Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“De Antwerpse Zoo zal nooit verdwijnen”
Tv-maker Arnout Hauben en Zoodirecteur Dries Herpoelaert aan vooravond van jubileumjaar én nieuwe Eén-serie
“Zonder Pairi Daiza zouden wij geen tandje hebben bijgestoken. Het was een wakeupcall voor dit huis. Maar als je zo lang bestaat zonder concurrentie, ga je automatisch lui worden.”
Zoo Antwerpen viert zijn 175jarig bestaan. Niet alleen in het park, maar ook met de Eénreeks Leve de Zoo! over de geschiedenis van de dierentuin. “Dit is een ontmoetingsplek voor jong en oud die blijft verwonderen”, zegt tvmaker Arnout Hauben. Directeur Dries Herpoelaert knikt. “Na de verbouwingen, die bijna klaar zijn, kunnen we er weer jaren tegenaan.”
Tot voor enkele maanden kenden ze elkaar niet, maar Zoo Antwerpen-directeur Dries Herpoelaert (51) en documentairemaker Arnout Hauben (41) hebben elkaar het voorbije halfjaar vaak ontmoet tijdens de realisatie van
Leve De Zoo!, een nieuw Eén-programma over de Antwerpse dierentuin.
Wat is het verschil tussen Le
ve De Zoo! en vroegere reeksen over de Antwerpse Zoo?
Arnout Hauben: Dit is geen klassieke dierenreeks over beestjes en hun verzorgers. Die duiken wel op, maar des te meer vertelt Leve De
Zoo! chronologisch de rijke geschiedenis van de jubilerende Antwerpse Zoo van 1843 tot nu. Elke aflevering gaat over een historische figuur die belangrijk was voor de dierentuin. Deze plek is zo interessant om te tonen omdat het tot ieders collectief geheugen behoort. Uit mijn jeugd herinner ik me nog gorilla Gust en de kleurrijke papegaaien. Toen ik recent met mijn kinderen op bezoek kwam, zag ik opnieuw diezelfde verwonderde blikken in hun ogen.
Dries Herpoelaert: De uitzendingen van Leve De Zoo! komen op een ideaal moment. We trappen net nu ons feestjaar af, waarin we onder andere de musical Zoo of Love opvoeren tijdens de paasvakantie. Er zijn al 20.000 tickets verkocht. Maar ook in de zomer gaan we niet stilzitten. Op de oprichtingsakte van de Zoo staat immers 21 juli 1843. Maar wat de plannen voor de zomer zijn, maken we pas
later bekend.
Zal 2018 opnieuw een jaar vol verbouwingen worden?
Herpoelaert: We lassen bewust een pauze in. In 2018 staat er niks in de steigers. Tegen 2020 volgen nog twee gebouwen. Achteraan maken we werk van een verblijfplaats voor Afrikaanse neushoorns. Een primeur daarbij is dat we twee perken via een tunnel aan elkaar gaan linken. En we renoveren het jubileumcomplex dat een halve eeuw oud is. Daar zitten de grote katten, maar die plek voldoet niet meer aan de normen van dierenwelzijn die we anno 2018 willen hanteren. De verbouwingen zetten grote druk. Niet alleen op ons en de bezoekers, maar ook op de dieren. We konden de boel sluiten om sneller te werken, maar het was onze nadrukkelijke wens om open te blijven. Toen we aan dit masterplan begonnen, was onze grootste vrees dat mensen zouden thuisblijven. In 2016 kenden we effectief een flinke terugval qua bezoekers, maar sinds 2017
“Deze plek is zo interessant om te tonen omdat het tot ieders collectief geheugen behoort. Toen ik recent met mijn kinderen op bezoek kwam, zag ik diezelfde verwonderde blikken als vroeger.”
zitten we opnieuw in de lift. Het aantal abonnementen stijgt constant met 5 tot 10%.
Hoe intensief waren de opnames?
Hauben: Ik was hier van vorige zomer tot aan de kerstdagen vaste klant. Ik heb zelfs de geboorte van een olifant meegemaakt op kerstdag. Een straffer einde had ik op voorhand niet kunnen bedenken. Ik had als een echte dokter van wacht de camera naast mijn bed klaarstaan, want het was onmogelijk om nog tijdig een cameraploeg aanwezig te krijgen. Ik heb het olifantje vlak voor mijn neus geboren zien worden.
