Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Deal struikelt over Noord-Ierland
Op de valreep toch geen akkoord tussen Europa en Groot-Brittannië
Was de begroeting tussen de Britse premier Theresa May en Europees Commissievoorzitter Claude Juncker nog hartelijk, dan waren de Brexitonderhandeling eerder “hard maar fair”.
FOTO'S EPAEFE, EPA HENDRIK VOS
Europaspecialist UGent “De beloftes die tijdens het Brexitreferendum zijn gedaan, zijn onmogelijk te realiseren.”
Het werd de laatste kans voor een fatsoenlijke boedelscheiding genoemd. En het zag er lang naar uit dat Europees Commissievoorzitter JeanClaude Juncker en de Britse premier Theresa May de laatste knopen ook écht zouden doorhakken. Maar op de valreep liep de Brexitdeal vast op de kwestie NoordIerland. Toch hopen ze later deze week alsnog de laatste plooien glad te strijken.
“This is not a failure.” JeanClaude b Juncker kon gisteren na ettelijke uren hard onderhandelen in Brussel met de Britse premier Theresa May “nog geen volledige deal” aankondigen “ondanks een significante vooruitgang”. “Maar”, zo ging de voorzitter van de Europese Commissie verder, “dit is geen mislukking”. Ook May hield het opvallend kort: ze had het over “harde maar faire” onderhandelingen en sprak van “een of twee issues waarover nog geen eensgezindheid bestaat”. Maar de verschillen zijn “niet onoverbrugbaar”. “Ik ben ervan overtuigd dat we dit positief zullen afronden”, hield de Britse premier de moed erin.
Wat vooraf was aangekondigd als een cruciale dag voor de Brexit-onderhandelingen liep dus af met een sisser. May was gisteren naar Brussel gekomen voor finale gesprekken over de drie hete hangijzers waarover eerst een deal moest worden bereikt. Pas dan wilden de 27 EU-landen het licht op groen zetten voor de tweede onderhandelingsfase.
‘Zachte’ of ‘harde’ grens
Enig optimisme was gewettigd, zeker toen uitlekte dat er geen ‘harde’ grens zou komen tussen EU-lidstaat Ierland en Noord-Ierland, onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. In de praktijk zou dat betekenen dat Noord-Ierland nog met minstens één been binnen de EU blijft, omdat er bijvoorbeeld geen grenscontrole zou bestaan aan de grens met Ierland. Maar dat zag de Noord-Ierse Democratic Unionist Party niet zitten: die wil van geen toegevingen aan Ierland horen. De DUP staat bovendien sterk, want zonder haar steun heeft de regering van May geen meerderheid. Volgens de BBC zou May zelfs gebeld hebben met de Noord-Ierse partijleider, waarna de Britse premier de onderhandelingen met Juncker zou hebben gestaakt.
“Hiermee is bewezen wat ik al langer vrees”, zegt Hendrik Vos, Europaspecialist van de UGent. “De beloftes die tijdens het Brexitreferendum zijn gedaan en die door de ‘harde Brexiteers’ in de regering-May nog altijd worden herhaald, zijn onmogelijk te realiseren. Neem nu de toegeving over een ‘zachte’ grens tussen Ierland en Noord-Ierland, een eis van Dublin. Schotland en Wales waren er als de kippen bij om ook zo’n voorkeursbehandeling te eisen, al gauw gevolgd door de burgemeester van Londen. Ook zij weten dat ze veel te verliezen hebben met de Brexit.” Volgens professor Vos hangt het lot van de Britse regering en van Theresa May aan een zijden draadje.
Baron Paul Buysse, die het crisisteam leidt dat het Belgische bedrijfsleven moet voorbereiden op de Brexit, reageert onthutst. “Dat de Brexit zelf een socio-economische ramp is waarvan we de draagwijdte nog niet hebben gezien, zeg ik al langer. Nu blijkt ook dat een elegante boedelscheiding allesbehalve vanzelfsprekend is. Ik kan alleen maar vurig hopen dat de EU en de Britten er deze week nog uitgeraken.”