“Taal is de sleutel, zegt mijn moeder altijd”

“Ik heb er deze week van wakker gelegen, maar mijn leerlingen, die maken er grappen over”, zegt Jan Mertens, naast leraar Nederlands ook co-coördinator talenbeleid en taalgericht vakonderwijs op het Atheneum. “Het hele debat over of dat wel kan, leerlingen niet straffen als ze hun thuistaal op school spreken, vind ik een non-discussie. Ik heb me er echt aan geërgerd. Die beleidsnota dateert al van een paar maanden geleden. En nu komen vooral gepolitiseerde en gepolariseerde uitspraken errond in het nieuws. Hoe het er echt aan toegaat op de speelplaats, of in onze klassen? Daar vraagt niemand naar. Ze denken dat ze het al weten.” Want het Atheneum, dat is ‘een concentratieschool’. En ‘oei, een onveilige school’. Dat waren de twee vooroordelen waar leraar wiskunde en wetenschappen Luc Appelen (57) mee te maken kreeg toen hij van een ‘witte’ school overstapte naar het Atheneum een paar jaar geleden. “Ik ben hier in een heel warm bad terechtgekomen”, zegt hij. En een taalbad heeft hij nog niet gekregen, ook al lopen hier leerlingen met zo’n 58 verschillende thuistalen rond. “Ik hoor als ik over de speelplaats loop alleen maar Nederlands. Geen Nederlands zoals op de radio, maar Nederlands met straattaalinvloeden, met buitenlandse en Berberse accenten.” Wat dat accent betreft, pleit Luc zelf ook schuldig. “Ik ben een Antwerpenaar van het Kiel, dus mijn Nederlands is misschien ook niet helemaal accentvrij”, glimlacht hij. “Als ik hier over de speelplaats loop, krijg ik heel vaak een goedendag te horen van mijn leerlingen. Of ze vragen: ‘Alles goed, meneer?’ Of hoe mijn weekend was… En als het leerlingen van vorig jaar zijn: ‘Je mist ons toch, he meneer!’ Ik heb hier veel meer aanspraak dan in mijn vorige, ‘witte’ school. En ze spreken me allemaal in het Nederlands aan, ja.” Vandaag is het wat stiller op de speelplaats. “Net examen Frans gehad vandaag, moeilijk”, zucht Merkeb Tecle (18), die in het zesde jaar Moderne Talen-Wetenschappen zit. “Frans is veel moeilijker dan Nederlands. Ze zeggen wel dat Nederlands een van de moeilijkste talen is om te leren, maar dat vind ik dus niet. Ik was zes jaar toen ik in België kwam, mijn thuistaal is Tigringnia, ik ben geboren in Eritrea.” Wat haar eerste woorden Nederlands waren? “Dat herinner ik me niet meer, ik ging toen naar het eerste leerjaar in de gemeente in West-Vlaanderen, waar we toen woonden. Dat ik niet alles verstond in het begin, vond ik niet zo erg. Dat kwam vlug genoeg, ik leerde snel Nederlands. Maar ik was een van de enige met een kleurtje in de school, en dat vond ik lastiger. Ze zien je dan gemakkelijk als een vreemde, als iemand die anders is.” Ook al studeert Merkeb moderne talen, een echte talenknobbel heeft ze niet. “Ik was niet sterk genoeg in wiskunde om wiskunde-wetenschappen te doen, dus is het moderne talen-wetenschappen geworden. Engels, dat gaat, maar Frans, dat vind ik lastig. Ik vind mijn talen kennen wel heel belangrijk. Mijn moeder zegt altijd: ‘Taal is de sleutel; als je de taal kent, dan gaan er heel veel deuren voor je open.’ Zij heeft ook Nederlands geleerd.” Parmet Singh Ardyra (16) wil graag Chinees gaan leren. Of Spaans, want hij wil straks op uitwisseling vertrekken naar ofwel China, Mexico of Colombia. “Liefst naar een ander continent, een andere cultuur. Dat daar ook een andere taal wordt gesproken, vind ik een verrijking. Ik ben een Sikh, opgegroeid in Afghanistan. Ik speek nu zo’n zeven talen. Maar ik wil er nog meer leren. Taal ligt mij enorm, en ik vind dat er met elke taal die ik bijleer, een nieuwe wereld voor mij opengaat. Als je een taal kent, dan kan je andere mensen leren kennen, met een andere cultuur. Daar leer je superveel van.” Met z’n talenknobbel helpt Par- met vaak medeleerlingen die het moeilijker hebben met de dt-re- gels en al die vervoegingen. “Als we een taak moeten maken voor Engels, dan krijg ik ook vaak WhatsApp-berichtjes van vrien- den: kan jij eens helpen? Dat doe ik met plezier. Voor Frans, wat ik toch wel moeilijker vind dan Ne- derlands of Engels, vraag ik soms wat hulp aan een paar leerlingen die daar wel heel goed in zijn. Frans, dat studeer ik vooral voor de punten. Ik kom hier zelden iemand tegen met wie ik Frans kan