Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Clara Cleymans
COSÌ DO 31/05 | BOURLASCHOUWBURG | ANTWERPEN | WWW.DESCHONECOMPANIE.BE
Clara Cleymans goes classic. Samen met De Schone Companie toert de Antwerpse actrice met de opera Così, een muziektheaterbewerking van de opera Così fan tutte van Mozart. Wij luisteren naar de aria van de prima donna Clara.
Of we niet storen, vragen we beleefd aan de telefoon. “Zeker niet, ik zit op een terras in Parijs”, antwoordt een opgewekte Clara Cleymans aan de andere kant van het apparaat. Excusez-moi? “Met Compagnie Marius spelen we Figaro in Parijs. De Franse tekst was wel blokken, maar het spelen is genieten. We brengen het stuk in openlucht. Figaro is gebaseerd op Le nozze di Figaro van Mozart.”
Dat treft, want we bellen over Così fan tutte, ook een opera van ene Mozart.
Deze periode is voor mij een en al opera. Al zijn het eerder muziektheaterprojecten. De voorstelling Così werkt met twee klassieke zangers en drie acteurs, die elk op hun manier Mozart brengen. Ik ben zo fier als een gieter dat ik mag meedoen met De Schone Companie. Als ik even wegdroom, voel ik me bijna een echte operazangeres, geflankeerd door een sopraan en een bariton. Così fan tutte was de eerste opera die ik ooit zag. Als tiener, tijdens zo’n verplichte culturele uitstap met school. Sindsdien ben ik verslingerd aan het genre. Op mijn 21ste deed ik mezelf een abonnement op de opera cadeau. Een tip voor alle jonge lezers: onder de 26 krijg je bij de meeste operahuizen een flinke korting. Dan trok ik daar in mijn eentje naartoe en liet ik de opera helemaal op me af komen. Bijwijlen was dat een overdonderende ervaring. Er zijn opera’s waarover ik amper kan spreken zonder kippenvel te krijgen, opvoeringen waardoor ik tot in mijn ziel ben geraakt. Richard Wagner zei dat opera gesamtkunstwerk is, waarin veel artistieke disciplines samenkomen. Van opera moet je leren genieten. Je oren moeten wennen aan operastemmen en hun timbre. Zulke stemmen snijden in het beste geval door merg en been.
Ben jij een operazangeres?
Nee, helemaal niet. Ik ben actrice en zangeres, maar opera is een discipline apart. Operazangers zijn topsporters. Een opera zingen is fysiek en technisch geen sinecure. In een schouwburg bereiken de zangers vocaal tweeduizend man, dus daar zit volume achter. Je kan niet zomaar even klassiek leren zingen. Het was een zoektocht hoe wij als acteurs tegen dat operavolume moesten opboksen. Er bestaan wel trucjes om op een andere manier krachtig te zingen, zoals meer vooraan gaan staan en wat meer door je neus zingen.
Onze regisseur Tom
Goossens herleidt de opera tot de essentie. De Schone Companie stript Così fan tutte volledig. We spelen amper met decor en met een minimum aan attributen. De zangers zingen in het Nederlands, daardoor ligt alle focus op de muziek en het libretto. Zelfs het orkest is gereduceerd tot het beklijvende pianospel van Wouter Deltour. Het is de opera in zijn meest pure vorm, ontdaan van alles wat afleidt. De opera’s van Mozart zijn door de eeuwen ontelbaar vaak opgevoerd. Als je met Mozart in zee gaat, stap je in een lange traditie. Maar zijn werk daagt ook steeds opnieuw uit voor een moderne interpretatie. Het is die dualiteit die mij charmeert aan opera. Enerzijds het traditionele, anderzijds het vernieuwende. Het operapubliek is daarvan een perfect voorbeeld. Er zijn dames en heren die in traditionele chique avondkledij komen, maar evengoed toeschouwers in jeans. Ik vind het schoon dat het allebei kan. Het operapubliek is ook zeer gul. Als de voorstelling aanslaat, breekt zo’n deftig publiek bij het slotapplaus het kot af (lacht).
Welke rol vertolk jij?
Ik speel de bediende Despina, samen met filosoof Don Alfonso test ze met een list de wederzijdse trouw van twee koppels uit. Het is Temptation Island volgens Mozart. En zonder kampvuur (lacht). Opera associëren we soms met niche of elitair. Geschiedkundig gezien is dat onterecht. Mozart was een hitkanon. Hij was The Beatles op zijn eentje. Al schreef hij – zeker op het einde van zijn leven – ook complexere muziek. Veel van zijn composities waren veertig jaar voor op hun tijd. Mozart verstond de kunst om menselijke gevoelens zeer accuraat naar muziek te vertalen.
Vrij vertaald betekent de Italiaanse titel ‘Zo handelen ze allemaal’. Zijn vrouwen allemaal dezelfde?
Je voelt duidelijk dat deze opera in een ander tijdperk is geschreven, met een ietwat andere kijk op vrouwen. Het verhaal staat haaks op de geëmancipeerde tijden waarin wij leven. Zonder al te veel te verklappen haalt De Schone Companie de tekst van toen wel dramaturgisch naar het heden. We reageren met kwinkslagen op vrouwonvriendelijke passages. Het is dus zeker een hedendaagse vertaling.
Geloof jij in de onvoorwaardelijke liefde?
(denkt na) Geen makkelijke vraag, zo op een terras in de hoofdstad van de liefde. An sich geloof ik niet in levenslange liefde, maar ik wil er wel in geloven. Ik weet uit de praktijk hoe broos en breekbaar liefde is. Dus doe ik alle dagen flink mijn best om zo onvoorwaardelijk mogelijk lief te hebben, dat maakt me intens gelukkig.
Mozart was een wonderkind, is jouw dochtertje Jeanne dat ook?
Jeanne is twintig maanden, alles wat ze doet is een wonder!
“Het operapubliek is zeer gul. Als de voorstelling aanslaat, breken ze bij het slotapplaus het kot af.”