Herpoelaert: Mede door zo’n tvreeks als Leve De Zoo! willen we de mensen weer massaal naar de Zoo krijgen. Toen ik hier begon in 2009 had de Zoo nogal een stoffig imago. De Flandriaboten, de Antwerpse dierentuin... wie deed het niet op schoolreis? Maar nu is de dierentuin zo goed als klaar voor de toekomst.
Zoo Antwerpen werd de voorbije jaren wel voorbijgestoken door Pairi Daiza. Hoe gaat u daarmee om?
Herpoelaert: Hun succes heeft ons op scherp gezet. Zonder Pairi Daiza zouden wij dit alles niet gedaan hebben. Het was een wakeupcall voor dit huis. Als je zo lang bestaat zonder concurrentie of uitdager, ga je automatisch lui worden. Het deed ons een tandje bijsteken. Pairi Daiza trekt 1,5 miljoen bezoekers per jaar, maar wij zijn in 2017 opnieuw gestegen tot ongeveer 1,1 miljoen. En naar Planckendael gingen nog eens een miljoen mensen. We bewijzen dat we bestaansrecht hebben.”
Hauben: De Zoo moet zijn geschiedenis als troef uitspelen. Dat heeft geen enkele andere zoo. Ik kwam al in een aantal buitenlandse dierentuinen, maar nergens zijn zoveel gebouwen en documentatie over het verleden bewaard gebleven als in Antwerpen.
Voor Leve De Zoo! grasduinden jullie in de rijke geschiedenis van de Antwerpse dierentuin. Welke verhalen zijn jullie bijgebleven?
Hauben: Ik denk meteen aan Agatha Gijzen, de eerste vrouw in een leidinggevende functie in de Zoo. Dat was destijds een mannenbastion. Ze werd opgeroepen toen er enkele leeuwen op transport naar Londen waren losgebroken. De piloten konden de cockpit niet meer uit. Het vliegtuig maakte een noodlanding op Zaventem en Gijzen moest de situatie oplossen.
Herpoelaert: Ook directeur en dierenhandelaar Jacques Vekemans komt aan bod in de reeks. In navolging van het succes van de Antwerps Zoo wilden ook andere steden destijds zo’n dierentuin. Maar die flopten gigantisch. In Brussel lagen de dieren te creperen, enkel de olifanten leefden nog.
Hauben: Die moesten naar de Egyptische tempel van de Zoo gebracht worden, maar vrijwel meteen ontsnapten ze en de olifanten liepen in de tuin van de koning in Laken. Vekemans kwam ter plaatse en is ermee tot in Antwerpen gewandeld. Hij werd als een held onthaald. Maar ook enkele andere directeurs krijgen in de reeks een eerbetoon, net als de opvallende beeldhouwer Rembrandt Bugatti (broer van de bekende autobouwer, red.) die jarenlang in de Zoo resideerde. En Broeder Hutsebaut die heel wat dieren meebracht vanop zijn missies in Congo. En in de laatste aflevering staat een bekende olifant centraal: Kai-Mook.
Denken jullie dat de Zoo over pakweg een halve eeuw nog bestaat?
Herpoelaert: Ja. De Zoo heeft een maatschappelijke functie. Het is een ontmoetingsplaats voor jong en oud. Zelfs op een druilerige dag verwelkomen we honder- den mensen. Sommige abonnees komen ontelbare keren. De Zoo heeft ook een educatieve rol. Dieren staan overal ter wereld onder druk. Als we willen dat ze niet uitsterven, moeten we zorgvuldiger leven. Ik denk dat de dierentuin een functie heeft in het bewustmakingsproces.
Hauben: Een eeuw geleden hadden veel mensen nog nooit een levend exotisch beest gezien. Een aap of een giraf in levende lijven ontmoeten was als een ufo op aarde. Maar zelfs nu kinderen alles kunnen googelen, is het een meerwaarde om beesten in het echt te zien. Dat kan nooit op tegen een foto op de computer.
Ook dit keer schreef Arnout Hauben een boek dat de verhalen uit de tv-reeks verrijkt. Het verschijnt op 20 februari. Voor Leve de Zoologie! werkte Arnout samen met reporter Lander Deweer.
TOM VETS
Leve De Zoo!, vanaf dinsdag 20 fe
bruari op Eén