Voor ’t Pulhof kies je bewust, en voor andere scholen niet?

Tom Naegels, schrijver en vader

Mijn oudste zoon gaat volgend jaar naar het eerste middelbaar. Gisteren kwam hij thuis met een reclamefolder van OLV Pulhof in Berchem. Zo prees de school zich aan: ‘Geen “meld je aan”, wees gerust. Voor ’t Pulhof kies je bewust!”

Ik was daar nogal door gepikeerd. Zoals veel Antwerpse ouders zijn wij al weken bezig met het aanleggen van een lijst van scholen waar onze zoon op zijn plaats zou zitten, om die straks in te voeren in ‘meldjeaan’, het centrale aanmeldingssysteem. Voorlopig hebben we er vijf bezocht, twee bevielen ons. We zullen er dus nog mogen bekijken. En dan komt zo’n folder ons een beetje jennerig vertellen dat wij niet bewust bezig zijn?

Ik vind het ook asociaal. Iedereen zou wel graag, zoals vroeger, op de inschrijvingsdag gewoon binnenwandelen bij die ene school die je voor je kind gekozen hebt. Maar dat kan nu eenmaal niet. Er heerst een schaarste aan plaatsen in het Antwerpse middelbaar onderwijs, en men probeert die eerlijk te verdelen door te werken met een centraal register. Het is niet ideaal, maar beter dan wat voorheen gebeurde: dat sommige ouders alle begeerde plekken voor de neus van de anderen weggristen, omdat zij konden gaan kamperen.

Een school die niet meedoet, vergroot de schaarste voor de rest. Dat is wiskundig onontkoombaar. Als twintig van de 66 scholen niet mee doen, dan zijn dat er twintig minder waar ik voor kan kiezen. Tenzij ik zo gek ben om, na eerst de hele procedure van het aanmeldingssysteem te hebben doorlopen, ook nog eens te gaan kamperen. Zo gek is niemand.

En dat is meteen het tweede asociale effect. Een school die niet meedoet, vergroot zijn kansen om zichzelf als exclusief te verkopen. Ook dat is wiskundig bijna onontkoombaar. Als een meerderheid van de Antwerpse kinderen zich centraal inschrijft, dan blijft er slechts een kleine groep over die dat ‘bewust’ niet doet. Het is theoretisch mogelijk dat die kleine groep een mooie sociaaleconomische dwarsdoorsnede van de Antwerpse bevolking zal tonen. Het is theoretisch mogelijk dat ze vooral uit kansarmen bestaat. Maar waarschijnlijk lijkt me dat niet.

Dé hamvraag is dan ook wat men precies bedoelt met ‘voor ons kies je bewust’. Bedoelt men: ‘Je kiest bewust voor ons unieke opvoedkundige project’? Of bedoelt men: ‘Je kiest bewust om niet met de rest van Antwerpen in de klas te zitten’? Zelfs al zouden de directies van ’t Pulhof, het Sint Lievens, het OnzeLieveVrouwecollege of een van de andere scholen dat laatste nooit gezegd willen hebben, ze kunnen niet ontkennen dat het een effect zal zijn.

Wringt dat dan niet?