Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Diamond Landmark
Nog steeds geen monument voor diamantsector op De Keyserlei
Een spectaculair monument dat de Antwerpse diamant in de kijker moest zetten. Dat was de bedoeling. Maar een halfjaar na de geplande onthulling op de De Keyserlei zit het Diamond Landmark al lang weer in de schuif.
De onthulling van het monument was voorzien voor oktober 2017, op het brede voetpad van de De Keyserlei, aan het kruispunt met de Anneessensstraat en de Appelmansstraat. “Ons lichtend voorbeeld was het beeld van de stier in het Financial District in New York”, zegt Sandy Ceulemans van de stad Antwerpen.
De bekendste beurswijk ter wereld had weinig toeristische troeven, tot er een beeld van een bronstige stier opdook in 1989. Sindsdien staan elke dag duizenden toeristen aan te schuiven om zichzelf te laten fotograferen terwijl ze over de glanzende teelballen van het beest wrijven. “Onze diamantwijk is ook geen toeristische trekker”, zegt Ceulemans. “Het is een wat grijze wijk. En daarom wilden we dat monument plaatsen om een gelijkaardig fotomoment voor de toeristen te creëren.”
Roestvrij staal
In de aanbesteding in de lente van 2016 noteerde Antwerp World Diamond Centre (AWDC), de officiële vertegenwoordiger van de Antwerpse diamantsector: ‘Een kunstwerk dat de Antwerpse diamantindustrie moet weergeven in elk facet: economisch, historisch en cultureel.’ De ontwerpen moesten binnen zijn op 31 augustus 2016. Er was een budget van 200.000 euro voor vrijgemaakt.
Dat liet Tapiaco zich geen twee keer zeggen. De Borgerhoutse kunstenaar, bij de burgerlijke stand bekend als Willi Smeuninx (73), werkte samen met collega’s uit Praag enkele voorstellen uit, gebaseerd op het concept van de ‘geboorte’: een diamant die vanuit de trottoirstenen naar buiten ‘barstte’ en een bloemstengel waaruit een diamant groeide. “Beide concepten zouden worden uitgevoerd in roestvrij staal en ik bleef netjes binnen het budget van de aanbesteding”, zegt Tapiaco. “Maar pas een vol jaar later, in juli 2017, kreeg ik een mail van AWDC. Ze lieten me weten dat de stedelijke commissie Beeld in de Stad de voorstellen had afgewezen, maar bedankten me voor mijn medewerking en schonken me een mooi boek over diamant. Dat was het laatste dat ik over de zaak hoorde.”
19 voorstellen
Bij AWDC wijzen ze naar de rol van Chantal Pauwels. De voormalige Antwerpse schepen was aangesteld tot ‘regisseur’ van het Diamantjaar en had het project naar zich toegetrokken. “Er waren negentien voorstellen ingediend en daar zaten mooie dingen tussen”, vertelt Margaux Donckier van AWDC. “Maar ze voldeden blijkbaar niet aan de adviezen en regels van de commissie Beeld in de Stad. De stad liet ons daarna weten dat mevrouw Pauwels gesprekken had aangeknoopt met een kunstenaar die het monument zou maken. Sindsdien hebben wij niets meer over het project vernomen.”
Het mandaat van Chantal Pauwels als regisseur van het Diamantjaar is sinds februari afgelopen. Ze wil/kan daarom niet reageren. Dus doet Sandy Ceulemans dat in haar plaats: “De gesprekken met de kunstenaar in kwestie waren zuiver informeel en hebben nooit geleid tot een ontwerp”, zegt ze.
Stille dood
Ondertussen is er een dik halfjaar na de geplande onthulling nog altijd geen ‘Diamond Landmark’ op de De Keyserlei en lijkt het plan een stille dood gestorven. “Het klopt dat het project momenteel in de schuif zit”, zegt Ceulemans. “Er zijn ondertussen andere prioriteiten opgedoken in de diamantsector. Het is ook niet simpel om alle betrokken partijen eensgezind achter één concept te scharen – er zijn in de diamantwereld veel gemeenschappen en culturen die elk hun inbreng willen. Maar het is niet geschrapt. De stad blijft vragende partij.”
Ook bij AWDC is het plan niet zomaar van de tafel geveegd. “Het budget is er nog. Wij wachten op een nieuw initiatief van de stad”, zegt Margaux Donckier.
Sandy Ceulemans
Stad Antwerpen
“Het project zit momenteel in de schuif. Er zijn ondertussen andere prioriteiten opgedoken in de diamantsector. Maar de stad blijft vragende partij.”