Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Niet normaal dat oma depressief is
Ouderen met psychologische problemen blijven te vaak in de kou staan, waarschuwt nieuw rapport
Nog veel te vaak denken naasten of verzorgers dat het normaal is als oma of opa het mentaal erg moeilijk heeft. Ouder worden is lastig, klinkt het, en een depressie “een teken van ouderdom”. Maar ouder worden is geen ziekte op zich, benadrukken experts. In een nieuw rapport pleiten ze ervoor ouderen met psychologische problemen niet aan hun lot over te laten maar actief op te sporen.
Niemand voelt zich gelukkiger dan 70-plussers, zo bleek eerder deze maand nog uit het Nationaal Geluksonderzoek van de UGent. Gemiddeld geven ze hun leven meer dan 7 op 10. Met dank aan een gezonde dosis relativering en genoeg goeie vrienden. Het cliché van de vereenzaamde bejaarde strookt dus vaak niet met de realiteit. Toch is dat cliché nog steeds heel aanwezig, waarschuwen experts in een rapport dat vandaag verschijnt. “Zelfs zorgverleners beschouwen psychologische problemen nog vaak als normale ouderdomsverschijnselen”, zegt Jef Adriaenssens van het Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg (KCE), een van de auteurs van het rapport. “Zo normaal dat ze ook niet behandeld worden.”
Liever sterven
Ouderdom is geen ziekte op zich, staat in het rapport. Ouderen krijgen wel vaker te maken met rouw of zware lichamelijke problemen. En wie ouder is dan 75 kampt ook iets vaker met psy- chische problemen (zie grafiek) dan de rest van de bevolking. Maar dat betekent niet dat een samenleving het zich kan permitteren die mensen aan de kant te schuiven. “Jonge mensen lijden regelmatig aan pseudo-empathie”, zegt ouderenpsychiater An Haekens. “Ze proberen zich voor te stellen wat het moet zijn om op je 85ste in een rusthuis te wonen en laten zich dan ontvallen dat ze misschien liever zouden sterven. Maar depressief zijn is nooit normaal, ook niet als je oud bent.”
In het nieuwe rapport staan aanbevelingen over hoe de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen beter kan. De voorbije jaren is dat systeem door de overheid hervormd (minder ziekenhuisbedden en meer zorg aan huis), maar net ouderen zijn daarbij grotendeels uit de boot gevallen. De experts pleiten voor meer gespecialiseerde, mobiele teams. Zij kunnen op bezoek gaan in rusthuizen om psychologische problemen op te sporen, ze te behandelen en het personeel op te leiden.
Jef Adriaenssens Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg
“Zelfs zorgverleners beschouwen psychologische problemen nog vaak als normale verschijnselen bij ouderdom.”
Ook huisartsen, vaak de eersten bij wie ouderen het hart luchten, hebben nood aan extra opleiding, net als thuisverplegers. Onlangs nog bleek uit onderzoek van ziekenfonds CM dat liefst 40% van de rusthuisbewoners antidepressiva neemt. “Een mogelijk gevolg van een gebrek aan alternatieven”, zegt Adriaenssens.
Extra aandacht
Het is tijd om de zaken om te keren, vindt psychiater Haekens. “In plaats van minder aandacht voor ouderen met psychologische problemen, moeten we hen éxtra aandacht geven. Uit zichzelf zoeken ze moeilijk hulp, maar tegelijk zijn ze kwetsbaarder. Een oudere die verslaafd raakt aan alcohol, zal daarvan bijvoorbeeld sneller en zwaarder de negatieve gevolgen ondervinden.”