Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Zelf Reagan en Bush verlaagden belastingen niet zo hard als Trump
President Trump hervormt de belastingen en haalt zijn eerste wetgevende succes binnen. Maar slechts één op de drie Amerikanen ziet het plan zitten, omdat het de rijken bevoordeelt.
Sinds de opkomst van Donald Trump bestaat de Republikeinse Partij niet meer. Er zijn twee Republikeinse partijen, die permanent om de macht strijden. Een Oude Partij wil lage belastingen, en vooral de belangen van het bedrijfsleven behartigen. En er is een Nieuwe Partij, waar economische nationalisten zeggen op te komen voor de Amerikaanse midden- en onderklasse.
De ingrijpende belastingwet die de Senaat afgelopen weekend in dolle haast heeft goedgekeurd, legt de verhoudingen bloot. Dit was een zege van de Oude Partij. De belastingwet is een compilatie van decennia Republikeinse stokpaardjes. Met één groot verschil: de huidige wet gaat veel verder in conservatieve orthodoxie dan veel eerdere belastingmaatregelen uit het verleden.
De wet, die op het laatste moment nog stevig werd aangepast met haastig gekrabbelde amendementen, is een schoolvoorbeeld van de ‘trickle down’-theorie, die de Republikeinen sinds de jaren 80 omarmen. Het idee is dat als het goed gaat met de bedrijven en de rijken, heel Amerika daarvan profiteert. Daarom worden de lasten voor bedrijven verlaagd van 35 naar 20 procent, en komt er een tijdelijke belastingverlaging voor de meeste Amerikanen tot 2026.
Nadien gaan Amerikanen die minder dan 75.000 dollar per jaar verdienen – de overgrote meerderheid van de bevolking dus – juist weer méér belasting betalen. Daarbij komt een harde ingreep in Obamacare, het eerste collectieve zorgstelsel in de Amerikaanse geschiedenis. Circa dertien miljoen Amerikanen zullen hun zorgverzekering verliezen. Maar omdat in Amerikaanse politiek de korte termijn altijd telt – de tussentijdse verkiezingen zijn volgend jaar – kunnen de Republikeinen de wet verkopen als een cadeautje aan alle Amerikanen.
62 procent voor de 1 procent
Dit is ‘Reagonomics on steroids’. Ook Ronald Reagan in 1981 en George W. Bush in 2001 verlaagden de belastingen fors, maar zij durfden niet zo ver te gaan als de Republikeinen nu. Rijke Amerikanen profiteren nu buitenproportioneel. Denktank CBPP berekende dat onder Bush 27 procent van alle maatregelen ten goede kwam aan de rijkste 1 procent van de bevolking. Nu is dat 62 procent.
Het geld voor die rijke Amerikanen komt niet uit de lucht gevallen. De belastingverlaging is zo fors dat er grote tekorten door zullen ontstaan. Zelfs als de economie met 3 tot 4 procent groeit, zoals de Republikeinen beloven, zal de staatsschuld de komende jaren met meer dan duizend miljard dollar toenemen.
Voor Trump is de wet politiek een grote overwinning. Ondanks een Republikeinse meerderheid in beide kamers van het Congres had hij nog vrijwel niets klaargespeeld in Washington. Voor het eerst gaat de Senaat nu akkoord met een grote wet. Dat hijzelf nauwelijks aandacht aan de wet besteed had, doet niet ter zake. Evenmin telt dat de wet in strijd is met de populistische boodschap tijdens zijn verkiezingscampagne. Trump beloofde toen op te komen voor de “vergeten mannen en vrouwen”, en de lobbyisten van het bedrijfsleven Washington buiten te werken. Trump heeft zijn overwinning, en dat weegt voor hem zwaarder.
Republikeins dilemma
Dit is al lange tijd gaande. Trump heeft zich na zijn verkiezingszege omringd door mensen uit het bedrijfsleven. Van de 341 belangrijke benoemingen onder Trump, hebben er 179 een direct belangenconflict, berekende The Daily Beast onlangs. Het zijn industriëlen, lobbyisten of advocaten. Zij komen uit de wereld die ze nu moeten reguleren.
Voor de Republikeinen is deze wet mis-
schien nog ingewikkelder. De belastingverlaging is impopulair bij Amerikaanse kie- zers. Reagan en Bush voerden populaire belastingverlagingen in, maar slechts een op de drie Amerikanen ziet deze wet zitten, omdat ze de rijken bevoordeelt.
Dit Republikeinse dilemma wordt steeds zichtbaarder. Ze kunnen niets doen en op die manier onpopulair worden. Of ze kunnen oude Republikeinse beloftes invoeren die óók niet populair zijn. Ze verliezen in beide gevallen.
Het Huis van Afgevaardigden, dat eerder al akkoord was gegaan met een vergelijkbare wet, wordt volgend jaar herkozen. Dan wordt er ook gestemd over 33 Senaatszetels. De Republikeinse senatoren stemden vrijdagnacht allemaal voor de wet, op Bob Corker na. Zij luisterden liever naar lobbyisten dan naar kiezers. Het Moeras, zoals Trump Washington neerbuigend noemt, functioneert nog precies als voorheen.