Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Simpele aspirine moet darmkanker bestrijden
UZA zoekt 400 patiënten die simpele pijnstiller willen testen om kans op hervallen te verkleinen
Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen is op zoek naar vierhonderd darmkankerpatiënten om deel te nemen aan een grootscheeps onderzoek naar de effecten van simpele aspirine bij de behandeling van hun ziekte. Eerder is al aangetoond dat aspirine darmtumorvorming kan tegengaan en de nieuwe studie gaat na of de kans op uitzaaiingen of herval verkleint. Ook een vijftal andere ziekenhuizen doet mee aan de rekrutering. In Vlaanderen krijgen jaarlijks meer dan drieduizend mensen te horen dat ze darmkanker hebben.
Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen is op zoek naar vierhonderd darmkankerpatiënten die willen testen of aspirine hun kans op hervallen en op uitzaaiingen verkleint. Eerder is al aangetoond dat die ‘simpele’ pijnstiller darmtumorvorming kan tegengaan.
Jaarlijks krijgen meer dan 3.000 Vlamingen de diagnose van darmkanker. Bij vrouwen is het na borstkanker de meest voorkomende vorm van kanker, bij mannen staat hij op plaats drie, na prostaat- en longkanker. In Europa is darmkanker na longkanker ook de meest dodende kanker. Gemiddeld zijn patiënten bij hun diagnose 70 jaar oud, en een derde van hen overlijdt binnen de vijf jaar.
“De behandeling van darmkanker bestaat doorgaans uit een operatie – de verwijdering van de tumor of tumoren – en chemotherapie”, legt professor Marc Peeters uit, hoofd van de dienst oncologie in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). “Maar ondanks een grote vooruitgang in de chirurgische technieken en verbeterde chemobehandelingen, hervalt meer dan de helft van de patiënten na de ingreep, met ongunstige uitkomst. Het voorkómen van is dan ook een uitdaging om darmkankerpatiënten betere prognoses te kunnen bieden.”
Daarom heeft Peeters beslist om met het UZA deel te nemen aan een Nederlandse studie, in het Leids Universitair Medisch Centrum, naar het effect van aspirine bij de behandeling van darmkankerpatiënten (stadium twee en drie van de kanker), en dat vijf jaar lang. De ‘Aspirin’-studie wordt gecoördineerd vanuit het UZA, maar alvast vijf andere ziekenhuizen doen mee. Het is de bedoeling om op die manier in totaal vierhonderd patiënten te rekruteren. In Nederland gaat het om 1.200 testpersonen.
Risicopatiënten
Vanwaar nu de link tussen aspirine en darmkanker? “Die link is niet nieuw”, zegt Peeters. “Bij mensen met hart- of vaatziekten die aspirine slikten als bloedverdunner (zie ook kader, red.) bleek dat ze bij de behandeling van hun darmkanker baat hadden bij aspirine. Het hervallen na kanker of uitzaaiingen kwamen bij hen minder voor dan bij darmkankerpatiënten die geen aspirine slikten.”
De afgelopen jaren zijn er heel wat studies gepubliceerd over de werking van aspirine op darmtumorgroei en er is nog onderzoek lopende. In Duitsland bijvoorbeeld, naar de mogelijk preventieve werking van aspirine bij mensen die een hoog risico lopen om darmkanker te ontwikkelen.
Wie loopt het meeste risico? “Dat zijn mensen met een bepaald erfelijk defect, zij lopen bijna 90% kans om darmkanker te ontwikkelen. Een verhoogd risico lopen ook mensen met darmkanker in de familie, zonder genetisch defect. En de doorsnee vijftigplusser loopt in zijn leven zo’n 7% tot 8% risico op darmkanker”, zegt Peeters. “Screening is belangrijk. Het zou dus kunnen dat de rol van aspirine in de aanpak van de ziekte ook zo belangrijk wordt.”
Commercieel niet interessant
Aspirine is ‘banaal’ en goedkoop, vrij van patent en dus commercieel weinig interessant voor de farma-industrie om op voort de bouwen met duur kankeronderzoek. “Maar dat onderzoek is wel broodnodig”, zegt Liese Vandeborne, junior research manager van het Antikankerfonds. Dat is een Belgische private stichting die internationaal werkt, een kenniscentrum dat klinische studies organiseert naar veelbelovende behandelingen die, vanwege hun beperkte commerciële waarde, anders geen kans maken. Het Aspirin-project, dat ruim 700.000 euro zal kosten, komt er nu dankzij het Antikankerfonds en Kom Op Tegen Kanker.
Het Antikankerfonds kadert de Aspirin-studie in zijn ‘ReDO’-project, waarin ReDO staat voor repurposing
drugs in oncology (vertaald: de herbestemming van geneesmiddelen in de behandeling van kanker). “Voor meer dan tweehonderd niet-kankergeneesmiddelen bestaat namelijk wetenschappelijk bewijs van een werking tegen kanker”, zegt Vandeborne. “We willen dergelijke geneesmiddelen identificeren voor verder onderzoek, bestaand bewijs onder de aandacht van onderzoekers brengen, documenteren hoe die medicijnen kunnen worden gecombineerd met bestaande kankerbehandelingen en klinische proeven uitvoeren om de werkzaamheid en veiligheid te toetsen.”
Zo loopt er, gesteund door het Antikankerfonds, momenteel onderzoek aan de KU Leuven naar het positieve effect van vitamine D bij de behandeling van huidkanker. Vitamine D krijgen we vooral binnen door zonlicht, maar juist de UV-straling van de zon kan onze huid beschadigen. Vitamine D blijkt dan een beschermende werking te hebben. Ook voor die studie worden momenteel huidkankerpatiënten gerekruteerd.
PROFESSOR MARC PEETERS
Oncoloog (UZA) “Ondanks een grote vooruitgang in de behandelingen hervalt meer dan de helft van de patiënten met darmkanker.”