Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Zelfde job, 30 jaar ouder: 62 procent meer loon
Studie legt enorme loonkloof bloot tussen jonge en oude werknemers
In ons land verdienen 55jarige werknemers gemiddeld 45% meer dan hun 30jarige collega’s die krak dezelfde functie in krak hetzelfde bedrijf uitoefenen. “Een gevolg van de koppeling van de lonen aan de anciënniteit”, zegt Vlerickprofessor Xavier Baeten. In een context waarin we langer leven en langer moeten werken, is zoiets op termijn onbetaalbaar.
Aan ‘loonkloven’ geen gebrek in ons land. Dat vrouwen op jaarbasis soms tot een vijfde minder verdienen dan mannen, is al langer bekend. Dat een Belgische CEO tot zestien keer meer verdient dan zijn werknemer met de laagste functie, evenzeer. Dat de lonen in Limburg bijna 10% lager liggen dan in Brussel, is ook zo’n probleem. Net als het feit dat vijftigers meer verdienen dan twintigers en dertigers. Maar dat het verschil kan oplopen tot ruim 60%, dat is toch meer dan schrikken.
Bij hoogste van Europa
“De loonspanning tussen jongere en oudere werknemers in ons land behoort tot de hoogste van Europa”, zegt professor Xavier Baeten van de Vlerick Management School. In slechts drie landen – Luxemburg, Italië en Portugal – is die leeftijdsgebonden loonkloof nóg groter. “Omdat bij ons nog altijd een cultuur geldt waarbij salarissen gelinkt zijn aan barema’s en anciënniteit. Het principe: hoe meer jaren op de teller, hoe meer ervaring. Maar op een bepaald moment vertaalt die extra ervaring zich niet meer in extra productiviteit. Alsof een 55-jarige kassierster die 30% meer verdient dan haar 25-jarige collega ook 30% productiever zou zijn... Bovendien is zo’n systeem niet houdbaar in een context van langer leven en dus langer wer- ken.”
Nu al klinkt het dat ouderen niet meer aan de bak komen omdat ze te duur zijn. Volgens de VDAB is slechts 47% van de Vlaamse 55plussers nog aan de slag, in Zweden is dat 80%. “En, toeval of niet, in Zweden hebben politici en werkgevers eind jaren 80 al beslist om de koppeling tussen loon en anciënniteit los te laten”, zegt Xavier Baeten.
Op basis van internationaal on- derzoek en wetenschappelijke literatuur werkten de professor en zijn team een nieuwe loonsystematiek uit. “Die is gebaseerd op een mix van ervaring, prestaties en flexibele verloning. Maar ik kan alleen maar suggereren, de politiek wikt en beschikt.”
Nieuw loopbaanmodel
De bal ligt dus in het kamp van de federale regering. Die beloofde in haar regeerakkoord werk te maken van een nieuw loopbaanmodel. “In dat nieuwe model zullen de werknemers een loon ontvangen dat meer overeenstemt met hun competenties en productiviteit in plaats van een loutere lineaire toename in functie van leeftijd en anciënniteit”, staat er zwart op wit.
Maar “het zal niet meer voor deze legislatuur zijn”, zegt Egbert Lachaert (Open Vld). “Wij hebben eerder al gepleit voor een beperking van de anciënniteit in de tijd, maar zoiets ligt zeer delicaat en vooralsnog lijkt het onmogelijk om daar een meerderheid voor te vinden.” Onder meer coalitiegenoot CD&V ziet dat niet zitten. “Onderhandelingen over loon horen in de eerste plaats thuis in het sociaal overleg. Enige gereserveerdheid vanwege de politiek is hierbij op zijn plaats”, zegt Stefaan Vercamer.
Vlerick Management School
XAVIER BAETEN “Alsof een 55jarige kassierster die 30% meer verdient dan haar 25jarige collega ook 30% productiever zou zijn.”