Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Revolutionair:
Voor het eerst krijgt het communistische land een president die niet Castro heet
59 jaar lang hebben de Cubanen niet anders geweten dan dat een Castro – eerst Fidel en dan Raúl – hun grote leider was. Daar komt nu een einde aan. In Havana is gisteren de volksassemblé samengekomen om een nieuwe president aan te duiden. Voor het eerst zal die niet Castro heten, maar Miguel Díaz-Canel (57).
Raúl Castro (86), die tien jaar geleden de fakkel van zijn broer overnam, had in 2013 al aangekondigd dat hij er na twee ambtstermijnen mee zou stoppen. Het einde van het Castro-tijdperk komt dus niet onverwacht, de opvolger heeft ruimschoots de tijd gekregen om zich warm te lopen.
Miguel Díaz-Canel wordt hoogstwaarschijnlijk de nieuwe president van Cuba. Hij is nu 57 jaar oud en was nog niet eens geboren toen Fidel en Raúl in 1959 uit de bergen van de Sierra Maestra kwamen om het regime van Batista omver te werpen. Voor het eerst zal de president iemand zijn die niet tot de oude revolutionaire garde behoort.
Jeans en brommertje
Toch is Díaz-Canel gepokt en gemazeld in de communistische partij. Op zijn 33ste werd hij al de partijchef voor de provincie Villa Clara. Zo’n partijsecretaris is de lokale leider die de economie moet aanzwengelen, over de staat van de infrastructuur moet waken en de budgetten moet beheren. Een belangrijke functie dus.
Díaz-Canel was op een moeilijk moment naar Villa Clara gekomen. Fidel Castro had net de Speciale Periode afgekondigd. Voor het eerst werd een beetje ruimte aan de privésector en het toerisme gegeven om te vermijden dat het land zou instorten, omdat de Sovjet-Unie niet langer in staat was het economische infuus toe te dienen.
Díaz-Canel maakte indruk. In eerste instanties met zijn looks. Hij reed rond op zijn brommertje, in een jeans en een sporthemdje, met een rockerscoupe. Dat was wennen voor de inwoners die tot dan toe alleen partijleden in battledress hadden gezien.
De man kwam ook nog eens luisteren naar hun klachten, hij was er wanneer je hem nodig had. Het beleid dat hij in Villa Clara op de rails zette, had succes. Dus werd hij in 2003 naar de provincie Holgún gestuurd, die tegen het economische hervormingsplan was dat de partij had uitgetekend. Zes jaar later moest hij het systeem van het
hoger onder- wijs in heel Cuba hervormen.
Zijn toegankelijkheid, zijn luisterbereidheid en zijn kwaliteit om daar te zijn waar hij nodig is, zijn volgens Cuba-watchers de redenen waarom hij door Raúl Castro is uitgekozen om de nieuwe president van Cuba te worden.
Loodzware opdracht
Toch zal hij als nieuwe president van Cuba sowieso weinig bewegingsruimte hebben. Zijn mentor Raúl Castro zal in de coulissen aan de touwtjes blijven trekken. Castro blijft normaal tot 2021 de Eerste Secretaris van de Communistische Partij en dat is een functie die veel meer impact heeft dan die van de president. Alle belangrijke beslissingen op het gebied van economische hervormingen, sociaal beleid of buitenlandse betrekkingen worden door de partijleiding genomen. De president mag ze alleen maar uitvoeren.
Er wacht Díaz-Canel een loodzware opdracht. Het land dat hij erft, ligt in puin. Het economische model dat zijn voorgangers hadden uitgetekend om de gevolgen van de Amerikaanse boycot te omzeilen, rekende eerst zwaar op de steun van de Sovjet-Unie en later op die van Venezuela. Specialisten zeggen dat de liberalisering die Castro zeer voorzichtig heeft opgestart, nu in een hogere versnelling moet gaan. Maar als de nieuwe president te snel gaat voor de conservatieven in de partij, kan hij in de problemen komen. Nu al zijn er klachten over de toenemende ongelijkheid in het land.