Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Lage-emissiezone voor héél Vlaanderen is geen goed idee”
Maar schepen van Leefmilieu Nabilla Ait Daoud is wel trots op Antwerps project
Ik ben ervan overtuigd dat we nu properdere lucht inademen dan een jaar geleden”, zegt Antwerps schepen van Leefmilieu Nabilla Ait Daoud (NVA). De lageemissiezone (LEZ) in de stad viert op 1 februari zijn eerste verjaardag en ondanks enkele kinderziektes is de schepen er best tevreden over.
De invoering van de allereerste LEZ in Vlaanderen kende een moeilijke start, met enkele keren uitstel. Het ging dan ook om een ingrijpende maatregel, met mogelijk dezelfde impact op het gedrag van mensen als de invoering van de selectieve afvalophaling in de jaren 90.
Hoe blikt u terug op de invoering van de LEZ? Nabilla Ait Daoud: Het was niet zo’n evidente maatregel en er was wel wat weerstand. Maar we hielden voet bij stuk, omdat het noodzakelijk was voor het verbeteren van de luchtkwaliteit. We hadden het ons gemakkelijk kunnen maken door deze maatregel niet te nemen, maar dan zaten we met z’n allen in de vieze lucht. Bovendien riskeerden we boetes van Europa voor de slechte luchtkwaliteit en het feit dat we er niets aan deden. Het protest kwam vooral van de bezitters van oldtimers. Zij wensten een uitzondering zodat ze niet moesten betalen om de LEZ in te rijden. Ik ontving op mijn kabinet ook mensen die in paniek waren, veel oudere koppels. Maar als je eenmaal uitlegt waarom we het doen en dat ze niet noodzakelijk een nieuwe wagen moeten kopen maar een tweedehands benzinewagen ook goed is, zijn ze gerustgesteld en overtuigd. We organiseerden een veertigtal infosessies voor bewoners om het draagvlak voor de LEZ te verhogen. Het was allemaal nodig om begrip te creëren. Ik heb de indruk dat we daar ook in geslaagd zijn.
Wat zeggen de eerste resultaten tot nu toe? Maand na maand bereikten we steeds meer onze doelstelling: de overschakeling naar propere wagens. Op de Vlaamse wegen is 85% van de wagens conform met de toegangsvoorwaarden voor de LEZ. Volgens de recentste Antwerpse cijfers krijgt 1,5% van de wagens een tijdelijke toelating om in de LEZ te rijden en 1% een boete omdat ze te vervuilend zijn. De wagens die in de Antwerpse binnenstad rijden, zijn dus veel properder dan die op de Vlaamse wegen. Ik ben daar zeer blij mee, want dit betekent dat ons opzet is gelukt. Minder vervuilende wagens betekent een betere luchtkwaliteit voor onze kinderen, ouderen en mensen die in armoede leven. Recente kaarten tonen dat de luchtkwaliteit slechter is dan eerst werd aangenomen. Dringt een verstrenging zich niet op? Vergeet niet dat de LEZ slechts een van de meer dan honderd maatregelen is die we treffen om de luchtkwaliteit te verhogen. Maar de voorwaarden voor wagens in de LEZ versneld verstrengen, zou niet fair zijn tegenover de inwoners. Mensen ruilden bijvoorbeeld hun diesel in voor een benzinewagen waarmee ze nog tot 2025 de stad in mogen. Nu zeggen dat dit vanaf 2020 niet meer het geval zal zijn, zou gewoon niet eerlijk zijn.
Is het genoeg om de vooropgestelde doelstellingen te halen?
Uit onze haalbaarheidsstudie voor de LEZ blijkt dat we met deze maatregel kunnen rekenen op 40% minder uitstoot van fijn stof en 60% minder uitstoot van roet. Daarbij is al rekening gehouden met het feit dat diesels in de realiteit meer uitstoten dan wat de fabrikanten aangaven. Het blijven schattingen, maar als ik zie hoeveel mensen zich in regel hebben gesteld het afgelopen jaar, ga ik ervan uit dat we een mooi resultaat gaan kunnen voorleggen. De eerste resultaten zouden al in die richting wijzen. Alleen zeggen deskundigen dat een jaar sowieso te kort is om echte conclusies te trekken en de link te leggen met LEZ. Het weer speelt onder meer een belangrijke rol.
Hoe zit het met de uitbreiding van de LEZ naar de districten buiten de Antwerpse Ring en enkele randgemeenten, zoals Mortsel?
De studie hierover is nog bezig. Uitbreiden naar alle districten is misschien niet opportuun. Het probleem is de controle op de toegang naar de LEZ. Je moet zorgen dat er geen sluipwegen zijn in de zone. Bovendien moet de vraag worden gesteld of de winst naar luchtkwaliteit wel opweegt tegen de kostprijs. Intussen weet ik dat er wel wat districten zijn die vragen om in de LEZ te worden opgenomen.
Groenvoorzitter Almaci pleit voor een LEZ voor heel Vlaanderen. Wat vindt u van dat voorstel?
(lacht) Dat was niet zo’n verstandig standpunt van Groen. De regelgeving rond LEZ is Vlaams, dus geldt ze sowieso voor heel Vlaanderen. Het dan nog opleggen aan alle gemeenten is geen goede zaak. Zij hebben nu de autonomie om daar zelf over te beslissen en dat moet zo blijven. Het probleem is ook niet overal even groot. In een stad zit je met smalle straten met hoge gebouwen en veel verkeer. In meer landelijke gemeenten heb je dat niet, dus is zo’n LEZ er ook niet nuttig.
Dat buitenlandse chauffeurs met vervuilende wagens ontsnappen aan hun boetes, is pijnlijk. Voor de Nederlandse en Franse chauffeurs kunnen we nu eindelijk een beroep doen op de federale verdragen. Er is enige vertraging in het koppelen van de informatica voor de gegevens, maar zij zullen niet ontsnappen aan hun boetes. Voor de andere buitenlandse chauffeurs schakelen we een incassobureau in. Maar het gaat om een zeer laag percentage: 93% van de wagens in onze straten is van Belgen, 4% van Nederlanders en 2% van andere nationaliteiten. SACHA VAN WIELE