Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Franse soldaten vernielden 78 jaar geleden dorpskern”
Kerktoren, molen, pastorie, gemeentehuis en 25 woningen platgebrand in mei 1940
Tussen 10 en 20 mei 1940 werd de dorpskern van Massenhoven geplunderd en in brand gestoken door de Fransen. Kevin Verboven, die onlangs de cultuurprijs van de gemeente Zandhoven won, brengt deze vergeten gebeurtenis terecht onder de aandacht.
De exacte datum is niet bekend, omdat de bewoners van Massenhoven verplicht geëvacueerd werden. “Eén persoon weigerde het dorp te verlaten”, vertelt Kevin Verboven, die met getuigen probeerde te spreken. “Hij woonde in een huisje achter een boerderij in de Kerkstraat, dat inmiddels verdwenen is voor de verbreding van het Albertkanaal.”
In veel dorpen werden kerktorens en molens verwoest door het Belgisch of Frans leger, om te verhinderen dat de Duitse bezetter ze als uitkijkposten zou gebruiken. Maar de passage van de Fransen in Massenhoven was zo driest, dat ramptoeristen naar de ravage kwamen kijken en zelfs de socialistische krant de Vooruit een cynisch artikel publiceerde over “het schilderachtig buitenoord Massenhoven met zijn schone mastenbosschen, waar teruggekeerde Fransche soldaten enkele kenmerken van hun hoge beschaving achterlieten”. De krant gewaagde van “massale vernielingen” die de teruggekeerde bewoners “zwaarmoedig stemden”.
De kerktoren en molen werden vernield, 25 huizen werden leeggeplunderd en platgebrand en nog eens 35 andere woningen raakten beschadigd. Ook het gemeentehuis en de pastorie werden in brand gestoken, waardoor het gemeentearchief en pastoriearchief onherroepelijk verloren gingen.”
“Teruggekeerde Massenhovenaar vonden onderdak bij elkaar, in kippenhokken of mochten tijdelijk op het kasteeldomein van de familie Montens logeren”, vertelt Verboven. “Voor de terreur tegen de burgerbevolking en het cultureel erfgoed tijdens de Eerste Wereldoorlog werden zeven Belgische martelaarsteden erkend. Ik weet ook wel dat de balans daar nog veel zwaarder was, maar het lijkt me de moeite om ook voor wat Massenhoven moest ondergaan een zekere erkenning te zoeken.”
Ook vandaag ligt Massenhoven onder vuur. Bij het nemen van de foto donderdag valt het op dat er door restauratie van het voegwerk veel bakstenen vernield zijn aan de kerk. “Hopelijk raakt dit nog hersteld”, zegt Kevin bezorgd om het Massenhovens erfgoed. Op één gebied blijkt de verlossing wel nabij voor Massenhoven: de Kerkstraat zou volgende week weer opengesteld worden, na vertraging door asfalttekort.