.” Het systeem moet vooral verhinderen dat straten onderlopen tijdens stormen, omdat de riolering niet voldoende capaciteit heeft.
Een proefopstelling zal het verschil natuurlijk niet maken. Wolfs gaat met de data van de test berekenen wat het positieve effect kan zijn voor een grootstad als Antwerpen. “Met simulaties en weersvoorspellingen kunnen we bekijken wat het resultaat is als pakweg 30% van de daken in de stad een dergelijk groendak krijgt.” Het concept van de waterhuishouding is niet nieuw, maar Wolfs en zijn team zijn wel de eersten die er op dergelijke schaal berekeningen van zullen maken.
Data verzamelen
De proefopstelling bestaat uit verschillende bakken, genaamd Hydroventiv (zie foto). Zo’n bak bestaat voornamelijk uit twee grote delen: een Hydropack, een bak waarin de grond en de planten staan, en een Hydrostock, waarin regenwater wordt verzameld. In de bovenste bak ligt nog een soort filterdoek onder de aarde. Die kan water absorberen, zodat de planten voeding hebben. Om het water naar boven te voeren lopen er van de ‘waterbak’ naar de ‘plantenbak’ twee zeefjes die volgens het systeem van een wiek werken. Het water wordt eigenlijk naar boven gezogen. Zo blijven de planten groen wanneer het te droog is en lopen ze niet onder als het pijpenstelen regent. De cactus in de plantenbak stuurt data door naar de KU Leuven, waar ingenieurs de resultaten zullen analyseren.
Europese steun
Het project past binnen een bredere reeks initiatieven die geholpen worden door het Brigaidproject van de Europese Unie. Dat steunt tientallen universiteiten in hun onderzoek. Het gemeenschappelijke doel is innovaties te ontwikkelen in het teken van klimaatveranderingen.
Beweging.net stond zijn dak met plezier af. “We moeten ons wapenen in het belang van de inwoners”, zegt stafmedewerker Maarten Pacquée. “Hittegolven en overstromingen zijn in een stad een nog groter probleem dan elders. Bovendien is een groendak gewoon mooi, we zijn er zeer blij mee. We gaan er trouwens nog een bijenkast naast zetten. Het groen komt de biodiversiteit ten goede. Er komen meer insecten op af, waardoor er ook meer vogels komen. Het is dus een dubbele winst. Een dak dat aan waterhuishouding doet, is een ‘blauwdak’. Deze combinatie zou je een ‘groenblauwdak’ kunnen noemen.”
VINCENT WOLFS
KU Leuven “Met simulaties kunnen we bekijken wat het resultaat is als 30% van de daken in de stad een dergelijk groendak zou krijgen.”