Gazet van Antwerpen Stad en Rand
De regering van May loopt stilaan leeg
De regering van Theresa May is aan het kapseizen. Dat is het oordeel van de Britse media nu haar kabinet getroffen wordt door schandalen. Prominente partijleden Boris Johnson, Andrea Leadsom, Damian Green en Mark Garnier waren al in zwaar weer terechtgekomen, en als klap op de vuurpijl moest eergisteren ook staatssecretaris Priti Patel opstappen na een verzwegen bezoek aan Israël. Geen tien dagen na het gedwongen ontslag van minister Michael Fallon.
Officieel was ze in Israël met vakantie, de flamboyante staatssecretaris van Internationale Ontwikkeling Priti Patel, die sinds de aanloop naar het Brexitreferendum een bliksemcarrière maakte. Zonder toestemming van Downing Street 10 en zonder de aanwezigheid van de Britse ambassadeur, had ze er een aantal semiofficiële ontmoetingen met diverse hooggeplaatste Israëlische politici en functionarissen. Op plekken die bijzonder gevoelig liggen. Patel, zo lekte uit, was op bezoek geweest in een militair ziekenhuis op de Golanhoogte, op een stukje voormalig Syrisch grondgebied dat Israël sinds eind de jaren 60 bezet.
Nadat de onthullingen uitlekten, zag May zich genoodzaakt Patel onmiddellijk uit Oeganda terug te roepen en haar tot ontslag te dwingen. In haar ontslagbrief gaf Patel toe onverstandig te zijn geweest. “Hoewel ik de beste bedoelingen had, vallen mijn daden niet te rijmen met de transparantie en de openheid die ik altijd promootte”, schreef ze. “Ik uit mijn oprechte spijt en biedt mijn ontslag aan.”
Patel brengt met het debacle haar verantwoordelijke minister, Boris Johnson, nog wat meer in het nauw. Hij lag sinds begin deze week al onder vuur na zijn persoonlijke opmerkingen over de Britse hulpverleenster Nazanin Zaghari-Ratcliffe. Die is in Iran tot vijf jaar cel veroordeeld op beschuldiging van “het omverwerpen van de geestelijke orde”. In een tussenkomst over de kwestie had Johnson het over een schijnproces. De vrouw zou niet meer gedaan hebben dan mensen in Iran wat “journalistiek bijbrengen”.
Die bewering ondermijnde de verdedigingslijn van Zaghari-Ratcliffe, die volhield dat ze met haar dochtertje met vakantie was. Niet lang na de uitspraak van Johnson werd Nazanin Zaghari-Ratcliffe in Iran opnieuw verhoord. Zijn woorden werden er aanzien als een bevestiging van de “feiten”. De celstraf van de vrouw zou op basis van dit “nieuwe bewijs” verdubbeld kunnen worden. Dinsdag moest Johnson in een verklaring – namens de regering dit keer – zijn woorden inslikken. Hij beklemtoonde dat Zaghari-Ratcliffe met vakantie was. Om zijn hachje te redden, wil Johnson nu zo snel mogelijk naar Iran om haar dossier te bespreken. Gisteren eiste de kwaliteitskrant The Financial Times, nochtans niet gekend om drammerigheid, niet minder dan het ontslag van Johnson na de blunder rond Zaghari-Ratcliffe.
Seksschandalen
Het mag duidelijk zijn dat het ontslag van Patel ook een nieuwe, zoveelste klap betekent voor de regering May. Op 1 november moest minister van Defensie Michael Fallon al noodgedwongen ontslag nemen wegens ongewenste intimiteiten. In de nasleep van de affaire-Weinstein is ook de Britse politiek zwaar in opspraak gekomen. Er zijn ook aantijgingen tegen vier Labour-MP’s en acht Conservatieve parlementsleden. Twee van die laatste zijn kabinetsleden van May, en onderzocht wordt of ze zich als minister misdragen hebben en óók ontslagen moeten worden. Damian Green, de vicepremier, zou geprobeerd hebben zijn assistente te versieren. Op zijn computer zou volgens een ex-politieman in 2008 ook porno zijn gevonden. Green ontkent.
Mark Garnier, toegevoegd staatssecretaris van Internationale Handel, gaf ondertussen toe dat hij een medewerkster had gevraagd om twee vibrators te gaan kopen in een seksshop terwijl hij buiten wachtte. Een exemplaar zou voor zijn vrouw geweest zijn, de andere voor een medewerkster van zijn politieke staf. Hij zou haar als koosnaampje “suikertieten” hebben gegeven.
Het seksschandaal heeft ondertussen ook het nodige gekonkel blootgelegd. Zo speelt de voorzitster van het Lagerhuis en harde
Brexiteer, Andrea Leadsom, een merkwaardige rol in het ontslag van Fallon, een softe
Brexiteer. Het was Leadsom die Fallon met een getuigenis over zijn ongepast gedrag ten val bracht. Ze zou volgens The Daily Telegraph al jaren op de hoogte zijn geweest van Fallons gewoonte om jonge journalistes ongepaste avances te maken, maar zweeg. Tot ze opving dat Fallon haar te licht vond voor haar job en aandrong op vervanging.
Ondertussen is Leadsom zelf onder vuur gekomen. Ondanks de vele aantijgingen die het parlement teisteren, zou de voorzitster proberen de beschuldigingen onder de mat te vegen om de schade voor haar partij te beperken.
Waarnemers zien in de reeks “incidenten” een rode draad: de tegenstellingen tussen harde en softe Brexiteers binnen het kabinet. Een evenwicht dat May zorgvuldig uitbalanceerde bij de samenstelling ervan. Elke gelegenheid zou nu gebruikt worden om de “tegenstander” voetje te lichten. Wat dat betreft, is ook de scandalitis in evenwicht: Patel, Johnson en Leadsom zijn pro harde Brexit, Green, Fallon en Garnier tegen. Als de regering May echt aan het kapseizen is, dan lijkt het er sterk op dat de constructie van haar schip het in twee doet scheuren.