Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Mugabe door iedereen uitgespuwd, maar de dictator wil niet wijken
93-jarige president zegt in warrige toespraak dat hij verder blijft regeren
Het had de toespraak van de bevrijding moeten worden, gisteravond. Maar tegen alle verwachtingen in vertelde Robert Mugabe (93) niet dat hij zou opstappen als president van Zimbabwe. 37 jaar was zijn wil wet, en wat hem betreft blijft dat nog even zo. Tijdens zijn eindeloze, warrige speech tot de natie leek het alsof hij niet besefte dat iedereen hem de rug heeft toegekeerd.
De natie zat gisteravond klaar voor het tv-toestel. De internationale gemeenschap had hem al afgeschreven. En de legerleiding keek mee over de schouder om te zien wat Robert Mugabe zou aflezen van zijn papieren. De algemene verwachting was dat Mugabe eieren voor zijn geld zou kiezen en samen met zijn vrouw Grace de aftocht zou blazen.
Het moest het einde worden van een korte en verrassend geweldloze staatsgreep. Die begon toen de legerleiding Mugabe einde vorige week huisarrest gaf in zijn presidentieel paleis, en die gisteren in een definitieve plooi leek te vallen toen zijn eigen partij hem met zang , dans en applaus uit zijn eigen partij zette.
Maar dat bleek buiten Mugabe zelf gerekend. Na 37 jaar van grenzeloze macht wil hij niet zomaar verdwijnen. Het woord aftreden kwam niet over zijn lippen. Hij gaf alleen toe dat er fouten waren gemaakt. Maar niets onherstelbaars, volgens hem.
Voorts zou Mugabe gewoon blijven besturen, kondigde hij aan. Zo zou hij over enkele weken gewoon weer het geplande partijcongres van Zanu-PF voorzitten. Alsof hij niet besefte dat hij eerder op de dag uit de partij was gezet.
Een heldere speech was het allerminst. Mugabe leek geregeld te verdwalen in de dikke stapel papieren die hij bij zich had. Maar voor de Zimbabwaanse bevolking en de buitenwereld was het allemaal nog veel verwarrender.
De vraag is nu hoe het verder moet. Chris Mutsvangwa, de machtige leider van de oorlogsveteranen, riep al op tot een grote betoging op woensdag, nu de president zich “doof en blind” toonde voor de wil van het volk. De steun voor een afzettingsprocedure wordt steeds breder. De opvolger staat al klaar, in de persoon van Emmerson ‘de krokodil’ Mnangagwa (75), tot voor kort de rechterhand van Mugabe.
Discreet en meedogenloos
Het is afwachten of de bevolking van het failliete Zimbabwe het onder hem beter zal krijgen. Mnangagwa is de man die de afgelopen weken verantwoordelijk was voor de coup van het leger. Eerst verdreven door Mugabe om het pad te plaveien voor diens vrouw, vervolgens door de legerleiding weer binnengehaald als gedoodverfde opvolger van Mugabe.
Een man ook van wie de wereld zich afvraagt of hij wel zo’n radicaal anders beleid kan voeren. ‘De krokodil’ was toch jarenlang de man die namens Mugabe het vuile werk opknapte, die misdaden tegen de menselijkheid verweten wordt. Aanvankelijk bodyguard van Mugabe, later zijn rechterhand en minister van zowat alles. ‘De krokodil’ zou zijn bijnaam volgens de ene dragen omdat hij destijds de ‘Crocodile Gang’ van activisten tegen de Britse overheerser leidde (in de jaren zestig werd hij veroordeeld tot tien jaar cel wegens het opblazen van een trein), volgens de andere omdat Mnangagwa discreet en meedogenloos is.
Verwacht wordt dat hij als nieuwe Zimbabwaanse leider weer buitenlandse investeerders kan aantrekken. Maar dan moet Mugabe wel eerst verdwijnen.