Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Ik zie ze graag komen”
Zeldzame zwaluwen helpen boeren van insecten af
De boeren turen deze dagen ongeduldig naar de hemel, want ze zijn in volle verwachting van ‘hun’ boerenzwaluwen. In Lier werd zaterdag het eerste exemplaar gespot. Ook melkveehoudster Ann Michiels (35) uit Rumst ziet haar gevederde stalgasten graag komen. Welke zijn de meest zwaluwvriendelijke gemeenten in onze regio?
Eén zwaluw maakt de lente niet. De aangekondigde sneeuw voor dit weekend illustreert perfect die volkswijsheid. Toch kun je je kalender erop gelijkzetten: elk jaar rond 10 maart maakt Natuurpunt melding van de eerste boerenzwaluw die gespot werd in Vlaanderen via waarnemingen.be.
Omdat ze negenduizend insecten per dag eten, zijn ze graag geziene gasten bij boeren. Zo is melkveehoudster Ann Michiels (35) uit Rumst in blijde verwachting van de terugkeer van haar boerenzwaluwen. “Ik heb zo’n vijf bewoonde nesten in mijn stallen. Onverklaarbaar genoeg zie ik hier veel meer boerenzwaluwen rondvliegen dan dat er hier op ons bedrijf broeden. Vorig jaar telde ik eens dertig zwaluwen die samen op één stang zaten.”
Insecticiden
Misschien komen ze van omliggende hoeves of huizen insecten vangen op de boerderij bij Ann? “Dat betwijfel ik, omdat we hier tamelijk afgelegen wonen. In één stal hebben we oude isolatie te- gen het dak, waar de mussen hun nesten in bouwen. Ik heb al eens gedacht dat de zwaluwen daar ook tussen kruipen, maar in principe doen ze dat niet.”
Hoewel ze het tegenwoordig moeilijk hebben om te overleven, heeft minder dan de helft van de gemeenten in onze regio een subsidie ter bescherming van boerenzwaluwnesten. De gemeenten die wel zo’n premie geven, doen dat meestal voor de boeren- en de huiszwaluw. Sommige gemeenten geven wel ondersteuning aan bijvoorbeeld gierzwaluwen, maar strikt genomen is dat geen zwaluwsoort. Sommige gemeenten verbinden wel voorwaarden aan de subsidie. Zo vraagt de gemeente Hove dat de nesten beschermd worden tegen katten en moet het mestplankje dat sommige mensen onder hun zwaluwnest hangen op minstens 50 centimeter van het nest worden bevestigd. Ook het spuiten van insecticiden in de stal wordt afgeraden.
“Zo’n premie is leuk als erkenning”, vindt Ann. “Ik heb ook een plakkaatje gekregen van ‘hier broeden zwaluwen’ dat ik onder een nest heb gehangen. Eigenlijk is de boerenzwaluw een van mijn lievelingsvogels. Het zijn heel nuttige dieren. Ze eten niet alleen vliegen, maar ook van die vieze rattenstaartlarven die in de buurt van mestputten leven.”
De Gemeentelijke Adviesraad Leefmilieu Malle overwoog twee jaar geleden nog om landbouwers per zwaluwnest enkele flesjes Trappist te geven, maar dat voorstel werd niet weerhouden.