Slechts in kwart van dossiers sanctie

Klopt het verhaal van Monica Le Hardy? De vaststelling dat een 93jarige kranige Antwerpse dame 73 jaar na de feiten absoluut het verhaal van haar zus in de krant wil vertellen, mét naam, toenaam en foto spreekt in haar voordeel. De geschiedenis geeft in e

“Over dit ene geval kan ik me b uiteraard niet uitspreken. Maar als ik hier snel mijn lijsten raadpleeg, zie ik dat er wel degelijk inzake een zekere Suzanne ‘Lehardy’, geboren 1921 in Rumst, in een editie van Het

Staatsblad van 1947 een strafrechtelijke veroordeling is gepubliceerd.” Aan het woord is de Antwerpse historicus en professor Bruno De Wever.

“Twee jaar was lichte straf”

“De inhoud van die veroordeling ken ik evenwel niet. Daar kunnen we dus niet over oordelen. Als dit dezelfde vrouw zou zijn, dan is ze in elk geval wel strafrechtelijk veroordeeld. En dat gebeurde niet zomaar op basis van losse flodders, maar van feiten. Ik moet wel toegeven dat een straf van twee jaar toen weliswaar een heel lichte straf was.”

Monica Le Hardy was een van de vele tienduizenden veroordeelden na de oorlog. De Gentse historicus Koen Aerts was de wetenschappelijke leidsman bij de televisiereeks Kinderen

van de Collaboratie. Volgens Aerts, daarin ook bijgetreden door de Antwerpse historicus Bruno De Wever en historicus Luc Huyse, waren er globaal na de oorloog ongeveer 100.000 gestraften. In het boek Onverwerkt verleden van Luc Huyse en Steven Dhondt worden die cijfers concreter. Na de oorlog werden bij de krijgsauditeurs in totaal 405.067 dossiers opgemaakt inzake collaboratie. Daarvan werden er 288.101 (71%) zonder verder gevolg geklasseerd, 59.712 buiten vervolging gesteld en 57.254 in een strafrechtszaak vervolgd. Daarnaast werden 43.093 geëpureerd of ‘van hun rechten vervallen’ verklaard.

Deal met zware gevolgen

Vanwaar dat grote verschil tussen klachten en uiteindelijk veroordeelden? “We weten dat er mensen werden opgepakt wegens daden van collaboratie. Die bleken uiteindelijk toch niet zwaarwichtig genoeg én tegelijk was het toch ook weer niet zo dat men kon doen alsof er niets was gebeurd”, zegt Bruno De Wever.

“In die gevallen kwam het vaak tot een deal. Het was soms echt een transactie, waarbij men zijn burgerrechten kwijtspeelde. Die mensen kwamen dus op een lijst en dat had zeer zwaarwichtige gevolgen. Bijvoorbeeld jobverlies. Of uitgesloten zijn van bepaalde herstelvergoedingen.”