Hormonen slikken of stoppen

Internationale federatie IAAF verplicht opnieuw om testosteronwaarden te verlagen

In het puissant rijke woestijnstaatje Qatar fonkelt en blinkt (bijna) alles. Maar niet Caster Semenya, een van de atleten die vanavond op de Diamond League het internationale seizoen start. Opnieuw moet de atlete een hormoontherapie volgen of overschakelen naar een langere afstand. “Ik ben er 97 procent zeker van dat jullie mij haten, maar ik ben er 100 procent zeker van dat ik er niet van wakker lig.”

Deel zoveel in de Caster Semenyasaga. Sinds de Zuid-Afrikaanse middenlangeafstandsloopster in 2009 een geslachtstest moest ondergaan en die succesrijk doorstond – versta: ze is een vrouw, geen man – is de internationale federatie IAAF blijven procederen om Semenya, een wereldtopper op de 800 meter, startverbod op te leggen. Semenya heeft een meer dan normaal (voor vrouwen) testosterongehalte. Mannen maken van nature meer testosteron aan dat vrouwen. Semenya ziet er ook mannelijker uit dan andere atletes. Alleen: ze is geen man, maar een vrouw met hyperandrogenisme, een hormonale afwijking waardoor ze van nature uit meer testosteron heeft. Ze is niet de enige op het hoogste niveau, wel de bekendste.

Voor de tweede keer verplicht de IAAF haar een hormoontherapie te volgen – die haar testosteronproductie onderdrukt – of te stoppen met atletiek. Ze mag ook overschakelen naar langere afstanden dan 1500 meter. De maatregel gaat in vanaf november.

De eerste keer dat de IAAF alle intersekseatletes tot die maatregel verplichtte, haalde een andere atlete, Dutee Chand, voor de sportrechtbank TAS haar gelijk. Zo bleef ook voor Semenya alles bij het oude. Waarom de IAAF haar nu opnieuw viseert? Omdat de federatie schermt met een studie dat atletes met hoge testosteronwaarden beter presteren dan normale atletes in onder meer de 400 meter, de 800 meter en het hamerslingeren.

“De betrokkenen moeten de maatregel vooral niet opnemen als zouden we hen van doping verdenken”, zegt IAAF-voorzitter Sebastian Coe. “We willen wel a

Een op zijn zachtst gezegd gevaarlijke redenering. Want is ‘een ongelijk speelveld’ nu net niet de essentie van topsport? Is elke atleet niet net topatleet omdat hij/zij gezegend is met sportgenen die Jan Modaal niet heeft? Omdat hij, met andere woorden, iets kan wat vele anderen niet kunnen en net daarom met de allerbesten strijdt? En vooral: kan Semenya eraan doen dat ze zo is geboren?

“Daar kan ze inderdaad niet aan doen”, zegt Wilfried Meert, die Semenya verschillende keren ontmoette als matchmaker van de Memorial Van Damme. “Ze is niet moeders mooiste, maar zij en alle anderen die in hetzelfde geval verkeren, zijn wel geslaagd voor de gendertest.”

Zelfs bij de IAAF is niet iedereen het eens. Zo nam professor Steve

level playing field.” Cornelius, een landgenoot van Semenya, ontslag uit de disciplinaire commissie van de IAAF. “Ik zie mezelf geen deel uitmaken van een organisatie die atletes reglementen oplegt omdat ze zo zijn geboren.”

Zuid-Afrikaanse politici reageerden zoals ze destijds reageerden: dat Semenya wordt geviseerd en dat het naar racisme ruikt. Los van die emotionele commentaren ligt ook de studie zelf onder vuur, en niet alleen omdat de IAAF ze mee financierde.

“Halve mannen”

De atlete, die in Doha voor haar wedstrijd niet met de pers wilde praten, heeft de gewoonte om geregeld via de sociale media haar mening te ventileren. Enkele uren nadat de beslissing bekend was, postte ze: “Ik ben er 97 procent zeker van dat jullie mij haten, ik ben er 100 procent zeker van dat ik er niet wakker van lig.”

“Ze worstelt wel degelijk met die voortdurende kritiek”, zegt Meert. “Ze ziet ook dat andere atletes haar mijden, die vinden dat ze moeten strijden tegen halve mannen.”

Semenya houdt het op: “God heeft mij gemaakt zoals ik ben. En daar ben ik trots op.”

Vanavond strijdt ze een sportieve strijd op de 1500 meter, tegen november wacht haar een opnieuw een ander gevecht: dat voor de rechtbank.