Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Een buffel mag, stokstaartje niet
Welke (exotische) dieren kunt u nog als huisdier houden sinds de invoering van de ‘positieflijst’ in 2009?
Het was de week van de exotische beestenverhalen. Zo kon u in uw krant lezen hoe een koppel uit OudTurnhout dagelijks ritjes op zijn kameel maakt. Het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek moest dan weer vijf illegale Afrikaanse katachtigen opvangen. In 2009 voerde België als een van de eerste landen een positieflijst in van zoogdieren die nog als huisdier gehouden mogen worden. Wat mag en wat mag niet meer? En waarom willen mensen per se een stokstaartje als er ook cavia’s bestaan?
Een caracal, drie servals en een savannah leefden al vier jaar bij een gezin in Luik. Het Waals stel kocht zijn ‘poesjes’ in Duitsland en Frankrijk, waar het wel nog toegelaten is om Afrikaanse roofkatten te houden. Het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek verzorgt ze in afwachting van een definitieve thuis.
De positieflijst
Dierenarts Eric Van Tilburgh is teamhoofd Beleid bij de Vlaamse dienst Dierenwelzijn. We vragen hem hoe het komt dat je in Vlaanderen bijvoorbeeld wel nog een kameel legaal mag houden – terwijl die niet op de positieflijst staat – maar geen roofkatten? “De positieflijst voorziet ontheffingen, wat betekent dat mensen altijd kunnen vragen aan de dienst Dierenwelzijn om een diersoort toe te voegen of kunnen vragen om uitzonderlijk toch een dier dat niet op de positieflijst staat, te kunnen houden”, legt dokter Van Tilburgh uit. “Wij leggen hun vraag voor aan de Dierentuincommissie en op basis van dat advies geven wij al dan niet een ontheffing. Een van de criteria is dat die aanvrager de juiste kennis en een geschikte accommodatie moet hebben. Bij die Turnhoutse kameel was dat het geval.”
De aanvragen
“Wij hebben bijvoorbeeld al aanvragen gekregen voor nertsen en witbuikegels, maar die werden geweigerd”, aldus Van Tilburgh. “Sinds de invoering van de positieflijst voor zoogdieren in 2009 waren er twaalf erkenningsaanvragen van particulieren, waarvan acht negatief, één positief en drie nog in behandeling. Die laatste drie gaan over hybriden van wilde katten. Alle aanvragen voor een aap werden verworpen. Er waren sinds 2009 ook vier aanvragen om een diersoort op de lijst bij te zetten. Drie werden negatief beoordeeld en één is nog in behandeling.” De invoering van de positieflijst dateert al van 2001, maar de dierenhandelaars stapten naar de Raad van State en hebben de invoering doen opschorten tot ze in 2009 definitief werd vastgesteld. “We voelen wel dat in de hoofden van de Belgen de mentali- teit sinds 2001 al gewijzigd is”, meent de dierenarts. “Jonge men- sen kunnen zich amper voorstellen dat er tot 2004 gerookt mocht worden op de trein. Zo is het voor jonge mensen ook on- voor-
stelbaar dat dertig jaar geleden men- sen een chimpansee als huisdier kochten. Een dier is geen postzegel die je kan verzamelen.”
De overtredingen
Wie kan bewijzen dat hij zijn speci- aal huisdier voor 2009 bezat, mag het wel houden. “Tegenover twintig jaar geleden merken we dat het ille- gaal circuit stilaan opdroogt. Het be- staat nog, maar het aantal inbeslag- names vermindert. Nederland heeft geen positieflijst. Daar mogen bijvoorbeeld wel nog witbuikegels en stinkdieren worden gehouden.”
“De inspecteurs Dierenwelzijn ne- men af en toe zowel bij particulie- ren als in handelszaken of andere inrichtingen die zij controleren, bij- zondere dieren in beslag, zoals prairiehonden, neusberen, wasbe- ren, zebra’s, muntjakken, lama’s en woestijnvossen”, somt Van Tilburgh op. “Bij inbeslagnames maken de inspecteurs een proces-verbaal op dat naar het parket gestuurd wordt voor verdere behandeling. Dat be- paalt dan of er al dan niet een geld- boete of een verbod wordt opge- legd.”
De strafste verhalen
Dokter Eric Van Tilburgh begon in 1984 bij de dienst Dierenwelzijn. Het meest bizarre dat hem bijgebleven is, was Hugo uit Buggenhout, die thuis tijgers en een poema hield. “In het weekend deed hij de kinderen naar de grootouders, zodat zijn tijgers en poema binnen konden loslopen”, herinnert Van Tilburgh zich. Paul Jambers zocht Hugo in 1992 en 2003 op. In 2003 was Hugo termi- naal en ook zijn roofkatten waren stokoud. Ze stierven ongeveer gelijk- tijdig. In 2011 haalde het verhaal van Tot- to de kranten. De toen 37-jarige chimpansee werd door tussenkomst van GAIA en de Nederlandse Stich- ting AAP weggehaald bij een hoog- bejaarde vrouw in het Luikse. Zij had Totto in 1975 gestolen uit een labo. De vrouw hield de chimpansee in een donkere garage en gaf hem spa- ghetti, slagroomtaarten, koffie met suiker en bier. Pas onder dwang stond ze in 2011 Totto af aan Stich- ting AAP in Almere. De chimpansee woog op dat moment 111 kilo – 40 kilo boven zijn streefgewicht – en had rotte tanden. “In 2014 was zijn toestand zo slecht, dat euthanasie werd overwogen”, vertelt Shanti Haas van Stichting AAP. “Maar sinds Mojo (er waren al meerdere Totto’s bij AAP, red.) werd samengezet met chimpansee Freddy, eet hij zelfs pin- da’s. Het klikt tussen die twee. On- langs heeft hij voor het eerst in zijn leven gespeeld. Er zijn hier toen tra- nen gevloeid.”