Botsingen rond transmigranten

Stanny De Vlieger, de directeur van de federale gerechtelijke politie van Antwerpen, slaat alarm over een nieuw fenomeen: almaar meer economische vluchtelingen die via België naar Engeland willen, proberen nu ook op parkings aan autowegen in de provincie Antwerpen in vrachtwagens te klauteren. Het gaat om de zogenaamde transmigranten. Engeland is voor hen nog altijd het beloofde land omdat daar een identiteitskaart niet verplicht is en je er gemakkelijker zou kunnen onderduiken, omdat de taalbarrière kleiner is (ze kennen vaak al Engels), vanwege vroegere koloniale banden, omdat ze er al familie of kennissen hebben wonen en omdat het land de reputatie heeft – zeker Londen – migrantvriendelijker te zijn en betere voorzieningen te hebben voor vluchtelingen. Voor een goed deel zijn dat illusies, gevoed door mensensmokkelaars die meer geld kunnen vragen naarmate de reis langer is en hun beloften rooskleuriger klinken. Weet een straatarme en ongeletterde jongeman uit Soedan of Eritrea veel. Het zijn deze transmigranten die in het Brusselse Maximiliaanpark vlak bij het Noordstation samentroepen. Daar spelen zich sinds enkele maanden elke dag taferelen af die op zich alleen maar hartverwarmend kunnen worden genoemd. Duizenden vrijwilligers, verenigd in een Nederlandstalige Facebookgroep (‘burgerplatform voor overnachtingen’) en een Franstalige (‘hébergement plateforme citoyenne’), proberen ervoor te zorgen dat alle vluchtelingen elke nacht opvang krijgen bij iemand thuis en vaak lukt dat ook. De vrijwilligers, ook uit het Antwerpse, leggen thuis transmigranten te slapen, of zorgen voor vervoer, of helpen met koken of met andere klussen. Daarnaast staat een andere realiteit: de migranten zijn hier illegaal, willen geen asiel aanvragen en proberen vaak via mensensmokkelaars naar Engeland over te steken. De vrijwilligers helpen hen daar niet bij, ze willen niet medeplichtig zijn aan mensensmokkel, ze willen alleen maar mensen niet in de kou laten. Daarnaast staat nog een derde realiteit, die van een overheid die geen kamp zoals in Calais wil zien ontstaan in Brussel, die bang is voor een aanzuigeffect, die mensensmokkel en illegaal verblijf in het land bestrijdt. De verschillende werelden botsen met mekaar. Een Franstalige vrouw postte op Facebook vrijdag: ‘Mijn gast is terug en hij heeft niets meer: de politie (Antwerpen) heeft zijn tas en telefoon afgepakt.’ Ze is verontwaardigd en overweegt een klacht in te dienen. Er is niets mis met mensen die anderen helpen. Er is niets mis met een overheid die de samenleving afschermt. Er is niets mis met iemand die migreert in de hoop op een beter bestaan. Maar het wringt en het botst wel. Daar is niks aan te doen.