Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Velen hopen op technologie om eeuwig verder te leven”
De vreemdste plek die Mark O’Connel bezocht, was een fabriek met kisten vol lichamen. Niet zomaar lijken, maar ingevroren patiënten die via een doorbraak in de techniek hopen op het eeuwige leven. De Mensmachine biedt een kijk op de strekkingen binnen het transhumanisme.
Zouden we kunnen doorgaan
b met leven, wanneer de dood wordt getackeld door techniek? Transhumanisten geloven van wel. De Ierse journalist Mark O’Connell legde zijn oor te luisteren bij verscheidene believers. Zijn boek De Mensmachine doet alleszins wenkbrauwen fronsen.
Waarom besloot u de we
b reld rond te trekken op zoek naar transhumanisten?
Mark O’Connel: Zelf ben ik geen transhumanist, laat dat duidelijk zijn. Maar ik voel wel iets voor hun uitgangspunt dat stelt dat het menselijk bestaan geen optimaal werkend systeem is. Vlak na de geboorte van mijn zoon ervoer ik dat ten diepste, toen ik zijn weerloze en kwetsbare lijfje vasthield. Plotseling besef je dat je niet ontkomt aan de realiteit van ouderdom, ziekte en sterfelijkheid. Geen wonder dat sommigen zich afvragen of dat menselijke tekort misschien niet omzeild zou kunnen worden.
b
In Phoenix kuierde u door een centrum waar mensen zich laten invriezen. Vreemd?
Zeker, bij de Alcor Life Extension Foundation laten mensen zich na hun dood snel invriezen in de hoop dat er binnen afzienbare tijd een technologie wordt ontdekt die hen weer tot leven kan wekken. Wie gelooft dat het gehele lichaam kan heropleven, heeft 200.000 dollar (163.000 euro,
red.) veil voor het bewaren van zijn lijf. Voor wie enkel zijn hersenen wil sparen, wordt het hoofd bewaard voor 80.000 dollar
(65.000 euro, red.). Van dergelijke centra zijn er in de Verenigde Staten drie en in Rusland één.
b
In welke methodes zien transhumanisten zoal heil?
Velen geloven dat er machines op komst zijn die onze menselijke beperkingen zullen afremmen, en uiteindelijk zelfs zullen voorkomen dat we sterven. De mens zou dan langzaamaan opgaan in een machine. Een andere strekking gelooft in het scannen van ons brein, al dan niet via 3D-technologie. Dat materiaal zou dan geïmplementeerd kunnen worden in robots. Nog anderen experimenteren met implantaten: chips in het lichaam zouden zo geleidelijk aan onze lichaamsfuncties kunnen overnemen.
Er wordt veel onderzoek verricht naar zulke experimenten. Wie betaalt dat?
De onderzoeken worden alleszins niet gespekt met fondsen uit de wetenschappelijke wereld, daar wordt brandhout gemaakt van het transhumanisme. De geldschieters zijn vaak rijke mensen die zelf hunkeren naar onsterfelijkheid. Niet zelden gaat het om machtige lui die op het vlak van techniek geen kans onbenut laten en in de voorhoede spelen. Zoals Elon Musk, via Tesla de producent van elektrische auto’s. Ook Google investeert, net als Peter Thiel, de oprichter van PayPal. Hij meent dat de almaar uitdijende rekenkracht van computers vroeg of laat invloed zal krijgen op onze lichamen. Dat veel levensverlengend onderzoek wordt verricht in Silicon Valley, is geen toeval: nergens is het geloof in de kracht van technologie zo groot.
Hebben believers vaak een
b zelfde profiel?
Bepaalde trekken keren vaak terug, ja. Haast zonder uitzondering zijn het blanke mannen die al van in hun vroege jeugd bezeten waren van technologie. Velen onder hen schopten het uiteindelijk tot computerprogrammeur. Daarnaast steekt ook een hevige passie voor sciencefiction in boeken en films de kop op. Transhumanisten mogen dan geboekstaafd staan als kleurrijke figuren, op technologisch vlak kunnen ze vaak wel op een sterke basis buigen.
Wanneer wordt de eerste doorbraak verwacht?
Transhumanisten schuiven het jaar 2045 naar voren. Ray Kurzweil voorspelt dat kunstmatige intelligentie zichzelf dan zodanig zal hebben verbeterd dat ze meer invloed krijgt op de richting waarin de maatschappij evolueert dan de mens zelf. De hele evolutie vanaf de oerknal tot nu kan volgens deze uitvinder gezien worden als een exponentiële groei van intelligentie, voortgezet in kunstmatige intelligentie. Volgens Kurzweil leidt dit patroon tegen het midden van de 21ste eeuw tot een ongebreidelde technologische vooruitgang.
Wordt er rekening gehouden met een ethische code?
Zo lijkt het niet, transhumanisten denken enkel aan vooruitgang. Maar wat als ons ‘geüploade’ brein gedupliceerd zou worden? En in hoeverre valt ons brein samen met wie we zijn? Transhumanisten zien ook geen heil in voorzieningen voor mensen met een beperking. In hun ‘nieuwe’ leven zou hun beperking sowieso gecorrigeerd kunnen worden.
Kijkt u na dit boek anders tegen het transhumanisme aan?
Ik meen dat hun onderzoeken op niets zullen uitdraaien, maar in hun dromen onderken ik wel die hang naar het eeuwige leven. Die filosofie is niet nieuw, ze neigt naar religie. Ook boeddhisten en hindoes geloven dat de geest niet sterft, maar verder leeft in een ander lichaam. Maar transhumanisten gaan nog een stapje verder. In het diepste van hun gedachten voelen ze zich een god.
MARK O’CONNELL
Auteur “Veel levensverlengend onderzoek vindt plaats in Silicon Valley: het geloof in technologie is nergens zo groot.”