Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Gitaar spelen, nu ook zonder pijnlijke polsen
“De zithouding en de vorm van klassieke gitaren zorgt voor redelijk wat lichamelijke klachten”, vertelt Stijn Verwulgen, professor aan het Departement Productontwikkeling. “De meest voorkomende klachten situeren zich in de pols, die een gewrongen houding krijgt tijdens het spelen. Ook de zithouding kan rug- en nekklachten veroorzaken.” Daarom heeft een team van studenten vorig academiejaar professionele klassieke gitaarspelers bevraagd, binnen een Europees project en onder impuls van muziekinstrumentenbouwers. Zij onderzochten hoe die klachten worden veroorzaakt en wat je er mo- gelijk aan kan doen. “Binnen de klassieke muziekwereld is men daar vrij conservatief in”, beseft Verwulgen. “Aan een klassieke gitaar mocht je lange tijd niet raken. De muzikant moest zich aanpassen aan zijn instrument. Wij gaan uit van het omgekeerde en passen het instrument aan het lichaam aan. Daar begint nu duidelijk een draagvlak voor te komen.”
Gitaar met steun
De studenten ontwikkelden een gitaar met aandacht voor het polsgewricht en de arm en voor de steun op het lichaam. “Zo hebben ze gewaaierde fretjes geplaatst”, legt Verwulgen uit. “Die staan schuin op de gitaarhals en niet loodrecht. De klank blijft identiek maar het voordeel is dat ze breder zijn, wat beter is voor de vingers en de pols. Verder werd de gitaarhals gekanteld volgens de beweging van de hand, wat de pols spaart. We hebben ook een betere steun voor de gitaar ontwikkeld, die de juiste verbinding maakt met je knie. Zo kunnen ook je benen comfortabel staan. Af- zonderlijk zijn deze elementen niet nieuw, maar voor het eerst hebben wij alles systematisch in een gitaar geïntegreerd.”
Bewegingslabo
Recent werden de gitaren getest in een bewegingslabo, dat de bewegingen van de musici analyseerde. “De resultaten waren positief. En zelfs professionele muzikanten zoals Myriam Bogaerts waren lovend over ons ontwerp. Volgend academiejaar gaan we de gitaar finetunen en geluidstechnische evaluaties houden. Instrumentenbouwers zeggen alvast geen klankverschil te horen.” Of de gitaar ook op de markt
Stijn Verwulgen
Departement Productontwikkeling
‘‘Instrumentenbouwers zeggen dat ze geen klankverschil horen.’’
komt, is nog niet zeker. “Dat is niet meteen ons doel. We denken niet aan patenteren. Voor ons zijn het waardevolle wetenschappelijk onderzoek en de uitdaging voldoende. Maar misschien vindt de gitaar haar weg wel naar de markt via bouwers van muziekinstrumenten.”
Nico Couck, professionele klassieke gitarist en docent aan het Antwerpse conservatorium, vindt dit onderzoek in ieder geval zeer relevant. “Ik ben al tweemaal geopereerd aan mijn rug”, vertelt hij. “Misschien heeft dat niets met het gitaarspelen te maken, maar de traditionele houding om klassieke gitaar te spelen doet sowieso je rug geen goed. Ik merk ook bij mijn studenten dat fulltime een gitaar bespelen klachten genereert. Dit onderzoek is dus zeker nuttig.”