Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“In de moskee ben ik persona non grata”
Antwerpse Hayfa getuigt over haar transitie, over taboes en familiale uitsluiting
Ik wil het pad effenen voor transgenders binnen de moslimgemeenschap. Al moeten mijn voeten daarvoor bloeden.” Dat zegt Hayfa Sherine, Antwerpse moslima en transgender. In de documentairereeks
M/V/X op Eén getuigen vijf transgenders over hun leven en hun moeilijke zoektocht om een plaats te vinden in de samenleving. Voor moslima Hayfa is de transitie van man naar vrouw nog lastiger. Voor haar familie en de moslimgemeenschap is zij zowat persona non grata.
Hayfa woont in een appartement in de Seefhoek in Antwerpen, op een steenworp van Borgerhout. We hadden afgesproken om twee uur, maar inmiddels is het drie uur geworden als Hayfa de deur opent. “Sorry, toen je belde lag ik nog te slapen. Ik ben nog een beetje duizelig van de alcohol. Gisteren heb ik een goed feestje gehad”, zegt ze. “Doe alsof je thuis bent. Ik ga even de waterpijp klaarzetten, dan kunnen we praten.”
Kijkcijferkanon
Jong, frivool en onbezonnen. Dat is Hayfa in een notendop. Op sociale media gaat het hard voor haar. Hayfa is een kijkcijferkanon, blijkt tijdens live-uitzendingen. “Mensen volgen me op de voet. Daardoor is het gemakkelijk om mijn boodschap de wereld in te sturen.” Hayfa vraagt begrip. “Ook wij zijn mensen. Ook wij bestaan. Als je je ogen sluit, verdwijnen wij niet. Als je ons uitscheldt, verdwijnen wij niet. Als je niet over ons praat, verdwijnen we ook niet. Dat is het grootste probleem van de Marokkaanse gemeenschap. Ofwel sluiten we de ogen, ofwel schelden we, ofwel spreken we niet over bepaalde onderwerpen. Als we het niet zien, is het er niet. Zo blijven taboes bestaan.” Hayfa werd in 1993 als Rayan geboren in Antwerpen, in een Marokkaans gezin van acht. Haar achternaam wil ze liever niet kwijt, om haar familie – die haar de rug toekeerde – te beschermen. “Het is en blijft familie. Wat ze je ook aandoen. Ik begrijp hen ook. Het is moeilijk om een zoon op de wereld te zetten die eigenlijk een dochter had moeten zijn. Mijn mama zie ik nog wel twee keer per week, mijn papa en vijf broers zie ik niet. En als we elkaar toch tegenkomen op straat, negeren we mekaar. Met mijn twee andere zussen heb ik ook niet echt contact. Ik leef in mijn eentje en dat is goed. Aan mensen die mij niet steunen, heb ik weinig. En dat soort negatieve mensen mijd ik liever. Daar word je op zich al gelukkiger van.”
Moskee
Hayfa merkte al vrij vroeg dat ze anders was. “Ik stal make-up van mijn zussen en voelde mij aangetrokken tot jongens. Maar ik ben geen homo. Een homo is een man die op een man valt. Ik ben een vrouw in een mannenlichaam. Mijn vrienden zeiden soms: ‘Doe toch gewoon alsof je homo bent. Dat accepteren ze makkelijker.’ Maar ik wil niet gevangenzitten in de woorden of afkeurende blikken van mensen.” “Het is moeilijk om transgender te zijn. Zeker als je ook nog eens moslima bent.” Hayfa blijft zich als moslima zien. “Ik ben een schande voor de gemeenschap. In de moskee ben ik persona non grata. Ik word in de gaten gehouden, maar ik schaam me niet. Wat is erger? Een drugsdealer of een transgender? Ik weet het wel. Toch wordt een drugsdealer met meer respect behandeld dan een transgender.” Hoewel een moskeebezoek niet direct voor morgen is, droomt Hayfa er wel van om als vrouw op bedevaart naar de heilige stad Mekka te gaan. “Dat is een van de vijf zuilen van de islam die je als goede moslim dient te doen. Ik aanvaard het niet dat de gemeenschap mij wil uitsluiten. Ik ben een vechter en zal mijn plaats in de gemeenschap verdienen. Ik bid en vast ook.”
Hypocriet
Momenteel heeft Hayfa geen vriend. “Maar ik heb er toch al gehad. En ja, allemaal Marokkanen. Bi- of heteroseksueel. Zo hypocriet zijn ze dus. Als ik over straat wandel, word ik uitgemaakt voor alles wat vies is. Maar eenmaal om de hoek, komt er altijd iemand naar me toe om mijn nummer te vragen.” “De Marokkaanse gemeenschap in België is heel schuw. In Marokko ben ik ironisch genoeg veel vrijer om te doen en laten wat ik wil. Niemand zal me daar lastigvallen. Ook niet aan de grens. Ze zien dat ik vrouwelijk ben, en als ik uitleg dat ik een transgender ben, kijken ze eventjes en dan laten ze mij gewoon doen. Ik zou wel willen dat die mentaliteit naar hier overwaait. Want in Antwerpen of Brussel wandelen is een hel.”
Hormonen
Hayfa slikt nu al vier maanden hormonen voor haar transitie van man naar vrouw. “Het zorgt voor enorme stemmingswisselingen”, zegt ze. “Het ene moment ben je gelukkig, het andere barst je in tranen uit.” Over twee jaar wil Hayfa op en top vrouw zijn. Momenteel werkt ze niet en krijgt ze een leefloon. “Ik heb tijd voor mezelf nodig. Mijn transitie gaat 20.000 euro kosten. Ik heb wel al gewerkt en al iets minder dan de helft gespaard. Als ik me beter in mijn vel voel, ga ik weer werken om mijn operatie te bekostigen, maar uiteindelijk gaat die 20.000 euro peanuts zijn voor het geluk dat ik in de plaats krijg.”