Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Bart De Wever
“Premier worden in 2019? Als het de doelstelling van onze partij dient, ben ik tot alles bereid”
Het is altijd hetzelfde: de cola light is vervallen”, zegt Bart De Wever na wat rommelen in de koelkast van Peter De Roover, NVAfractieleider in de Kamer. Daarna zet de ’schaduwpremier’ zich onder een grote landkaart, toeval of niet, pal onder Soedan. De Wever gooide deze week nog een nieuw nationaal verkiezingsthema op tafel: de open grenzen. Maar eerst moet hij nog andere verkiezingen winnen: de lokale, en daar spelen andere machtsregels.
Als u uw mond opendoet, bepaalt u het debat. Deze week weer met uw opiniestuk waarbij u links vraagt om te kiezen tussen open grenzen en de sociale zekerheid. U bent echt de schaduwpremier. Dat strookt niet met de werke- lijkheid. Perceptie is iets anders dan realiteit. Maar het is toch niet verboden om na te denken? En die affaire over de transmigranten heeft mijn timing bepaald. Je hebt mensen die met hen sympathiseren en dan stel ik de vraag: wat is jullie alternatief? Maak een keuze: wel of niet uitwijzen. Geen deals met Soedan? Wat dan wel? Maar dan wordt het stil, daar ant- woordt niemand op. Weet u, ik ben blij dat ik die twee pagina’s in De Morgen heb gekregen. Ik heb lang over die tekst nagedacht en dan zie ik dat er binnen het uur al tien tegenanalyses zijn. Daar was niet veel tijd voor nodig. Och, ik ben daar heel rustig onder gebleven, al stel ik samen met u vast dat als ik een bepaalde opinie ventileer, dat meteen een Pavloveffect veroorzaakt. Maar zeg dan niet dat ik polariseer. Links zal aan één ding doodgaan en dat is aan zijn eigen voorspelbaarheid. Elk woord, zelfs elke emotie valt te voorspellen. De laatste decennia heb ik van links toch geen origineel idee meer gehoord over de creatie van welvaart of over identiteit.
U spreekt van een linkse industrie, maar er zijn toch ook nog CD&V en Open Vld? Tellen die dan helemaal niet meer mee?
Linkse industrie is een beeldspraak, maar er is wel zoiets als een morele verontwaardigingsindustrie, die ook in de media ruim zijn epigonen (volgelingen, red.) kent en die het de traditionele partijen moeilijk maakt. Ik heb me daar nooit iets van aangetrokken. Maar degenen die daar dan tussen staan... (denkt na) Tja, ik kan alleen maar zeggen dat het midden wel een heel moeilijke plaats is geworden voor CD&V en Open Vld.
Moeilijk? Misschien is het net een te begeren plaats.
Dat is moeilijk te voorspellen. In de politiek kan het erop lijken dat je degene bent die de klappen uitdeelt, maar dat kan snel veranderen in degene die de klappen krijgt. Wat ik charmant vind aan deze situatie, is dat die gaat over zaken die er echt toe doen.
Maar Open Vld en CD&V zijn ook een alternatief voor de linkse verontwaardigingsindustrie. Ik ga die analyse niet maken, want het zijn mijn coalitiepartners. Maar ik heb de indruk dat ze op twee benen tegelijk dansen. Ze willen alles goed vinden. Ze zijn ook voor een streng beleid, tot het moment dat je dat uitvoert. Wat doe je dan? Zolang mensen uit de sub-Sahara gaan horen dat er een continent bestaat waar je zomaar kan binnenwandelen, gaan ze blijven komen. Wat voor asielbeleid moeten we dan voeren? We zijn wel voorstander van legale migratie via een Europees green card-systeem zoals Canada en Australië dat hebben. Al hebben die natuurlijk het voordeel dat er een oceaan is tussen hen en de migratiegebieden. Die green card-migratie mag er niet alleen zijn voor degenen die hier vacatures komen invullen of die meteen werk hebben, dat vind ik persoonlijk een te hard model. Maar we moeten de moed hebben om dat model van verblijfsvergunningen te definiëren en ook om dat uit te voeren. Dat betekent dat we als Europa moeten investeren in veilige havens in Noord-Afrika, ook in Libië. En we moeten keuzes maken, want nu geeft Europa on-
OVER DE LINKSE PARTIJEN “Links zal aan één ding doodgaan en dat is aan zijn eigen voorspelbaarheid. Elk woord, zelfs elke emotie valt te voorspellen.” OVER KRIS PEETERS “Stel dat ik morgen tegen Jan Jambon zou zeggen: huur u iets in Leopoldsburg, zet daar wat meubels. Je moet zelfs niet verhuizen, je moet je daar alleen domiciliëren. En hij tegen Wouter Beke: ‘Ik kom hier in het midden van het bed liggen’.” OVER DE ANTWERPSE POLITIEK “Antwerpen is het epicentrum van de nationale politiek geworden. Dat was vroeger wel anders. Patrick Janssens was geen slechte burgemeester, maar hij betekende niets in Brussel.” OVER DE VERKIEZINGEN 2019 “Als Wallonië een ruk naar uiterst links maakt, dan leg ik het confederalisme op tafel. Laat ze hun eigen potje dan maar koken. Dat zal dan een NoordKoreaanse volkspot zijn, armoede voor iedereen.”
