Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Eerst politici verkiezen en dan onze mond houden? Niet meer van deze tijd”
Manu Claeys van stRaten-generaal hoopvol, maar ook kritisch over plannen Antwerpse Ring
Manu Claeys
stRaten-generaal
“We hebben grote stappen vooruit gezet, maar we moeten alert blijven.”
Van 24 tot 30 mei vinden in Antwerpen opnieuw Ringdagen plaats. Zes teams zullen dan hun eerste ontwerpen voorstellen voor het dak over de Ring. Manu Claeys van stRaten-generaal volgt het dossier nauwgezet. “Inspraak is belangrijk. We moeten dynamisch blijven en er ons niet vanaf maken met half werk. Blijven gaan voor de full monty. Dát is de boodschap.”
Na jaren gepalaver over de Antwerpse Ring zijn de Vlaamse regering, de stad Antwerpen en de burgerbewegingen in maart 2017 tot een akkoord gekomen. Manu Claeys van burgerbeweging stRaten-generaal heeft alles op de voet gevolgd. “Al bij al hebben we grote stappen vooruit gezet, maar we zijn er nog niet”, zegt hij.
De eerste Ringprojecten die einde mei worden voorgesteld zijn een gevolg van dit Toekomstverbond. “Het akkoord is en blijft een ongeziene kentering in dit enorm complexe en grootse dossier”, zegt Manu Claeys. “Vergeet niet dat de bouwvergunning voor Oosterweel klaar lag. De burgerbewegingen zijn erin geslaagd hierop in te breken, de aandacht te trekken en gehoord te worden. Vanaf nu zit de burger echt mee aan tafel.”
De kentering waarover Manu Claeys het heeft, is ook onderwerp van zijn nieuwste boek ‘Red De Democratie!’ dat binnenkort verschijnt. Hierin beschrijft hij hoe het oude politieke model hapert en de burger verandering wil. “Burgers zijn tot veel meer in staat dan de plek die ze doorgaans toebedeeld krijgen. Er wordt verwacht dat we politici verkiezen en dan onze mond houden. Dat frustreert. Mensen geloven niet meer in de hiërarchische benadering van besturen en ook niet meer in verkiezingen. Het schizofrene spel van politici die eerst keihard op mekaar inhakken en na de verkiezingen weer gewoon gaan samenwerken, is niet meer van deze tijd.” De eerste Ringprojecten die met de Ringdagen worden voorgesteld, zijn een mooi voorbeeld van eigentijds politiek burgerschap.
Hoe kijk je terug op het inspraakproces van de voorbije maanden?
De eerste zes maanden hebben de ontwerpteams, de vele Antwerpenaren, de ambtenaren en de experten het beste van zichzelf gegeven. Ze zijn tot voor het merendeel breed gedragen voorstellen gekomen. Van februari tot april zijn die voorstellen getoetst. Aan de kostprijs, aan de bestaande richtlijnen rond de bouw en veiligheid van tunnels enzovoort. Dit zette hier en daar een domper op de feestvreugde. Niet alle voorstellen bleken immers haalbaar of met elkaar verenigbaar. We moeten daarom eerst vooruit met de rijpe en haalbare projecten.
Zullen de eerste Ringprojecten effectief een stap zijn in de richting van de stad van de toekomst? Met een volledige kap?
Dat denk ik wel. Vooral die projecten die de leefbaarheid in de directe omgeving verbeteren én die zich inpassen in het bredere verhaal van een overschakeling naar een andere mobiliteit, naar duurzame stadsontwikkeling en slimme vergroening. Ik denk aan het fietsnetwerk op Linker- en Rechteroever, de nieuwe kijk op waterhuishouding dat in elk project en in elke zone verwerkt zit, of de multimodale (openbaar vervoer, fiets) vervoersknopen aan Schijnpoort, de Luchtbal en op het Zuid. De eerste echt te overkappen Ringdelen zijn ook mooi, waardoor wijken en stadsdelen met elkaar zullen verbonden worden.
Zijn er garanties dat een volledige overkapping er echt komt?
Die garanties zijn er niet. We lieten in het Toekomstverbond letterlijk opnemen dat we de volledi- ge Ring zullen overkappen. Of dat zal gebeuren, hangt af van het bestuurlijke engagement, van de economische context, van de durf om nieuwe pistes zoals rekeningrijden in te voeren. Het hangt ook af van nieuwe studies rond tunnelveiligheid, van de locatie en het ontwerp van op- en afritten, van hoe het wagenpark evolueert, van het halen van de modal shift ... Het is complex, maar de ambitie blijft een volledige kap. De burgerbewegingen blijven dus alert. We hebben bewezen dat we volhouders zijn.
Niet alle Ringzones zullen even mooi ‘bediend’ worden. Met ontevreden bewoners als gevolg.
Dat is normaal, maar we moeten realistisch zijn. Voor deze eerste fase is 1,25 miljard vrijgemaakt. Hieruit moeten we het maximale halen als aanzet voor de rest. Gevolg is dat sommige zones een kleinere projectinvestering zullen krijgen. Dat zijn vermoedelijk vooral de zones waar de Ring moet worden heraangelegd, van Borgerhout tot aan de Kennedytunnel. Het meeste geld zal wellicht gaan naar zones waar de eerste, goed zichtbare overkappingen mogelijk zijn: aan Luchtbal, het Sportpaleis en op Linkeroever. Maar er zijn zoveel interessante voorstellen uitgewerkt dat het enthousiasme bij de overheden is gegroeid. Er wordt nu al uitgekeken naar hoe die vanuit andere potjes gefinancierd kunnen worden. Ik denk aan de Scheldebrug voor fietsers of het fantastische voorstel van een spoorpark tussen Borgerhout en het Ringspoor. Deze voorstellen waren er nooit geweest zonder het brede inspraakproces van nu. We moeten die dynamiek vooral vasthouden, ook in de volgende legislatuur. We mogen er ons niet vanaf maken met half werk, maar blijven gaan voor de full monty.