Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Zwaluwen overlijden massaal tijdens trektocht
Vogelspotters stellen opmerkelijke dalingen vast
Zwaluwen worden al jarenlang steeds schaarser in onze regionen. Dit seizoen is er echter meer aan de hand. Alles wijst erop dat de dieren dit jaar tijdens hun trektocht onderweg massaal zijn omgekomen.
“Heel veel mensen nemen verontrust contact op met Vogelbescherming Vlaanderen”, aldus Jan Rodts. “Dat het dit jaar slecht gaat met de zwaluwen is duidelijk. Je kan bijna zeggen dat er amper teruggekeerd zijn uit Afrika. Ik was de voorbije week in Midden-Frankrijk. Een boer daar vertelde me dat hij vorig jaar tachtig bewoonde nesten had. Dit jaar nog geen tien. Vlakbij in een schuurtje telde ik vorig jaar zeven bewoonde nesten. Nu geen enkel!”
Op globale cijfers wil Rodts zich nog niet vastpinnen, maar de website ww.trektellen.nl meldt tegenover dezelfde periode vorig jaar 58% minder boerenzwaluwen, 82% minder gierzwaluwen en zelfs 88% minder huiszwaluwen. Dat geeft alvast indicaties. “Deze terugval is al jaren bezig. Maar dit jaar is er wat anders aan de hand.”
Zandstormen boven Sahara
Speelde misschien mee dat we hier in april verschillende keren regen met woestijnzand kregen, wat wijst op zandstormen? “Allicht heeft het te maken met natuurfenomenen zoals zandstormen, droogtes of bar slecht weer in bergketens. Het is momenteel gissen naar de oorzaken. Maar het valt te vrezen dat die vogels onderweg zijn omgekomen.”
Globaal spelen al langer factoren mee zoals de teloorgang van habitat, de inzet van chemische bestrijdingsmiddelen en de kwalitatieve daling van de versnipperde natuur in Vlaanderen. In Afrika spelen ook kleinere aspecten mee. “Zo vangen kinderen in het oosten van Congo zwaluwen uit armoede, om ze voor hun studiegeld voor enkele centen te verkopen, als ‘zwaluw aan het spit’! En dan weten we nog niet eens wat het effect van de klimaatopwarming zal zijn”, aldus Rodts.
Kunstnesten in kazerne
De wellicht grootste populatie huiszwaluwen in het Waasland is te vinden in de kazerne van het 11de Bataljon Genie in Burcht. Tsjilpende zwaluwen scheren er ook vandaag over het paradeplein. Vorig jaar waren de betonnen goten echter dringend toe aan vervanging. Dat had de ondergang betekent van deze kolonie. In overleg met Natuurpunt deden de militairen er alles aan om nog voor het broedseizoen 2017 de meeste goten te vervangen en liefst 86 kunstnesten op te hangen. Het succes was enorm: 76 ervan werden meteen bewoond, naast nog eens negen natuurlijke nesten. Maar dit jaar? Volgens luitenant-kolonel Yves De Neve zijn er zwaluwen teruggekeerd maar “een telling was er nog niet. Mensen die het in de gaten houden hebben wel de indruk dat het er minder zijn dan vorig jaar”.