Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Eén platform voor erkende en ‘officieuze’ stadsgidsen
Visit Antwerpen bundelt erkende stadsgidsen en lokale initiatieven op centraal platform
In Brugge zit het er bovenarms op tussen de officiële stadsgidsen en de ‘gratis gidsen’. Hier in Antwerpen loopt het niet zo’n vaart. Bij stadsdienst Visit Antwerpen werken ze zelfs aan een centrale website waar wandelingen van de erkende stadsgidsen naast de talrijke lokale initiatieven zullen staan. Al hebben de geschoolde, officiële gidsen ook wel frustraties over de gratis concurrentie.
wil iedereen gids zijn”, zegt Walter Michels, die al 26 jaar werkt bij Visit Antwerpen, de toeristische dienst van de stad Antwerpen. “De laatste tien jaar merken we daarin een grote evolutie. Want ‘stadsgids’ kent geen beschermde titel of statuut. Met andere woorden: iemand die zelf een wandeling wil uitwerken en aanbieden, die kan dat. Het beroep ‘stadsgids’ bestaat niet.”
Wie echter als erkende stadsgids voor de stad Antwerpen aan de slag wil, moet daarvoor een opleiding volgen. “Het gaat om een programma van twee jaar, gegeven door het Centrum voor Volwassenonderwijs”, legt Michels uit. “Elk jaar krijgen wij de lijst van afgestudeerde stadsgidsen doorgestuurd. Hebben we behoefte aan nieuwe werkkrachten, dan schrijven we deze mensen aan.” Maar dan nog is het niet zeker dat ze aan de slag kunnen. “Eerst moeten ze nog een motivatiebrief schrijven en een taaltest afleggen aan de Universiteit Antwerpen, om ten slotte bij ons op sollicitatiegesprek te komen.”
Om maar te zeggen: een erkende stadsgids ben je niet in een-tweedrie. En voor die kwaliteit betaal je: “75 euro voor een rondleiding van twee uur”, zegt Michels. De stad Antwerpen telt vandaag zo’n 140 erkende gidsen. “Parallel daaraan heb je dan mensen die uit eigen beweging rondleidingen aanbieden, al dan niet gratis. Wij gaan ervan uit dat de klant weet waarvoor hij kiest. Wat niet wil zeggen dat niet-gediplomeerde gidsen slechte rondleidingen geven. Kijk bijvoorbeeld naar iemand als Tanguy Ottomer die door CNN werd uitgeroepen als een van de beste gidsen ter wereld. Ook hij volgde de opleiding tot stadsgids niet.”
Permanent bijscholen
Toch vinden heel wat erkende stadsgidsen, te herkennen aan hun rode badge met de ‘stralende A’, de evolutie frustrerend. “Ik ben erkend stadsgids sinds 2004”, vertelt Rita Gruloos (73). Tot voor kort was ze ook voorzitster van de Koninklijke Gidsenvereniging van Antwerpen. “Gidsen is mijn tweede leven. Maar de opleiding en de vele bijscholingen die we hiervoor moeten volgen zijn niet min. We worden geschoold in de vele facetten van Antwerpen. Niet enkel over de geschiedenis kunnen we vertellen, ook over de toekomst. Wanneer er bijvoorbeeld grote werken starten, scholen we ons bij. Daarnaast is Antwerpen natuurlijk ook een havenstad. Daarover en over nog zo veel andere dingen zijn wij geïnformeerd.”
“En dan zien we hen verschijnen: al die gidsen die hun paraplu met daarop ‘Free guiding tour’ opendoen op de Grote Markt”, zegt Gruloos. “Achteraf verwachten ze dan wel een grote fooi. Maar de mensen die met hen meewandelen, zijn potentiële klanten die wij verliezen. En de verleiding om in te tekenen voor iets wat gratis is, is natuurlijk groot. Dat steekt allemaal wel erg. Want wij werken op zelfstandige basis en betalen elk kwartaal onze sociale bijdragen. Ik stel me de vraag of al deze niet-officiële gidsen dat ook doen.”
Gruloos vindt daarom dat erkende gidsen een statuut moeten krijgen. “Er mag toch een minimum aan kwaliteit vereist worden?” Vooral om de klassieke stadswandeling is de concurrentie te groot, vindt ze. “Daarvan wordt een groot aantal ingepikt. Daarnaast zie je natuurlijk ook andere initiatieven opduiken. Fietsrondleidingen of City Golf bijvoorbeeld. Met die laatste werken we zelfs samen. Dat soort rondleidingen zien we niet als concurrentie. Want we begrijpen wel dat daarvoor telkens een specifiek doelpubliek bestaat.”
“Een specifieke beleving” Op zo’n specifiek doelpubliek mikt bijvoorbeeld Jamil Valckx. Onder de naam Voyage Local rijdt hij toeristen met zijn oldtimerbus“Vandaag
je doorheen ‘het andere Antwerpen’ en bezoekt hij de minder voor de hand liggende wijken. “Ik ben destijds wel met de opleiding tot stadsgids begonnen, maar ik heb ze niet afgemaakt”, vertelt Valckx. “Wat ik doe, is iets helemaal anders dan de traditionele stadsgids. Van die vele concurrentie heb ik dan ook geen last. Mensen gaan met mij mee voor een specifieke beleving. Diepgaande historische informatie willen mijn klanten niet horen”, lacht hij. “Toen ik pas begon, heb ik wel eens geprobeerd om contact te leggen met de erkende stadsgidsen om met hen samen te werken. Maar dat verliep vrij stroef. Het is een vrij gesloten, protectionistische wereld.”
Na twee jaar lopen de zaken goed bij Valckx. “Ondertussen kan ik dit voltijds doen. Op TripAdvisor krijg ik goede reviews. En ik word goed ondersteund door Visit Antwerpen. De communicatie met de stadsdienst verloopt heel vlot.”
Verzamelplatform
Visit Antwerpen ziet de niet-gediplomeerde stadsgidsen dan ook niet als concurrentie. “Wij hebben er niets op tegen dat locals of privéorganisaties rondleidingen organiseren. We zien hen als partners. En daarbij gaan we uit van het principe dat kwaliteit wel komt bovendrijven.” Sterker nog, momenteel ontwikkelt Visit Antwerpen een platform op haar website waar het zowel de wandelingen van de erkende stadsgidsen als die van de vele andere initiatieven bundelt. De bezoeker kan dan filteren op datum, interesse en wijk. “Op dit ogenblik vind je hier enkel onze eigen wandelingen. Binnen enkele maanden zal dat anders zijn. De vele organisaties die in Antwerpen actief zijn krijgen de kans om vijf van hun wandelingen op onze website te plaatsen. Wij zijn er niet enkel voor onze eigen erkende stadsgidsen.”
Rita Gruloos Erkende stadsgids “Over de vele facetten van Antwerpen zijn wij geïnformeerd, en we scholen ons telkens bij.”
Jamil Valckx Voyage Local “Ik doe anders dan traditionele stadsgidsen. Mijn klanten willen geen historische informatie.”