Gazet van Antwerpen Stad en Rand
De vloek van de perfecte liefde
Daan Heerma van Voss waarschuwt voor verlammende ideaalbeelden in relaties
‘‘Voor twintigers en dertigers moet de liefde perfect zijn, anders is ze niet interessant. Die visie is heel verstikkend.’’
NOEM HET LIEFDE | DAAN HEERMA VAN VOSS | DE BEZIGE BIJ | 304P
Als journalist en columnist buigt Daan Heerma van Voss (32) zich veelal over sociomaatschappelijke fenomenen. In zijn roman Noem het liefde toont hij hoe de drang naar perfectie jonge koppels vandaag de das omdoet. “Via sociale media hebben we een sterk beeld van hoe een relatie zou moeten zijn. Pas als je dat loslaat, kan je verder.”
Geloof ik nog in de liefde? Die vraag heeft de 34-jarige Tomas Wolf zich lang niet durven stellen. Maar nu zijn grootmoeder erover denkt haar leven te beëindigen en zijn beste vriend ernstig ziek is, besluit hij te geloven. Het hoofdpersonage uit Noem het liefde valt voor het jongere meisje A., dat als twintiger een totaal andere kijk op de liefde heeft.
Een relatie die zes jaar geleden op de klippen liep, ligt onrechtstreeks aan de basis van je jongste roman. Vertel.
Bij die relatiebreuk leek het of mijn toenmalige partner en ik allebei iets geheel anders verstonden onder het begrip liefde. Ik begon aantekeningen over gevoelens te maken, zonder het idee dat daar ooit een boek uit zou voortvloeien. Tegelijk zag ik de redenen van ons falen ook in relaties rondom mij. En zo ontsproot uit die puinhoop van heftig verlies een liefdesverhaal over ‘nu’, over hoe twintigers en dertigers liefde zien.
Is ons beeld op liefde dan zo veranderd?
Dat vind ik wel. Als je vier generaties met elkaar zou laten praten over liefde, zouden ze elkaar niet begrijpen. Vooral met hoe twintigers en dertigers nu omgaan met liefde is iets heel geks aan de hand. We zijn romantischer dan ooit, maar weten steeds minder wat liefde is. Met z’n allen jagen we een ideaal van perfecte liefde na, zoals op de plaatjes van Instagram, maar niemand weet nog hoe je de liefde vindt. De roman kwam in een stroomversnelling toen ik me realiseerde dat ons verlangen naar perfectie geen streven is, maar een vloek. Zo komen twee mensen die veel van elkaar houden alsnog in de problemen.
De hoofdpersonages analyseren elkaar kapot. Een teken des tijds?
We hebben een sterk beeld van hoe een relatie zou moeten zijn en willen niet aannemen dat perfectie niet bestaat. Liefde is ook grotendeels een keuze. Hoewel je weet dat de relatie niet perfect is, kies je ervoor om bij je partner te blijven. Twintigers en dertigers vinden zo’n keuze moeilijk. Het moet perfect zijn, anders is het niet interessant. Die visie is heel verstikkend. Uit onderzoek blijkt dat jongeren nu minder seks hebben dan hun ouders. Vanwege hun gekoesterde idee van perfecte seks, kunnen ze het idee dat seks zou mislukken niet aan en gaan ze het uit de weg.
Is deze generatie cynischer?
Integendeel, we zijn romantischer dan ooit. Veel twintigers promoten hun relatie op Instagram, maar door de hoge verwachtingen raken ze verlamd. Het koppel in de roman ontmoet elkaar in een kroeg, maar volgens haar liefdesideaal is dat niet romantisch genoeg. Het meisje A., wil met Wolf afspreken dat ze elkaar in Parijs hebben leren kennen. In een pittoreske buurt waar geen toeristen komen. Later schaaft ze het verhaal bij door te melden dat hij haar gered heeft van een kudde wilde zwijnen. Meisje A. heeft nood aan een romantisch heldenverhaal. Dat is niet alleen een leugen, het verhindert haar te zien wat er wel is tussen hen: een prachtig liefdesverhaal. In een café kan je net zo goed je grote liefde ontmoeten dan in Parijs.
Hoe kunnen jongeren zich onttrekken aan dat wurgend perfectionisme?
Als je blijft vasthouden aan die verlammende ideaalbeelden, eindig je alleen. Maar op den duur sneuvelt dat beeld ook, daar ben ik van overtuigd. Mensen missen nu al zoveel. Het verlangen naar liefde drijft ons allemaal. Ik ben niet pessimistisch over de liefde, ik ben alleen pessimistisch over idealen van perfectie. Het zou fijn zijn mochten mensen die vloek kunnen afschudden. Ik heb zoveel relaties zien sneuvelen omdat beide partners tegen zichzelf zeiden: “Jij verdient het allerbeste”. Met zo’n mentaliteit schiet je niet op. Soms moet je even meer geven dan je neemt. Als je de stap neemt om perfectie los te laten, speel je en val je, maar je zal ook wel weer overeind krabbelen. Ik geloof niet dat liefde alleen maar vluchtiger wordt, of dat twintigers enkel denken aan hun carrière. Omdat mensen vandaag eenzamer en onzekerder zijn dan ooit, is ook het verlangen naar liefde groter.