Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Geloof mij: de Finse Sabam is óók niet populair”
Carine Libert, de nieuwe CEO van Sabam Sabam is wel een coöperatieve vennootschap: misschien willen de leden wel weten waarom de CEO na negen jaar moest opstappen.
Met Carine Libert heeft Sabam een nieuwe CEO die de auteursrechtenmaatschappij doorheen de streamingrevolutie moet loodsen. “Google en Facebook zijn zo machtig geworden dat ze wetgeving naast zich neer kunnen leggen.”
Maar liefst 117,5 miljoen euro verdeelde auteursrechtenmaatschappij Sabam in 2017 aan songschrijvers, regisseurs, scenaristen en andere auteurs. Maar dat deed ze in woelig water: de dominantie van YouTube en Facebook maakt online auteursrechteninningen complex, en in eigen land kreeg Sabam het na een tariefverhoging aan de stok met de muziekfestivals. Als nieuwe CEO moet Carine Libert het schip sturen. De juriste is na 27 jaar gepokt en gemazeld bij de auteursrechtenmaatschappij: sinds maart was ze al CEO ad interim, na het plotse vertrek van CEO Christophe Depreter. Daarover werd toen amper gecommuniceerd, en ook nu houdt Libert de lippen stijf over de toedracht. “Er zijn wel meer bedrijven die van CEO veranderen zonder de reden kenbaar te maken in de pers.”
Carine Libert:
Voor de buiten-
wereld leek het misschien plots, maar er was al langer een moeilijke verhouding tussen Christophe en de raad van bestuur. Hij had een ander doel voor ogen en speelde in dat opzicht vaker cavalier seul. Dat leidde tot een vertrouwensbreuk en een onmiddellijk ontslag.
Op Linkedin schrijft Depreter dat hij zich opmaakt voor een proces. Dat zijn zijn woorden, waar ik niet op ga reageren, zowel in zijn als ons belang.
Het jongste jaarverslag stelt vast dat “te weinig mensen begrijpen wie Sabam is”: het imago plaagt Sabam al jaar en dag.
Auteursrecht kan je blijkbaar niet zo gemakkelijk uitleggen aan de mensen. Een onderzoek wees uit dat het publiek denkt dat 70% van de inningen bij Sabam blijft plakken. Voor de duidelijkheid: onze werkingskosten zijn 20%. We moeten duidelijker maken dat we het doen voor onze auteurs: zij hebben iets gecreëerd en hebben het recht vergoed te worden.
Auteursvereniging Galm identificeert een dieper probleem: de nieuwe generatie artiesten zou trager op de Sabam-kar springen.
Misschien deinzen ze terug voor de rompslomp? Dat is niet meteen het meest sexy aspect van het artiestenbestaan.
Maar eens hun nummers gebruikt worden, hebben ze er alle belang bij zich aan te sluiten.
Als ze maar niet te lang moeten wachten op hun uitbetaling: van de inkomsten uit 2014 moet nog 6 miljoen onder de auteurs verdeeld worden, van 2015 nog 7 miljoen.
Dat klopt, maar u hebt in het verslag ook gezien dat we van vorig jaar maar 1,1 miljoen meer moeten uitkeren. Door de toenemende digitalisering kan dat steeds sneller. Dat verklaart ook onze historische achterstand. We komen van ver: ik zit hier al van in de periode van de fichebakken.
Opvallend: Sabam voorspelt ook een daling van de inningen, omdat “de krimpende cd-markt niet wordt gecompenseerd door een stijging van de online inkomsten”. En dat terwijl de muzieksector jubelt om de streamingrevolutie?
De grote uitgevers, zoals Sony en Universal, hebben hun uitgaverechten teruggetrokken uit het collectief beheer om zelf te kunnen onderhandelen met de onlinespelers. Zij kunnen daardoor meer gewicht in de schaal werpen. Maar bij de auteurs is de inning online erg gefragmenteerd: Sabam treedt bijvoorbeeld enkel op voor het Belgische aandeel. Dan kan je weinig teweegbrengen tegen grote spelers als Facebook of YouTube die het auteursrecht fundamenteel uitdagen. Zij beweren dat ze geen auteursrecht verschuldigd zijn omdat ze enkel als doorgeefluik fungeren. YouTube probeerde zelfs al inningen te ontlopen “omdat ze geen .beadres hadden”. Er is nood aan een bredere auteursrechtenbeweging om het pad te effenen, want Facebook en Google zijn zo machtig geworden dat ze wetgeving naast zich neer kunnen leggen.
In Finland volstond de aankondiging dat auteurs wilden onderhandelen over het YouTube-tarief voor moederbedrijf Google om er de stekker uit te trekken. Waardoor de publieke opinie zich nog eens tegen de Finse Sabam keerde ook. En ik kan je verzekeren: hun populariteitsgraad verschilde al niet te veel met de onze
(lacht).
In België stootte Sabam een andere kolos voor het hoofd: verhoogde tarieven voor de festivalsector werden doorgedrukt ondanks tegenkanting. De rechtbank koos de kant van de organisatoren.
Kijk: de controledienst van de FOD Economie had geen opmerkingen over onze tariefwijziging, en wij wilden die tarieven in lijn brengen met die van de omringende landen, die hoger zijn. Auteurs hebben het recht voor zo’n verhoging, als ze vinden dat de economische waarde van het repertoiregebruik niet meer overeenstemt met de realiteit.
Daar uitte de rechter twijfels over: Sabam baseert zijn tariefstijging op de gestegen ticketprijzen. Daarin zitten ook veiligheidsmaatregelen die weinig met repertoire te maken hebben. Bovendien acht de rechtbank het aantal uitgevoerde werken niet significant gestegen, net als de waarde ervan.
En op basis van welke studies zijn die oordelen zo snel geveld? De rechtbank van koophandel vonnist snel en is niet altijd even vertrouwd met het auteursrecht: ik heb vertrouwen dat de zaak voor het hof van beroep een andere uitkomst kan hebben. Wij kunnen trouwens óók stakingsvorderingen starten: als de organisatoren niet mee willen, mogen ze ons repertoire ook niet meer gebruiken. Maar ik weet niet of iemand daar baat bij heeft. Alleszins: voor het zover is, gaan we eerst opnieuw praten met de organisatoren: dat is in ieders belang.
Carine Libert
CEO Sabam “Wij kunnen ook stakingsvorderingen starten: als de festivalorganisatoren niet mee willen, mogen ze ons repertoire niet meer gebruiken.”