Gazet van Antwerpen Stad en Rand
May heeft het gehad met Moskou
Britse premier wijst naar Rusland na moordpoging op ex-spion
De Britse premier Theresa May schuift de schuld voor de moordpoging op de voormalige dubbelspion Sergei Skripal (66) en zijn dochter in de schoenen van de Russische regering. Skripal, die momenteel “kritiek maar stabiel” is, bleek namelijk vergiftigd met een militair zenuwgas dat ontwikkeld werd door Rusland.
De diplomatieke spanning tussen het Verenigd Koninkrijk en Rusland loopt snel op. In een toespraak in het Lagerhuis heeft de Britse premier, Theresa May, de verantwoordelijkheid voor de gifaanval in Salisbury helemaal bij de Russische overheid gelegd. May ziet twee mogelijkheden: ofwel is Moskou er rechtstreeks verantwoordelijk voor, ofwel heeft het de controle verloren over zijn gifarsenaal, waardoor het in verkeerde handen is gevallen.
May baseert zich op de conclusies van het onderzoek naar het gebruikte zenuwgas. Dat werd geïdentificeerd als onderdeel van het zenuwgas ‘Novitsjok’. Volgens de Britse militaire onderzoekers heeft Rusland dat soort gas vroeger gemaakt. Daarom eist May dat de Russische ambassadeur in Londen volledige openheid geeft over het Novitsjok-programma van het Russische leger aan de VN-organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens.
Maar de kans is klein dat dat gebeurt. De woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken deed de toespraak van May al af als een “circusact”. “Dit is politieke propaganda gebaseerd op een provocatie.” President Poetin blijft lacherig en cynisch doen. Hij bestempelde de zaak gisteren opnieuw als een interne Britse aangelegenheid. “Laat de Britten het eerst maar eens tot de bodem uitzoeken, dan komen wij met een reactie.”
Gedaan met voorzichtigheid
Dat May Moskou zo openlijk beschuldigt, is opvallend. De premier is bij voorgaande aanvallen altijd uiterst voorzichtig geweest. Als minister van Binnenlandse Zaken hield ze een gerechtelijk onderzoek naar de moord op de Russische ex-spion Alexander Litvinenko zelfs lange tijd tegen. Uiteindelijk kwam dat onderzoek er toch. Twee jaar geleden kwam de voorzitter van het onderzoeksteam tot de conclusie dat de moord “waarschijnlijk” uitgevoerd werd “met goedkeuring” van de Russische president Vladimir Poetin.
De conclusies van het Litvinenko-onderzoek spelen zeker een rol. Maar ook het feit weegt dat Moskou hardleers is. Litvinenko en Skripal zijn niet de enige Russen die op Britse bo- dem werden aangevallen. Bovendien zijn de relaties tussen Londen en Moskou de jongste twee jaar erg verslechterd. Mays minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, werpt zich op als Poetins scherpste criticus in Europa. Dat Russische hackers waarschijnlijk hebben geprobeerd het Brexit-referendum te beinvloeden, ligt May ook zwaar op de maag.
Rijke Russen in Londen
Maar welke sancties kan Londen Moskou opleggen als de nodige opheldering uitblijft? May zei gisteren dat ze “een batterij aan maatregelen voorbereidt”. Iedereen kijkt dan in de eerste plaats naar de vele rijke Russen die zich de voorbije jaren in Londen gevestigd hebben. Sommigen onderhouden nog goede banden met het regime in Moskou. Zullen zij uitgewezen worden of zal er beslag worden gelegd op hun bezittingen?
Zeker is dat het klimaat in Londen ten aanzien van deze mensen aan het veranderen is. Justitie doet steeds meer onderzoek naar het kapitaal van de oligarchen en de rechters krijgen de steun van de Britse regering. Maar de vrienden van Poetin aanpakken, ligt nog steeds gevoelig. Sommigen hebben zich diep in de Britse samenleving genesteld. De bekendste is ongetwijfeld Roman Abramovitsj, de eigenaar van voetbalclub Chelsea.