“We zijn nooit gerust”

Lood-in-bloedwaarden Hannah (3) uit Hoboken gehalveerd, maar nog drie keer boven ‘veilige’ norm

annah Kleykens (3) uit Hoboken stond begin dit jaar in alle kranten en was te zien op elke nieuwszender. De kleine Hannah had een loodinbloedwaarde die zeven keer hoger was dan de ‘veilige’ gezondheidsnorm. Oorzaak was een piek in de looduitstoot van de vlak bij gelegen fabriek van Umicore. “Het gaat nu beter, maar we zullen nooit gerust zijn”, zegt papa Benny.

Sinds 1993 test een medische werkgroep elk half jaar de bloedwaarden van kinderen tussen 1 en 12 jaar in de wijk Moretusburg in Hoboken. De wijk kent een lange geschiedenis van loodvervuiling, veroorzaakt door de vlak bij gelegen loodraffinaderij van Umicore, het vroegere Union Minière. De wijk werd tussen 2006 en 2008 volledig gesaneerd, met een positief effect op de loodgehalten in het bloed van de omwonenden. Maar na dakwerken aan de loodraffinaderij van Umicore rond de jaarwisseling 2015-2016 was er vier maanden lang een verhoogde looduitstoot. Gevolg: de lood-inbloedwaarden bij tientallen kinderen schoten de hoogte in. Bij Hannah (toen 2) werd in april 2016 een gevaarlijk hoge lood-in-bloedwaarde vastgesteld van 36,28 microgram per deciliter bloed (mcg/dl). Dat is zeven keer meer dan de maximumwaarde van 5 mcg/dl, opgelegd door de Wereldgezondheidsorganisatie. De lood-in-bloedwaarden bij Hannah zijn gedaald, naar 16 mcg/dl vandaag. “Het gaat dus relatief goed met haar”, zegt haar vader Benny Kleykens. “Maar het is nog altijd drie keer meer dan de gezondheidsnorm. Ze zou onder de 5 mcg/dl moeten gaan, maar het lood zit in haar lichaam en dat heeft tijd nodig om het lood weg te krijgen.” Stofvrij huis Benny Kleykens en zijn vrouw Nancy Heirman doen er sinds het incident bij Umicore alles aan hun huis stofvrij te houden. “Elke twee dagen stofzuigen en dweilen we”, zegt Hannahs vader. “We hebben nieuwe kasten gekocht, die volledig afsluitbaar zijn zodat er geen stofdeeltjes in haar speelgoed kunnen komen. We hebben drie stofzuigers aangekocht en drie robotstofzuigers. We hebben dus heel wat geld geinvesteerd, maar het moest, voor Hannah. Toch gaat haar lood-inbloedwaarde erg traag naar beneden.” Dat baart de ouders grote zorgen. De risico’s van een te hoog loodgehalte zijn dan ook niet te onderschatten. Het kan negatieve effecten hebben op de ontwikkeling van het zenuwstelsel, het IQ en het gedrag van jonge kinderen. Schrik voor kanker “We zullen nooit gerust zijn”, zegt Kleykens. “Vorig jaar werd er al bloedarmoede bij Hannah vastgesteld, maar dat kun je moeilijk zomaar aan lood toeschrijven, omdat een op de tien peuters daarmee te kampen heeft. Er zijn nu ook aanwijzingen dat Hannah wat autistisch zou zijn, maar ook dat is niet rechtstreeks te linken aan lood. Onze grootste zorg is dat er ooit kanker bij haar wordt vastgesteld. Onderzoek heeft al uitgewezen dat te hoge lood-inbloedwaarden kanker kan veroorzaken bij dieren. Of dat ook bij mensen het geval is, is niet duidelijk, maar het is in ieder geval niet geruststellend.” De looduitstoot bij Umicore is gestabiliseerd naar het niveau van voor het incident. Naar aanleiding van het incident heeft de directie versneld maatregelen genomen, zoals een extra afzuiginstallatie. Dit jaar is ook een Vlaams actieplan opgesteld dat de lood-inbloedwaarden bij kinderen in de wijk Moretusburg moet doen dalen. Uit de cijfers blijkt dat er nog veel moet gebeuren. 31,5% van de kinderen in de wijk heeft loodin-bloedwaarden boven de 5 mcg/dl. “Ik ben blij dat Umicore actie heeft ondernomen, maar ik ben niet naïef”, zegt Kleykens. “Het bedrijf heeft zijn verantwoordelijkheid genomen, maar wel pas nadat de problematiek in de media is gekomen. Umicore nu bedanken met bloemen en een schouderklopje, dat zit er niet in. Zowel Umicore, de medische werkgroep als het district heeft nu veel meer aandacht voor het probleem. Dat is positief, maar het gaat wel om een groot, legaal sluikstort dat om economische redenen gedoogd wordt. Ik hoop dat de aandacht voor het probleem niet verzwakt.” JAN STASSIJNS

BENNY KLEYKENS Papa van Hannah “Het lood zit in het lichaam van Hannah. Haar lichaam heeft nu tijd nodig om dat lood weg te krijgen.”

FOTO KIONI PAPADOPOULOS HBenny Kleykens met Hannah. “Ik ben blij dat Umicore actie heeft ondernomen, maar ik ben niet naïef.”