10.000.000.000 euro

De rekening van de wanbetalers: Onze overheden scoren zeer slecht op het vlak van betaaltermijnen

Het voorbije jaar werd voor maar liefst 10 miljard euro aan facturen te laat betaald. En dat is voor een groot deel de schuld van de overheid. Paradoxaal genoeg is de heropleving van de economie een van de oorzaken.

Wat we zelf doen, doen we beter, klinkt het weleens in de Vlaamse politiek. Behalve wanneer het op het tijdig betalen van facturen aankomt. Dan hebben bedrijven een kwaaie klant aan de Vlaamse overheid. Dat blijkt uit de nieuwste studie van bedrijfsinformatiekantoor Graydon en ondernemersorganisatie Unizo.

“De Vlaamse overheid doet haar reputatie alle eer aan”, zegt Eric Van den Broele van Graydon. In het derde kwartaal betaalde Vlaanderen maar vier op de tien facturen binnen de normale termijn van 30 dagen. Bij de helft van de facturen liet de betaling zelfs langer dan 90 dagen op zich wachten.

“Dat nu ook de federale overheid dezelfde toer opgaat, is opvallend en vooral teleurstellend”, zegt Lieven Cloots, jurist bij Unizo. “In het eerste kwartaal van 2017 betaalde de federale overheid nog 90% van haar facturen netjes op tijd, in het derde kwartaal was dat nog maar 61%.” Tegelijk ontplofte het aantal facturen dat langer dan 90 dagen onbetaald bleef van 1% naar 11%.

Voeg daar nog het aantal facturen aan toe dat bedrijven onderling niet of te laat betalen – toch ook nog altijd drie op de tien – en het wordt een flink gepeperde rekening: laattijdige betalingen kostten onze economie vorig jaar 9,64 miljard euro, of het equivalent van 20.000 jobs. Om nog te zwijgen van het aantal bedrijven dat bij gebrek aan geldmiddelen de deuren moet sluiten, als ze al niet failliet gaan en zo andere bedrijven in de problemen brengen.

Volgens Van den Broele is die verslechtering paradoxaal genoeg toe te schrijven aan de heropleving van de economie: “In tijden van economische crisis letten bedrijven veel nauwgezetter op de betalingen. Nu het weer beter gaat, worden de teugels gevierd. En daar profiteren slechte betalers van.” Al geeft de bedrijvenspecialist toe dat zeker in Brussel ook de naweeën van de aanslagen er voor iets tussen zitten.

Voor Graydon en Unizo is het duidelijk: “De wet op de betalingstermijnen moet dringend worden aangescherpt, waarbij elk achterpoortje moet wordengesloten.”

Iets waar Antwerps Kamerlid Johan Klaps (N-VA) alvast oren naar heeft: “Wettelijk gezien moeten facturen binnen de 30 dagen betaald worden. Contractueel kan je daarvan afwijken, maar door achterpoortjes in de wet lopen die termijnen vaak op tot 90 of zelfs 120 dagen. Mijn wetsvoorstel brengt die maximale betalingstermijn terug tot 60 dagen en sluit de achterpoortjes.”

Om van de overheid een betere betaler te maken, wil Klaps dat de ministers zich elk jaar voor de commissie bedrijfsleven komen verantwoorden, cijfers in de hand. “Boetes opleggen heeft hier geen zin, want dat zou dan gewoon een broekzakvestzakoperatie zijn.”

“Ondernemingen zouden sneller personeel aanwerven als ze ook sneller worden betaald. Met dit wetsvoorstel kunnen we de achterpoortjes sluiten en zorgen we voor meer investeringen en meer jobs bij de kmo’s”, zegt de Antwerpse volksvertegenwoordiger. Hij haalde de mosterd in Nederland, waar sinds deze zomer een gelijkaardige wet is goedgekeurd.