17.600 tieners zitten aan de antidepressiva

Jongeren zwichten onder te grote druk thuis, op school en op sociale media

Al 17.600 Belgische tieners tussen 11 en 20 jaar slikten vorig jaar antidepressiva. Bij kinderen van 11 tot 15 jaar bedroeg de stijging tegenover 2015 liefst 8,6%. “De druk op kinderen is toegenomen. Op school, thuis, op sociale media”, zeggen kinderpsychiaters. “Maar op die jonge leeftijd is het amper bewezen dat die medicatie werkt.”

LIEVE SWINNEN

Kinderpsychiater “Slaapproblemen, concentratiestoor nissen: pillen zijn een onderdeel geworden van de opvoeding.”

Laat de cijfers nog even bezinken: 3.125 kinderen tussen 11 en 15 jaar aan de antidepressiva. In de leeftijdscategorie 16 tot 20 jaar gaat het om nog eens 14.480 jongeren, een stijging met 2%. En dat terwijl ook vorig jaar al aan de alarmbel werd getrokken.

“Het is een trieste tendens”, zegt professor kinder- en jeugdpsychiatrie Dirk Van West (UA en VUB). “Je mag kinderen en jongeren niet zomaar behandelen als volwassenen. Vooral omdat maar van één antidepressivum wetenschappelijk is bewezen dat het kan helpen bij minderjarigen met een matige tot ernstige depressie: fluoxetine – beter bekend als Prozac. Bij 11- tot 15-jarigen spelen hormonen een grote rol. De hersenen zijn nog in volle ontwikkeling. Een antidepressivum mag ook alleen voorgeschreven worden in combinatie met therapie. Een behandeling met alleen maar medicatie is niet ethisch.”

Voor alles een pil

Nochtans is dat vaak het geval. Slechts één op de vier jongeren die antidepressiva voorgeschreven krijgen door de huisarts of de psychiater, combineren dat met psychotherapie, zegt Jan Van Speybroeck van de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid. Driekwart dus níét. Dat is opmerkelijk, zeker na alle campagnes die aandacht vragen voor het psychisch welzijn van jongeren, van Rode Neuzendag tot Te Gek!?.

“Nu, het zou kunnen dat net door die campagnes de problemen sneller gedetecteerd worden bij jongeren, en dat de cijfers daarom stijgen. Maar als de hulp zich beperkt tot het voorschrijven van pillen, dan wordt het problematisch. Deels is dat omdat er

nog altijd een taboe rust op therapie.”

Terwijl medicatie wel al lang deel uitmaakt van een kinderle- ven. “Pillen zijn een onderdeel geworden van de opvoeding”, zegt kinderpsychiater Lieve Swinnen. “Voor slaapproblemen geeft men een pil, voor concentratiestoornissen is Rilatine nu de standaard. Toen ik 26 jaar geleden begon, was dat nog helemaal anders.”

Likes verzamelen

Toch willen de experts de problemen van kinderen zeker niet minimaliseren. Integendeel. “Depressie bestaat zeker, en is ook op jonge leeftijd heel ingrijpend”, zegt Lieve Swinnen. “Ik behandel in mijn praktijk twee kinderen van 10 en 11 jaar met een serieuze depressie. Bij de een uit zich dat in hevige woede-uitbarstingen, bij de ander in emotionele uitbarstingen. Op die jonge leeftijd is dat bij heel veel kinderen het gevolg van een traumatische gebeurtenis.” Daarnaast onder- vinden kinderen en jongeren vandaag grotere druk, zegt ze. “Op school moeten ze presteren, op sociale media moeten ze zo veel mogelijk likes verzamelen en dan is er nog de maatschappelijke invloed. Ze maken een vechtscheiding mee of hebben een gebrek aan structuur. Allemaal factoren die maken dat het aantal psychische problemen toeneemt.”

Waardoor de kans groot lijkt dat het pillengebruik ook volgend jaar weer zal stijgen. “Het belangrijkste is om therapie toegankelijker te maken”, zegt Dirk Van West. “Wil je naar een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, dan zijn er wachtlijsten van 6 tot 12 maanden. Wil je sneller geholpen zijn, dan kost een bezoek aan de psycholoog al snel 50 euro. Artsen schrijven daarom soms in afwachting pillen voor.”

FOTO YORICK JANSENS