rechtstreeks geld aan milities in Libië, dus eigenlijk om mensen te vermoorden, want daar komt het op neer. En aan Erdogan en aan Karthoem (Soedan) geven we ook geld. Daar hebben we ethisch geen probleem mee. Maar pushbacks (het op zee onderscheppen en terugsturen van bootvluchtelingen, red.)? Ah nee, dat mag Europa niet doen, dat is dan onethisch. (ironisch)
In oktober zijn het lokale verkiezingen: CD&V heeft nog altijd 40% van de burgemeesters, hoeveel willen jullie er uit de brand slepen? Een gevaarlijke vraag, want een burgemeester wordt niet verkozen, een burgemeester is het resultaat van een coalitie. Een verkiezingsuitslag kan heel goed zijn en toch kan je weinig burgemeesters hebben. In West-Vlaanderen en in Limburg is de cultuur van voorakkoorden in elk geval het sterkst. Waar bepaalde traditionele partijen nog een stronghold (bolwerk, red.) hebben, zullen ze die tot het bittere einde verdedigen. De Limburgse CD&V is zeer actief in het sluiten van voorakkoorden tegen ons waar ze kunnen. En waar ze dat niet kan, doet ze alsof ze onze grootste vriend is.
Hoe kijkt u terug op het uiteenspatten van Samen, het bondgenootschap van sp.a en Groen in Antwerpen? Samen of apart maakt mij niet uit. Maar ik vind het wel schandelijk dat men ons beschuldigt van dat lek naar Dag Allemaal (met details over het vertrek van Antwerps sp.a-voorzitter Tom Meeuws bij De Lijn, red.).
Heeft u dat niet gedaan? Wie zat daar dan wel achter? Ik ga daar geen uitspraken over doen, maar Samen moet eens naar zichzelf kijken. Waarom zouden we dat doen? Stel dat ik een torpedo zou hebben. Dan zou ik die pas in juni hebben afgeschoten. Dan was het schip gezonken tot de bodem. Nee, die torpedo van een paar weken gele- den is vanuit eigen rangen vertrokken.
Hoe zit het met Kris Peeters (CD&V) die ook burgemeester wil worden in Antwerpen? Daar heb je de Kris Peeters-vraag weer. Op mijn debatfiches staat daar een wanhopige smiley bij, met de raad om snel over te gaan naar een ander onderwerp. Want om het even wat ik zeg, hij wordt toch boos, dus zeg ik liever niets. Maar goed, ik zal u een hypothese geven als antwoord. Stel dat ik morgen tegen Jan Jambon zou zeggen: huur u iets in Leopoldsburg en zet daar wat meubels. Je moet zelfs niet verhuizen, je moet je daar alleen domiciliëren. Jambon zou dan tegen Wouter Beke zeggen: ‘Ik kom hier in het midden van het bed liggen, ik kan naar links gaan, ik kan naar rechts gaan’. Dus nee, ik vind het niet top dat die man in Antwerpen een appartement heeft gehuurd. Waarom komt hij in Antwerpen wonen? Om de vriendschap te verdiepen? Om de goede sfeer te bevorderen?
