Oude F-16’s vliegen nog steeds buiten

Vandeput vraagt wel meer info over verlenging, maar zweert bij nieuwe toestellen

Premier Michel belooft om alle pistes te onderzoeken. Maar in de praktijk wil de meerderheid, en zeker minister van Defensie Steven Vandeput, maar één ding: snel overgaan tot de aankoop van nieuwe gevechtsvliegtuigen. Wat staat de komende weken te gebeuren? Een overzicht in vijf vragen. 1. KOMT ER EEN NIEUWE STUDIE NAAR DE VERLENGING VAN DE F-16’S?

Neen. Minister van Defensie Vandeput wil van Lockheed Martin enkel weten welke garanties de producent kan geven als de levensduur van de F-16’s zou worden verlengd en welke kostprijs daaraan vasthangt, maar een nieuwe studie komt er niet. Vandeput maakt er ook geen geheim van dat die informatie weinig verschil zal maken. Hij blijft voluit gaan voor de aankoop van nieuwe toestellen die de F-16’s moeten vervangen. “Ik laat geen militairen vliegen in vliegtuigen van vijftig jaar oud”, zegt hij. Andere landen die hun F-16’s wel nog eens updaten, doen dat volgens Vandeput enkel als ze die toestellen niet meer zullen gebruiken voor oorlogssituaties. “Voor vliegtuigen die alleen moeten kunnen opstijgen, naast een ander vliegtuig gaan vliegen en weer landen volstaan die F-16’s wellicht. Maar niet voor onze doelstellingen.”

2. HOE ZIT HET MET DE AANKOOPPROCEDURE?

De twee kandidaten, de Amerikaanse F-35 en de Britse Eurofighter hebben hun final offer ingediend op 14 februari. De experts van de luchtmacht zouden daarover tegen half mei hun conclusies moeten klaar hebben. Daarna wordt de knoop doorgehakt door de regering, onder meer na advies van de inspecties Financiën en Economische Zaken. Aan heel die procedure wordt niet geraakt. Al kan ze wel vertraging oplopen.

3. WELKE VRAGEN MOETEN DE AUDITS BEANTWOORDEN?

De regering bestelde dinsdag twee audits, waarvan de conclu- sies klaar moeten zijn voor de hoorzitting op 18 april in de Kamercommissie Landsverdediging. Eén zal intern gebeuren binnen het Belgisch leger. De supervisie ligt bij stafchef Marc Compernol. De andere audit wordt uitgevoerd door het Auditcomité van de Federale Overheid. Beide onderzoeken hebben dezelfde insteek: wie wist wat op welk moment over een mogelijke verlenging van de levensduur van de F-16’s? Waar is die informatiedoorstroming gestopt? En is de aankoopprocedure beïnvloed door wat nu naar boven is gekomen?

4. WAT MET DE KLOKKENLUIDER(S)?

Volgens sp.a-Kamerlid Dirk Van der Maelen is de voornaamste reden waarom de regering met de audits komt aanzetten dat ze wil weten wie binnen het leger de gevoelige informatie heeft gelekt. Binnen de regering erkennen ze dat de audit ook zal uitwijzen wie de

klokkenluider is. Of er dan ook sancties zullen volgen, wil niemand zeggen. N-VA-voorzitter Bart De Wever lijkt weinig vergevingsgezind. “Waarom naar sp.a stappen in plaats van naar de bevoegde minister? Alleen om een N-VA-minister te beschadigen?”

5. KAN VANDEPUT OVERLEVEN?

Ja, maar veel meer dan dat zit er niet in. Binnen de meerderheid vraagt

niemand om zijn ontslag, maar beschouwen ze Vandeput wel als beschadigd. Zijn band met het leger is geknakt, verre van ideaal voor een minister van Defensie. Weerbaar is hij wel, getuige zijn voornemen om gewoon door te gaan met de aankoopprocedure. Maar de oppositie heeft bloed geroken en heeft een maand de tijd om hem te bestoken.

“Wie wist wat binnen het leger?” Ook premier Charles Michel (MR) wil weten op welk bureau de informatie over de verlenging van de levensduur van de F-16’s is blijven liggen. De positie van minister Steven Vandeput is zo voorlopig vrijgesteld. Niet dat de premier hem gisteren openlijk verdedigde tijdens het parlementair vragenuurtje, maar toch.

De regering is niet van plan om veel commentaar te leveren op de hetze zolang de twee audits lopen. Met andere woorden: de meerderheid heeft de rangen gesloten.

“Geloofwaardigheid kwijt”

Over de lopende procedure voor de vervanging van de gevechtsvliegtuigen, komt voorlopig geen beslissing. Toch moet de oppositie haar volle gewicht in de schaal werpen om de zaak niet te laten uitdoven.

Sp.a vindt het ongehoord dat de Kamer tot 18 april moet wachten om de verantwoordelijken binnen Defensie uit te horen. Groen stelt dan weer meer vragen bij de rol van Vandeput. “Hij is alle geloofwaardigheid kwijt”, aldus Kristof Calvo.

Genoeg reden voor N-VA om terug te schieten op de oppositie. “Er zijn personen die oproepen tot een ongefundeerde lynchpartij”, zei Karolien Grosemans. “Ik ken geen enkele rechtbank die mensen veroordeelt op basis van anonieme mails.”