Denkers met een dwarse blik op het dagelijkse

Marco te Brömmelstroet is de Nederlandse fietsprofessor. Hij was de afgelopen dagen in Antwerpen. De man reist de wereld rond om steden te adviseren over hoe ze het fietsen kunnen bevorderen. De fietsprofessor is een graag geziene gast. Dat heeft voor een deel te maken met zijn soms rake observaties en dwarse kijk op de dingen. Te Brömmelstroet vergelijkt het gedrag van automobilisten met ganzen die naar het zuiden trekken, en dat van fietsers met een zwerm spreeuwen. Iedereen weet direct wat hij bedoelt. Zeker tijdens de ochtendspits zie je zwermen fietsers naast en door elkaar rijden. Het lijkt een wonder dat er niet meer fietsers tegen elkaar rijden. Volgens de fietsprofessor komt dat omdat een fietser continu contact zoekt met andere fietsers. Onbewust nemen ze informatie op en reageren gepast. En dan is er zijn vaststelling dat fietsers geen eigen identiteit hebben, of dat fietsen een cultuurfenomeen is. De fiets is gewoon een middel om zich te verplaatsen. Hij vergelijkt het met huishoudtoestellen die we dagelijks gebruiken. Het is niet omdat we stofzuigen, dat de gebruiker dan wordt omschreven als een stofzuiger of hij/ zij lid is van de stofzuigercultuur. Meer naar het noorden is er nog een andere dwarsdenker. In de Deense stad Kopenhagen heb je de fietsgoeroe Mikael ColvilleAndersen. Ook hij is een getrainde observator van het fietsgedrag. Hij mag zich trouwens de bedenker noemen van de ‘fietsmagneet’. ColvilleAndersen omschrijft hiermee het fenomeen dat als iemand zijn fiets ergens parkeert, er in de kortste tijd ook andere fietsen worden bijgezet. Deze Deense fietsdeskundige maakt zich ook druk over hoe computermodellen aan de grond liggen van het uittekenen van de verkeersregeling. “Dat is als de film The Matrix, waarin computers de macht hebben”, zegt hij. “Het menselijke gedrag wordt compleet vergeten.” Ook op andere domeinen zijn er mensen die de gave hebben om het dagelijkse toch weer op een verfrissende manier te bekijken. Het is steeds een genot om naar zulke dwarsdenkers te luisteren. Je slaat je dan meestal voor het hoofd dat je nooit hebt gezien wat er zich eigenlijk dagelijks onder je neus afspeelt.