Wat doet dat met de relaties tussen de twee partijen? Ik doe mijn uiterste best om de lokale kiesstrijd in Antwerpen en de spanningen die daar uit voortkomen, niet te exporteren naar andere niveaus. Dat is niet gemakkelijk, zeker niet als je opponent ook vicepremier is in de federale regering. Maar elk niveau heeft het recht op het beste bestuur. De domicilie van Kris Peeters in Antwerpen zet mij in een moeilijke positie. Wat wel goed is, is dat Antwerpen het epicentrum van de nationale politiek is geworden. Dat was vroeger wel anders. Patrick Janssens was geen slechte burgemeester, maar hij betekende niets in Brussel. Zelfs niet in zijn eigen partij. We zaten samen in het parlement: zijn stopping power in Brussel was nul. Tegenwoordig zeggen ze zelfs dat de Meir het verlengde is van de Wetstraat, of dat de Wetstraat het verlengde is van de Meir. De tijd dat de politici daar wegliepen omdat je langs de ene kant een monstercoalitie had en langs de andere kant het Vlaams Blok, is gelukkig voorbij.
Verkiezingen 2019 dan: u hebt een etentje gehad in het Brusselse sterrenrestaurant Bruneau met uw minister Jambon en met Didier Reynders (MR), zonder de premier. De media maken daar van alles van, maar eigenlijk was dat een vrij banaal etentje. Reynders was indertijd de enige Franstalige politicus die nog een relatie onderhield met N-VA, we hebben dat wat gekoesterd. Nu was het heel lang geleden dat we nog samen zijn gaan eten.
Maar u kent Reynders al tien jaar, u weet dat hij dit gebruikt om zijn eigen positie te verstevigen. Ik zie de premier wel vaker hoor. Ik zit trouwens nog weinig aan tafel, gezien mijn nieuwe levensstijl. 99% van mijn afspraken gebeurt in mijn bureau. Dat uit eten gaan is allemaal tijdverlies en je wordt overal gespot. En als ik dan uiteindelijk toch nog eens zeg dat ik kom, dan is het achteraf miserie. Nu was de aanleiding dat Bruneau dicht gaat, dus zijn we gaan eten. Punt. Ik vind die heisa vervelend voor Charles Michel. De media blijven de perceptie voeden dat hij niet de baas is van de regering. Zie je wel, hij gaat apart met Reynders konkelfoezen over vervroegde verkiezingen, schrijven journalisten dan. Dat is zo ver van de realiteit.
Maar die vervroegde verkiezingen zouden jullie toch goed uitkomen? Komaan, politiek is wel een poppenkast, maar geen kindertuin hè.
Wat is jullie scenario voor de Vlaamse en federale verkiezingen van 2019? Ik zou graag de partij consolideren op een hoog niveau of zelfs doen groeien, zodat we de spelbepaler blijven in Vlaanderen. Maar de Belgische macht is zo verkaveld. Het hangt ook af van hoe het ten zuiden van de taalgrens verloopt. We kijken met verwondering naar de implosie van de PS, naar de zelfvernietiging van cdH… En wat zal extreemlinks daar doen? Ik heb de indruk dat het daar niet stabiel is. Wie komt aan de tafel? Wordt Wallonië een Balkan, met alleen maar kleintjes? Wie is daar sterk? Laten we hopen dat dit de MR is. Ik ga in elk geval geen regering maken met uiterst links. Als het een ruk is naar uiterst links, dan leg ik het confederalisme op tafel.
Is dat de enige reden waarom jullie communautair zijn? Nee, maar in dat geval zullen we het wel doen. Laat ze hun eigen potje dan maar koken. Dat zal dan een Noord-Koreaanse volkspot zijn, armoede voor iedereen. Mij niet gelaten, maar niet met ons. Ik weet één ding: ik moet echt sterke kaarten hebben.
Bent u zelf de sterkste kaart? Moet u dan niet premier worden? Als het de doelstellingen van onze partij dient, ben ik bereid tot alles. Deze regering was er in elk geval nooit gekomen als ik mij kandidaat-premier had gesteld. Hoe kon anders een Franstalige partij als enige in de regering stappen? Vicepremier kon ik ook niet worden, want dan zou ik zeker gezien worden als een schaduwpremier. Dat zou niet functioneren. Ik zit vaker in de Kamer dan mensen denken, maar ik kom niet tussen in de debatten. Als ik hier elke week mijn gedacht op de wereld kom lossen of ministers begin te ondervragen, dan ligt die regering er na twee weken. Dus in 2019 zal alles afhangen van de context. In 2018 ga ik in elk geval weer voor burgemeester, ik doe dat ook graag. Dus de facto wordt u geen premier. Top, want dat zou dan betekenen dat ik opnieuw burgemeester word.