Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Levenslang voor grootste massamoordenaar sinds WO II
Zwaarste straf voor generaal Ratko Mladic op laatste proces van Joegoslaviëtribunaal
Ratko Mladic (74), de Servische generaal die medeverantwoordelijk is voor de massaslachting op 8.000 Bosnische moslims in Srebrenica, gaat voor de rest van zijn leven naar de gevangenis. Mladic kreeg op het laatste grote proces van het Joegoslaviëtribunaal levenslang, maar kondigde aan in beroep te gaan.
De Slachter van de Balkan werd hij genoemd. Of de Slager van Srebrenica. Of de Grootste massamoordenaar sinds WO II. Maar zelf hoorde hij zich liever de Servische Napoleon noemen. Dat deed zijn naam als legeraanvoerder en zijn afkomst – hij werd geboren in een Servische familie nabij de Bosnische hoofdstad Sarajevo – meer eer aan, vond hij.
Mladic had er een blitzcarrière bij het Joegoslavische leger op zitten toen zijn land uiteenviel en hij in 1992 bevelhebber van het pas gevormde Bosnisch-Servische leger werd. Waarna hij meteen aan een etnische zuivering begon: tienduizenden Bosnische moslims werden gefolterd, verkracht, gedeporteerd en vermoord. Met als doel een homogene Servische bevolking te vormen in de nieuwe Bosnisch-Servische Republiek.
12.000 doden
Voor die gruwelijkheden heeft het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag hem nu tot levenslang veroordeeld, met een vonnis dat gedetailleerd inging op de gruwelijkheden die de troepen in opdracht van Mladic begingen. Sluipschutters die op vrouwen met kinderen schoten, mannen die met beestenwagens naar concentratiekampen afgevoerd werden, vrouwen en meisjes die naar speciale verkrachtingshuizen gebracht werden...
Alleen al bij de jarenlange belegering van Sarajevo vielen naar schatting 12.000 doden en 50.000 gewonden. Het is een van de zestien plaatsen waar de manschappen van Mladic en de eerder al veroordeelde Radovan Karadzic, president van de BosnischServische republiek, zich volgens de rechtbank aan oorlogsmisdaden schuldig maakten.
Zijn bekendste en meest onmencolade selijke wapenfeit is de massamoord op 8.000 moslims in Srebrenica. Hoewel de stad als een veilige enclave onder bewaking van 30.000 VN-troepen stond, keek die vredesmacht op 11 juli 1995 werkloos toe hoe moslimjongens en -mannen van de vrouwen en kinderen gescheiden en gedeporteerd werden. Hun lichamen werden later in massagraven teruggevonden.
Uit die dagen dateert ook het meest cynische beeld van Mladic: een lachende generaal die in een opvangkamp in Srebrenica cho- uitdeelt aan hongerige kinderen en over hun bol aait, terwijl in een naburig dorp hun vaders en broers door zijn vuurpelotons geëxecuteerd werden. Spijt heeft Mladic daar nooit over getoond, want toen een vrouw op zijn proces getuigde over de moord op haar man en broers, maakte hij een gebaar alsof hij ook haar de keel oversneed.
Na het verdrag van Dayton, dat in 1995 een einde maakte aan de oorlog in Bosnië-Herzegovina, wist Mladic nog tot 2011 uit handen te blijven van het tribunaal. Hij dook eerst onder in Bosnië en daarna in Servië, waar hij bescherming genoot van de legertop en waar de overheid weigerde om jacht op hem te maken.
Dat veranderde pas toen de EU het lidmaatschap van Servië koppelde aan de uitlevering van alle oorlogsmisdadigers. Vijftien jaar na zijn verdwijning, werd Mladic opgepakt in het dorpje Lazarevo, waar hij ondergedoken leefde. Familieleden hadden er herhaaldelijk maar tevergeefs gepoogd om hem dood te verklaren.