Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Hoedje af voor Pit Ballin en Gelmel
Choreografe neemt na dertig jaar afscheid van folkloristisch ensemble met voorstelling ‘Dansant’
Anderhalve maand voor Hello! Schoten zijn diamanten jubileum (zestig jaar) viert, is het vandaag en morgen al de beurt aan de dans- en muziekgroep Gelmel, die vijftig jaar bestaat. De gelegenheidsvoorstellingen onder de titel Dansant zijn een mijlpaal, ook al omdat Pit Ballin na dertig jaar stopt als choreografe en kledingmaakster bij Gelmel.
Gelmel is niet gegroeid uit het bekende volksdansfestival van Schoten, maar natuurlijk zijn er banden tussen de twee. Al was het maar omdat boegbeeld Pit Ballin (58) gehuwd is met Ulf Verbeelen, zoon van Sieg, de medestichter van Hello! Schoten.
“We treden er met Gelmel bijna iedere editie ook zelf op”, zegt Pit Ballin. “Onze passage vorig jaar bleef niet onopgemerkt. We brachten toen onze bejubelde voorstelling over de Groote Oorlog en onder meer de Marori-dansers uit Nieuw-Zeeland, wiens voorvaderen mee in de WestVlaamse loopgraven waren komen vechten, waren erg ontroerd toen ze onze dansers zagen.”
Gelmel behoort nu al jaren tot de top van de Vlaamse folklore. In de afgelopen vijftig jaar beleefde de groep het ene avontuur na het andere. De leden – gemiddeld zo’n vijftig man, vooral dertigers – trokken heel Europa door, maar kregen ook uitnodigingen voor festivals in Canada, Mexico, Israël en China, wat telkens legendarische reizen opleverde.
Ook Dansant, de voorstelling die, omwille van onbeschikbare zalen in het eigen Schoten, vandaag en morgen in Brecht wordt opgevoerd, belooft artistiek heel wat. “Onze dansers brengen eerst een bloemlezing uit de vele choreografieën die ik voor Gelmel heb geschreven. De manden-, bakkers- en andere dansen passeren allemaal de revue. Ik ben nu 42 jaar lid van Gelmel. De eerste jaren danste ik alleen, maar dertig jaar geleden nam ik de leiding over. Ik heb altijd voor beeldende voorstellingen proberen te zorgen. De groep stond gelukkig altijd wel open voor de nieuwe crea-
tieve wegen die ik durfde te bewandelen.” Historisch correct
Folklore door Gelmel is niet zomaar wat rondhuppelen in oude klederdracht. Over elke pas en zwier wordt vooraf zorgvuldig nagedacht. “En het moet ook historisch correct zijn”, aldus Pit. “Vaak begon het uittekenen van een nieuwe choreografie met opzoekingswerk naar foto’s of beschrijvingen van de klederdracht uit het bewuste tijdvak. Zo ging ik voor deze jubileumvoorstelling terug naar het begin van de vorige eeuw.”
De mannen en vrouwen op de scène dragen onder meer weelde- rige hoeden. “Ik zag ze op oude foto’s van Grand Hotel de Schootenhof, het latere Iepenburg”, vertelt de choreografe. “Ze werden gedragen door de dames van stand die er logeerden en grote sier kwamen maken. Op basis daarvan heb ik zelf een set van die hoofddeksels gemaakt. Eigenhandig, ja. Ik maakte de meeste kleren van onze dansers trouwens altijd zelf. Een van onze kamers thuis deed dienst als naaiatelier. Met die verzorgde uniformen heb ik onze voorstellingen naar een hoger niveau willen tillen. Alle details waren belangrijk.”
Pit Ballins rol binnen Gelmel kan niet overschat worden, maar zelf wil ze zeker niet alle pluimen op eigen hoed steken. “Minstens even belangrijk is Paul Van Duren, onze componist en orkestleider”, benadrukt ze. “Ook die eigen muzikanten zijn altijd een belangrijke factor geweest in de goede reputatie die Gelmel heeft opgebouwd. Er zijn niet veel groepen die ons dit nadoen. Paul gaat nog door, maar ik word straks opgevolgd door Hannelore Van Dijck. Zij danst al sinds haar zestiende bij Gelmel. Ik heb er het volste vertrouwen in dat zij Gelmel naar nieuwe hoogtepunten zal leiden.”
‘Dansant’ door Gelmel, vanavond en zaterdag 26 mei (20u) in GC Brecht. Tickets 15 euro aan de kassa. www.gelmel.be