Gazet van Antwerpen Stad en Rand
De beat die België op de kaart zette
Van underground naar variété: 30 jaar geleden ontstond voorloper van techno
T his is the sound of C/The sound which creates a new dimension/This is a new style of music... Met die woorden kondigde Confetti’s in 1988 de komst van de new beat aan. Een revolutionair geluid dat niet alleen als voorloper van techno wordt beschouwd, maar België in één beweging op de wereldkaart zette. Nieuwe genres ontstaan vaak per ongeluk. Ook de geboorte van new beat was eigenlijk een toevalstreffer: een paar Antwerpse dj’s draaiden platen op een ander toerental om ze makkelijker in de rest van hun set te laten passen. Zo ontstond een bevreemdend geluid met een ritme dat eigenlijk een beetje stoned klonk. Dat trage tempo – ergens tussen de 90 en 120 beats per minuut – werd een van de meest significante kenmerken van deze nieuwe stroming, naast diepe bassen en zinnenprikkelende, vaak erotisch geladen teksten. De combinatie van zware, repetitieve beats met een veeleer minimalistische melodie zorgde dertig jaar geleden voor een sensatie op de dansvloer. Muzikaal was het een mengelmoes van verschillende invloeden. Je had de electronic body music van bekende Belgische bands als Front 242, The Neon Judgement en A Split Second, maar net zo goed echo’s uit filmsoundtracks en etnische muziek. Platenfirma’s hadden na verloop van tijd door dat er geld mee te verdienen viel en sprongen op de trend. New wave raakte stilaan uit de mode, techno bestond nog niet. New beat werd de verbindende factor tussen beide.
Collectief individualisme
In drukbezochte discotheken als Highstreet, Boccaccio en La Rocca kwam de muziek tot leven. Op beelden uit die tijd zie je hoe jongeren er massaal hun eigen, persoonlijke manier van bewegen op verzonnen. Collectief individueel zijn. In het buitenland – Groot-Brittannië vooral, maar ook continentaal Europa – werd de nieuwe stijl razend populair. Maar de Belgische media haalden er hun neus voor op en hadden het over hersenloze non-muziek. Ook de openbare omroep was niet mee in het verhaal. Toen Move Your Ass and Feel the Beat in 1988 de BRT Top 30 haalde, verontschuldigde de radiopresentator zich tot twee keer toe voor de obsceniteiten die hij noodgedwongen moest laten horen. Om kort te gaan: new beat legde niet alleen een generatiekloof bloot, maar diepte ze ook verder uit. In een reportage die Telefacts in 1992 over het fenomeen uitzond, verklaarde Graham Sherman van het toonaangevende mu- ziekblad New Musical Express het succes van ons muzikale exportproduct: “Jongeren houden meer van geluid dan van melodie. Dat is zéker zo bij de hardere Belgische dance. Het is hypnotisch en elek- tronisch, brengt je op de dansvloer in een trance. Het is heel lichamelijke, functionele muziek die pas écht werkt als je hem heel luid in een discotheek hoort. Daarom is Belgische dancemuziek zo populair: hij kwam precies op tijd.” Andy Barker – dj en lid van het Britse collectief 808 State – was het daarmee eens: “Je weet precies wanneer een plaat uit België komt: het geluid klinkt veel harder, veel agressiever. Alsof er robots mee aan de slag zijn geweest.” Het gevolg liet zich raden: de Belgische sound werd door Britse dj’s complexloos gekopieerd. Later zouden ook succesvolle acts als The Prodigy en The Chemical Brothers er hun geluid op baseren. Veel van die Belgische platen werden overigens door één producerstrio gemaakt: Morton, Sherman en Bellucci. Onder
ANDY BARKER Britse dj over new beat in 1992 “Je weet precies wanneer een plaat uit België komt: het geluid klinkt veel harder, veel agressiever. Alsof er robots mee aan de slag zijn geweest.”
een dertigtal pseudoniemen zijn de drie – echte namen Jo Casters, Roland Beelen en Herman Gillis – verantwoordelijk voor de meest succesvolle platen uit het genre. Het populairst blijken ze onder de artiestennaam Erotic Dissidents, met Nikkie van Lierop als zangeres. Clubhits als Move Your Ass and Feel the Beat, I Wanna Be Loved by You en Shake Your Hips vormden de soundtrack op de dansvloer.
Smileys
En zoals dat gaat bij elk soort muziek, hoorde er ook een imago bij. Veel neonkleuren, fluorescerende overalls en kuiven die met een forse dosis haarlak strak omhoog werden geplooid. Geen enkele outfit was evenwel compleet zonder de alomtegenwoordige smiley badges. Uiteindelijk bezweek new beat onder het gewicht van de commercie en stopten de smileys met lachen. Zelfs Rocco Granata en Frank Dingenen brachten new beatplaten uit, waardoor het genre zichzelf uitholde. In enkele jaren tijd was de muziek van underground naar variété geëvolueerd. Op de koop toe zorgde de negatieve berichtgeving over discotheek Boccaccio – drugs, decadentie, duivelse praktijken – ervoor dat de zaak uiteindelijk gesloten werd. De jeugd lag er niet wakker van. Die danste intussen alweer op een andere beat. BART STEENHAUT Op zaterdag 24 maart wordt de Gentse Vooruit tijdens Belgian New Beat, the Party omgetoverd tot de roemruchte Antwerpse ABclub, waar het genre ontstond. Info: www.vooruit.be De vierdelige cdbox Belgian New Beat, the Compilation ligt nu in de winkels.