Monsteronderzoek van de laatste kans

Politie roept 21.500 mannen op om vrijwillig DNA-staal af te staan voor zaak uit 1998

Met het grootste DNAverwantschaponderzoek in de Nederlandse geschiedenis hopen speurders de beroemdste cold case op te lossen: de mysterieuze dood van de 11jarige Nicky Verstappen uit 1998. Zo’n 21.500 Nederlandse mannen tussen 18 en 75 jaar krijgen binnenkort een brief van de politie met de vraag om vrijwillig een staaltje wangslijm en speeksel af te staan. De laatste kans om alsnog een doorbraak te forceren.

De perszaal van de politie in Maastricht was gisteren maar net groot genoeg voor de tientallen journalisten uit binnen- en buitenland. De zaak-Nicky Verstappen houdt Nederland al bijna twintig jaar in de ban. Maar vandaag leeft de hoop op een goede afloop. Een DNA-verwantschapsonderzoek is in Nederland het ultieme middel om een vastgelopen onderzoek weer vlot te trekken. Het werd eerder nog maar twee keer gedaan: bij de moord op Milica van Doorn uit Zaandam (1992) en de moord op Marianne Vaatstra (1999). In het eerste geval kwam via familieleden een verdachte in beeld. In het tweede geval deed de moordenaar zelf mee aan het onderzoek en was er een directe DNA-match.

Sparrenbos

Wat is er in 1998 gebeurd? De 11jarige Nicky Verstappen is samen met een veertigtal kinderen uit het Nederlands-Limburgse dorp Heibloem op zomerkamp in het natuurgebied Brunssummerheide. Het is warm op zondag 9 augustus, maar een zomerbries brengt verkoeling. Na een avondspel trekken de kinderen allemaal naar hun tenten. Nicky deelt zijn tent met drie vriendjes. Om half zes ’s ochtends ziet een van hen nog hoe Nicky naar het toilet gaat. Als het kamp enkele uren later ontwaakt, is Nicky verdwenen. Niemand heeft iets gezien of gehoord.

Een dag later vindt de politie het lichaam van Nicky in een sparrenbos, op amper een kilometer van de kampplaats. Dood, maar zonder sporen van geweld. Opvallend: Nicky werd teruggevonden met blote voeten en hij had alleen de lange broek van zijn Ajax-pyjama aan.

Duitse grens

De doodsoorzaak blijft tot op vandaag een groot vraagteken. De hoop van politie, parket en familie ligt in een DNA-spoor dat op het lichaam werd gevonden. Rechtstreeks DNA-onderzoek leverde niets op, daarom is er nu het grootschalige verwantschapsonderzoek. Daarbij hopen de speurders via familieleden, die vergelijkbaar DNA hebben, op het spoor van de eigenaar van het DNA-materiaal te kunnen komen. Onderzoeksofficier Paul Emmen sprak voor het eerst met de pers. “Het dossier bevat inmiddels 20.000 documenten en 6.000 namen. Zo’n 1.500 mannen hebben al een DNA-test ondergaan, maar dat leverde niets op. Daarom breiden we het onderzoek uit naar familieleden. Dat zijn mannen die nu in de regio rondom Brunssummerheide of in Nicky’s woonplaats Heibloem wonen. Of die er in 1998 woonden en inmiddels verhuisd of overleden zijn. Via informatie uit het dossier en de kennis van profilers hebben we een gebied kunnen afbakenen dat zich uitstrekt over Brunssum, Heerlen en Landgraaf. Het enige nadeel is dat het natuurgebied tegen de Duitse grens ligt. Als de dader uit Duitsland zou komen, hebben we pech, want de Duitsers hebben geen DNA-verwantschapsonderzoek in hun wetgeving.”

Smeekbede

Op het einde van de persconferentie richtte Femke Verstappen, het jongere zusje van Nicky en vandaag een volwassen vrouw, zich tot de 21.500 mannen. “Al bijna twintig jaar lang moeten mijn ouders en ik hiermee leven. Die onwetendheid knaagt aan ons. Er is geen enkele reden waarom je niet zou deelnemen aan het onderzoek. Ik hoop dan ook dat iedereen deze kleine moeite wil doen. Een doorbraak in deze zaak zou voor ons een wereld van verschil maken.” Dit grootschalige onderzoek heeft ook een prijs. “De staalnamen alleen al zullen 1,8 miljoen euro kosten”, zegt hoofdofficier van Justitie Jan Eland. “Vanaf 24 februari beginnen we eraan. Er komen speciale lokalen waar de mannen zich kunnen aanmelden. Honderd politiemedewerkers worden hier dagelijks voor ingezet. Dat zijn zware inspanningen, maar wij vinden die verantwoord. Iedereen heeft recht op de waarheid. Het zal wel zes tot twaalf maanden duren voor we met resultaten kunnen komen. Ik wil beklemtonen dat alle DNA-stalen na het onderzoek vernietigd worden. Ze worden ook niet gebruikt in andere gerechtelijke onderzoeken. Deelname is vrijwillig, maar het spreekt voor zich dat weigeraars grondig onderzocht zullen worden.” Vader Peter Verstappen heeft er het volste vertrouwen in. “Een onderzoek op deze schaal vergt tijd. Dat het lang kan duren? We wachten al bijna twintig jaar op de waarheid. Een extra jaar kan er nog wel bij.” ROEL DAMIAANS

FOTO RR De 11jarige Nicky Verstappen werd in 1998 dood teruggevonden op zomerkamp in Brunssummerheide.

FOTO RR Moeder Berthie, zus Femke en vader Peter Verstappen. “Hopelijk kan iedereen deze kleine moeite doen, die voor ons een wereld van verschil kan betekenen.”