Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Boris, ben jij een dikke vette leugenaar?”
Boris Johnson: een diplomatiek ongeluk ‘waiting to happen’
Boris Johnson is betrapt op een leugen in het dossier Skripal. Opnieuw. Waarom blijft premier Theresa May hem nog tolereren op de cruciale positie van Britse minister van Buitenlandse Zaken?
“Ben jij een dikke vette leugenaar, Boris?”
“Ik ga niet veel zeggen over mijn gewicht op dit moment.”
In een legendarisch tv-fragment uit de populaire talkshow Good
Morning Britain vraagt presentator Piers Morgan vlakaf aan Boris Johnson of hij liegt. Het had een opname van deze week kunnen zijn, toen bleek dat Boris Johnson had gelogen over het bewijsmateriaal dat onderzoeksinstituut Porton Down leverde over de gifaanval op de Rus Sergej Skripal. Maar het hogergeciteerde fragment was van 2016, toen Boris Johnson moest uitleggen waarom hij campagne voerde voor de Brexit met de foutieve leuze: “350 miljoen per week naar de EU, laten we onze gezondheidszorg financieren.”
Vandaag is Johnson geen politicus op campagne, maar minister van Buitenlandse Zaken. Toch blijft hij een loopje nemen met de waarheid. Zelfs in een gevoelig geopolitiek dossier dat garant staat voor conflict tussen de Navo-landen en Rusland.
Rusland geniet
Voor alle duidelijkheid: gisterenmorgen bevestigden nieuwe anonieme bronnen bij de Britse geheime dienst aan The Times dat het gifgas zeer waarschijnlijk uit één bepaald Russisch laboratorium komt. Maar Johnson maakte de stap van “hoogstwaarschijnlijk” naar “onomstotelijk bewezen”. Dat is misschien geen gigantische leugen, maar volgens de Labour-oppositie wel een erg schadelijke “overdrijving”.
Een Britse ambassade nam Johnsons bewering over in een tweet, maar moest die later verwijderen. “Dan sta je als minister van Buitenlandse Zaken met de broek op de enkels”, verklaarde Labourleider Jeremy Corbyn.
Rusland profiteert van die blunder. Op het door Rusland gesponsorde Engelstalige kanaal RT werd meteen het ontslag van Johnson geëist. Maar geen enkele Britse krant herhaalde die vraag. Voorlopig lijkt Johnson niet verzwakt, omdat premier May zich achter hem blijft scharen.
Misschien kan Johnson het gewoon niet laten. Dit is per slot van rekening de man die als journalist bij The Times gedumpt werd omdat hij een quote verzonnen had. Later, in 2004, werd hij ontslagen door de vroegere conservatieve leider Michael Howard omdat hij gelogen had over een buitenechtelijke affaire. Maar kritiek lijkt van hem af te glijden. “Hij reageert op elke beschuldiging met een combinatie van charme en bullebakgedrag in de media”, zei zijn biograaf Sonia Purnell in 2013 daarover in de Financial
Times. Gisteren noemde Johnson Labour-leider Corbyn vlakaf een “verspreider van pro-Russische spin”, zonder ook maar een woord vuil te maken aan zijn eigen fout.
Al lang ontslagen
Hard reageren, nooit toegeven en charmante grapjes blijven maken: het gaat Johnson goed af. “Hij ontsnapt bijna altijd aan de kritische blik”, zegt Purnell. The
New Statesman zegt dat Johnson in normale tijden al lang ontslagen zou zijn. “Maar dit zijn geen normale tijden.”
Dat May Johnson niet tackelt voor zijn fout, komt omdat ze hem niet onderschat. Aan de zijlijn of in de oppositie kan hij haar meer pijn doen dan als lid van haar kabinet. Johnson is voor een harde Brexit en hij heeft het charisma en de agressieve oneliners van een leider. Dat ligt goed bij een groot deel van de Britten.
May zelf is een houterige dossierkenner en pleit voor de zachte Brexit. Als ze Johnson opoffert, krijgt ze er een felle tegenstander bij in het moeilijke Brexitdossier.
Maar hoe lang kan May brokkenmaker Boris aan boord houden?
The New Statesman noemt Johnson een “diplomatiek ongeluk waiting to happen”. Hij schoffeert bondgenoten en maakt dossierfouten. Hij reciteerde een koloniaal gedicht in Myanmar, en werd daarbij onderbroken door de Britse ambassadeur.
Het is wachten op het moment dat de diplomatie niet meer lacht met grapjas Boris.