Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Springen op Stonehenge of boetseren met blubber
4 EXPERIENCE TRAPS VR 01/06 - ZO 23/09
Experience Traps belooft het geestigste onderdeel van Antwerpen Barok 2018 te worden. In het Middelheimpark laten kunstenaars de bezoekers springen op Stonehenge, boetseren in een kleiput of lopen door een geurtunnel. Je kan in het Antwerpse beeldenpark zelfs naar het licht van de planeet Mars gaan kijken. In 2015 geraakte directrice Sara Weyns op een expositie in Kopenhagen onder de indruk van het plastische oeuvre van William Forsythe. De wereldvermaarde danschoreograaf bood aan het publiek objecten, platformen en instructies aan om acties te ondernemen. Rond diezelfde periode startte het Middelheimmuseum onderhandelingen met Bruce Nauman om zijn Diamond Shaped Room with Yellow Light te verwerven. De Amerikaanse pionier van body- en videoart bedacht dit paviljoen in 1986 om het publiek te misleiden en te ergeren.
Toen de vraag van Antwerpen Barok 2018 kwam om een bijzonder evenement in het openluchtmuseum uit te werken, kwamen de draden bijeen. Forsythe en Nauman werden de hoekstenen van wat zou uitgroeien tot Experience Traps. “Forsythe, Nauman en veertien andere kunstenaars presenteren bij ons constructies waarmee ze het publiek verleiden, beduvelen, verrassen of inspireren”, legt directrice Sara Weyns uit. “Dat past in de geest van de barok. Het wa-
ren toen turbulente tijden waarin de geestelijke en wereldlijke macht onder druk kwamen te staan. Kerk en vorsten moesten op zoek naar nieuwe systemen om hun onderdanen in te palmen. Dat kwam bijvoorbeeld tot uitdrukking in de baroktuin. De aristocratische tuinen werden opgesmukt met labyrinten, ruïnes, fonteinen en verrassende perspectieven. Daarnaast ontwikkelde zich de botanische tuin waarin wetenschap, onderwijs, geneeskunde en exotica samenkwamen. We hebben aan zestien kunstenaars gevraagd om van daaruit parallellen te trekken naar vandaag.”
Blubber
De uitgekozen artiesten zijn een mix van gevestigde en nieuwe namen, met aparte aandacht voor vrouwelijke touch. “We wilden in zee gaan met kunstenaars met wie we nog niet gewerkt hadden zoals de Poolse Monika Sosnowska die labyrinten, ruïnes of zuilen maakt met overblijfsels van architectuur. Of Bertrand Lavier die ooit een bijzondere fontein installeerde in de tuin van Versailles”, zegt Weyns. “We zochten ook kunstenaars die graag de bezoekers in hun werk betrekken, zoals William Forsythe. Zijn instructies voor het publiek lopen als een rode draad door het parcours. Bij de toegangspoort van het park is er eentje ingemetseld in de grond.”
Het staat het publiek vrij om al dan niet deel te nemen, maar het komt op zijn pad voortdurend verleidingen tegen. Tijdens het openingsweekend stelt de veelzijdige Engelse kunstenaar Jeremy Deller een gigantisch springkasteel op. De sculptuur is een replica van het Stonehengemonument en iedereen kan er naar hartenlust komen op springen.
Het Oostenrijkse collectief Gelitin haalde nog voor de opening het nieuws met zijn fontein in de vorm van een naakte man in erectie. Niets nieuws onder de zon, want het hilarische werk zorgde eerder al voor discussie én pret in Milaan en Salzburg. Gelitin creëert voor Middelheim ook een nieuw werk. Op het centrale gazon voor het kasteel graven ze een kleiput uit. Jong en oud kan erin aan de slag om te boetseren. Er zullen zelfs douches beschikbaar zijn voor wie zich met volle gewicht in de blubber wil smijten. “Alles kan, alleen moet je ’s avonds wel alle creaties achterlaten, anders geraakt de ‘zandbak van klei’ leeg”, lacht Weyns.
Club van Dennis Tyfus
Spektakel gegarandeerd in het Middelheimpark, alle zintuigen worden beroerd. De Duitse Ulla von Brandenburg opent een baroktheatertje waarin ze de zee oproept met be- wegende draperieën. Spencer Finch verzorgt een lichtkunstwerk in het Bootshuisje, dat de zonsopgang op Mars evoceert. In het Braempaviljoen creëert de Frans-Japanse Ryoji Ikeda een geluidsinstallatie, gebaseerd op de stemvork van de barok. Mike Bouchet prikkelt dan weer de neus in een geurtunnel waarin de bezoeker bedwelmd wordt door zoeterige energiedrank.
In principe verdwijnen de attracties in het najaar, met uitzondering van De Nor van Antwerpenaar Dennis Tyfus, dat minstens vijf jaar blijft staan. De Nor is een alternatieve club met een roos podium waarin een tekening van Tyfus zit verwerkt. Elke vrijdagavond zullen er performances te beleven vallen. Er werd zelfs een poortje in de omheining van het park gemaakt zodat de activiteiten ook na sluitingstijd van het museum kunnen doorlopen.
“Experience trap belooft een spannende en feestelijke expositie te worden”, denkt Weyns. “Maar er zit zeker een dubbele bodem in. Je kan er een ironische knipoog naar de belevenismaatschappij van vandaag in zien. We willen erbij zijn en aan iedereen via de sociale media laten zien welke interessante dingen we meemaken.”