Navo tuigt zich op voor strijdtegen Rusland

De Navo wil zich beter voorbereiden op een mogelijke Russische aanval. Er komen twee nieuwe commandoposten in Europa en cyberdefensie wordt uitgebouwd.

Nu de liefde tussen het Westen en Rusland sterk bekoeld is, bouwt de Navo verder aan de verdediging van ‘Fort Europa’. Op de bijeenkomst van de ministers van Defensie van de Navo-lidstaten vorige week is beslist om twee extra commandoposten op Europees grondgebied te organiseren.

De defensiespecialisten waren tot de vaststelling gekomen dat de verplaatsing van de troepen soms op hinderpalen stuitte. Soms moesten die uren aan een grens wachten voor ze mochten passeren, soms waren de bruggen onderweg niet geschikt voor de tientonners die erover denderden. De komst van een logistiek centrum moet die problemen oplossen. Het is nog niet bekend waar het zal komen en hoeveel mensen er zullen werken, maar naar verluidt hebben Polen en Duitsland zich aangeboden als gastheer.

Atlantisch commando aan zee

Tegelijk vindt de Navo het noodzakelijk om de vaarroute in de Noord-Atlantische Oceaan beter te beschermen. Het is een gebied dat belangrijk is voor de internationale handel en, via kabels op de zeebodem, voor het internationaal data- en energieverkeer. Het is ook een gebied waar Navo-waarnemers steeds vaker Russische militaire schepen zien passeren. Op termijn komt daar, in een land dat aan de zee grenst, de andere nieuwe commandopost, het zogenaamde Atlantische commando. Volgens diplomaten zijn Spanje en Portugal daarvoor kandidaat.

Verder gaat de Navo serieus investeren in cyberdefensie. Ze gaat ervan uit dat Rusland de bron is van de vele cyberstoringen die Navo-lidstaten de laatste jaren ondervonden hebben. Niet alleen proberen Russische hackers via de sociale media de publieke opinie te beïnvloeden, maar ze worden ook aangewezen als de daders van de vele cyberaanvallen op strategische netwerken of plaatsen. De secretaris-generaal van de Navo, Jens Stoltenberg, zei daarover in Brussel: “De Navo moet in het cyberdomein net zo effectief zijn als in de lucht, op het land en op zee”.

Ergernis

Velen noemen dit de grootste uitbreiding van de Navo sinds het einde van de Koude Oorlog, maar dat klopt niet. In 2016 besliste de defensieorganisatie om in vier voormalige Oostbloklanden tegelijk – Polen, Estland, Letland en Litouwen – commandoposten te openen waar Navotroepen op rotatiebasis gelegerd werden. Die troepen zouden een eerste Russische aanval moeten afslaan, in afwachting van versterking. De komst van die vier commandoposten heeft veel ergernis in Rusland veroorzaakt, omdat het Kremlin vond dat de Navo daarmee eerder gemaakte afspraken schond, namelijk de belofte dat de Navo nooit naar het oosten zou uitbreiden.

Voor alle duidelijkheid: de aanwezigheid van de Navo in Europa vandaag is een peulschil vergeleken met de Navo-troepen tijdens de Koude Oorlog. Toen waren er niet minder dan 22.000 militairen verspreid over 33 commandoposten, vandaag zitten we, volgens de Navo, aan 7.000 soldaten in zeven commandoposten.

Diep wederzijds wantrouwen

Het is bijlange niet de sfeer van de Koude Oorlog, benadrukt Stoltenberg ook de hele tijd. Maar de kentering is wel ingezet. Het optimisme over een goede samenwerking met de Russen, dat kort voor de ineenstorting van de Sovjet-Unie en in de eerste jaren daarna overheerste, heeft plaatsgemaakt voor een diep wederzijds wantrouwen. De rol die Rusland in Oekraïne heeft gespeeld, en de Russische annexatie van de Krim waren voor de Navo de aanleiding om haar strategie te herzien. Dat heeft tot gevolg dat de Navo, die zich in de dooiperiode ver buiten Europa had gewaagd, nu gefocust is op haar eigen grondgebied. De Navo spreekt de hele tijd van zelfverdediging, maar het Kremlin zal dit weer als een nieuwe provocatie zien.