Hoe de dood van een vrouw Ierland heeft veranderd

Savita Halappanavar (31) stierf omdat ze geen abortus kreeg

Met een grotere marge dan verwacht heeft Ierland gekozen voor een soepeler abortuswet. Een triomf voor veel Ierse vrouwen, maar vooral ook een postuum eerbetoon aan Savita Halappanavar (31), van wie de tragische dood na een miskraam het referendum in een stroomversnelling heeft gebracht. “Ik heb geen woorden om mijn dankbaarheid uit te drukken”, reageerde haar vader gisteren op de uitslag.

“Denk tijdens het stemmen aan Savita”, riep haar vader Andanappa Yalagi vorige week nog op. De Ieren hebben geluisterd. Werd vooraf nog een nipte overwinning voor het jakamp voorspeld, bleek de marge dit weekend zeer ruim. 66,4% stemde in een referendum vóór een herziening van de grondwet, die tot nu toe stelde dat een foetus evenveel recht op leven heeft als de moeder.

Dat zogeheten achtste amendement van de grondwet kostte Savita in 2012 het leven. De tandarts was 17 weken zwanger, toen ze samen met haar echtgenoot naar het ziekenhuis in Galway ging met ernstige rugpijn. Enkele uren later bleek een miskraam onontkoombaar. Haar water brak. Omdat het koppel wist dat er risico’s waren als ze zouden wachten op een natuurlijke miskraam, vroegen ze de artsen in te grijpen. Maar dat kon niet, luidde het. “Zolang de foetus nog een hartslag heeft, mogen we van de Ierse wet niets doen”, zei een adviseur. Een vroedvrouw voegde toe dat het niet kon “omdat we een katholiek land zijn”.

Septische shock

Dus moest Savita wachten. Alleen kreeg de vrouw een infectie en gleed ze in een septische shock. Er volgde een miskraam, maar enkele dagen nadien overleed Savita aan een hartstilstand.

De zaak deed een schokgolf door Ierland gaan. Zeker toen een onderzoek achteraf besloot dat de vrouw waarschijnlijk nog geleefd zou hebben als de abortuswet minder streng was geweest. “Het was het einde van onze wereld”, zei de echtgenoot van Savita in de Ierse pers. “Ze wilde leven, ze wilde kindjes. We kunnen gewoonweg niet geloven dat zoiets in de

21ste eeuw nog kan gebeuren.”

En met hem vele anderen. De dood van Savita schudde de Ierse politiek wakker. In het zeer katholieke land was tot dan toe elke discussie over het regelen van abortus onmogelijk omdat het recht op leven van het ongeboren kind in de grondwet verankerd zit. Daardoor kreeg Savita niet de hulp die ze nodig had, maar werd ook zwangere vrouwen met kanker chemotherapie ontzegd, omdat dat de foetus zou kunnen schaden. Sinds 1992 mogen Ierse vrouwen wél de grens oversteken naar Groot-Brittannië voor een abortus; een reis die naar schatting 170.000 vrouwen hebben ondernomen.

Tot 12 weken

Na het referendum trokken honderden mensen naar een muurtekening van Savita, om de vrouw te eren die de verandering nu mogelijk heeft gemaakt. De Ierse regering heeft al een blauwdruk klaar voor een nieuwe wet. Die zou abortus toestaan tot 12 weken zwangerschap; en in bepaalde gevallen ook tot 24 weken. Verwacht wordt dat

Andanappa Yalagi /Savita’s vader

die nu snel zal worden doorgevoerd. “Ik ben het Ierse volk enorm dankbaar”, reageerde haar vader Andanappa Yalagi gisteren op de uitslag. “We zijn zo blij dat andere families niet moeten meemaken wat wij hebben doorstaan. Ik heb nog maar één vraag. Dat de nieuwe wet Savita’s law wordt genoemd. Ze heeft eindelijk gerechtigheid gekregen.”

“We zijn zo blij dat andere families niet moeten meemaken wat wij hebben doorstaan.”

FOTO AFP Honderden mensen vieren de uitslag van het referendum bij een muurtekening van Savita, om de vrouw te eren die de verandering nu mogelijk heeft gemaakt.