Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Busje komt nooit
Bijzondere ‘beveiliging’ voor rusthuisbewoners met dementie in Hof De Beuken in Ekeren
Woonzorgcentra zetten in op slimme technologie om hun dementerende bewoners te beschermen, maar dat neemt niet weg dat ook de ‘ouderwetse’ middelen goed zijn. In Hof De Beuken in Ekeren zijn dat een oud bushok en een nepbus.
Antwerps OCMW-voorzitter en schepen voor Sociale Zaken Fons Duchateau (N-VA) bracht afgelopen weekend een bijzonder bushok onder de aandacht. Hij is ook voorzitter van Zorgbedrijf Antwerpen, dat woonzorgdiensten levert voor Antwerpse senioren, en postte een foto van zichzelf op Facebook in ‘het bushok’ van Hof De Beuken in Ekeren.
Daar bleek nooit een bus te stoppen, want het staat op privéterrein van het woonzorgcentrum, legt Duchateau uit. “Wij doen er alles aan om verwarde en licht dementerende bejaarden te beschermen en deze constructie helpt daarbij. Wie toch aan de aandacht ontsnapt, gaat namelijk steevast hier plaatsnemen. De wondere kronkels van de menselijke geest zijn soms zeer voorspelbaar.”
Duits idee
Het oude bushokje staat al sinds 2014 in de tuin van Hof De Beuken. “Een oud-collega had destijds het idee van zo’n hokje op internet gevonden”, legt verpleegkundige op de dementieafdeling Marianne Van den Broeck uit. “Onze afdeling is wel met een code beveiligd, maar heel zelden gebeurt het toch dat bewoners via de lift buiten geraakt. Als die dan in de tuin komen – daar geraken ze nooit onbegeleid – trekt het bushokje hun aandacht. Ze willen de bus nemen, iets dat ze meestal herkennen van vroeger, en gaan zitten wachten. Tot ze ‘onderschept’ worden natuurlijk. De afgelopen jaren is dat hoogstens een paar keer gebeurd.”
In Duitsland bestaat het bushokjesidee al zeker tien jaar. “Mensen met dementie stoppen bij de bushalte omdat ze zich dat herinneren van vroeger”, zegt gerontoloog Joris Peeraer. Bij dementiepatiënten werkt het kortetermijngeheugen niet goed meer, maar dingen uit het verleden herinneren ze zich nog wel. Omdat de omgeving niet meer strookt met hun werkelijkheid, gaan ze vaak dolen, zwerven. “Zo’n bushokje kan hen dan geruststellen.”
In Hof De Beuken werken ze ook binnen voort op het busthema. “De binnenkant van een bus is hier nagebouwd”, vertelt verpleegkundige Van den Broeck. “Vooraan speelt een filmpje van een echte busrit. Wie in de bus stapt, ziet de straat en de auto’s voor zich rijden. Het geeft mensen het gevoel dat ze eens weg kunnen.”
‘Vital’ slaat zelf alarm
De bus en het bushok zijn maar twee van de vele hulpmiddelen om een almaar groter wordend probleem op te vangen, zegt Peeraer. Vlaanderen telt in 2020 naar schatting 130.000 mensen met dementie, in 2050 zijn het er mogelijk 200.000.
Om mensen zo lang mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving hun leven te laten leiden, bestaat al langer een persoonlijk alarmsysteem, een drukknop rond hals of pols, om in geval van nood iemand te waarschuwen.
Vorige week werd in Hof De Beuken een systeem voorgesteld dat verder gaat: ‘Vital’ slaat zelf alarm bij ongewone situaties en senioren in nood kunnen dan meteen met iemand praten. Dat kan doordat Vital zichzelf de gewone patronen van de gebruiker aanleert en dus ook een mogelijk benarde of gevaarlijke situatie herkent. Zorgbedrijf Antwerpen gebruikt Vital in drie woonzorgcentra, maar rolt het stap voor stap overal uit. Het is ook te koop en te huur voor particulieren.
“Intussen zijn er al tien bestellingen voor individueel gebruik”, zegt woordvoerder Pieter Dierckx. “Daarnaast hebben twee grote zorgorganisaties die in Vlaanderen actief zijn, ons benaderd. Zij willen een bestelling plaatsen voor in hun eigen instellingen.”