Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Elke dag bidden betekent niet dat je terrorist bent”
Onderzoek moet uitwijzen of fouten zijn gemaakt bij risico-inschatting dader
Een draaideurcrimineel. Een kerel met een gigantisch strafregister, maar wel iemand die ooit weer naar de maatschappij zou terugkeren. Om hem daar op voor te bereiden kreeg Benjamin Herman (31) uitgaansvergunningen en penitentiair verlof. Maar in de gevangenis onderhield hij wel contacten met geradicaliseerde gedetineerden. Had dat geen alarmbellen moeten doen afgaan? Ministers Koen Geens (CD&V) en Jan Jambon (N-VA) willen het onderzoek afwachten.
Waarom werd Herman vrijgelaten uit de gevangenis?
De schutter uit Luik is al sinds zijn puberjaren een vaste klant bij het gerecht. Zijn strafblad lijkt oneindig. Geen wonder dus dat hij al een derde van zijn leven achter de tralies doorbracht. Maar in 2020 zou hij al zijn straffen tot de laatste dag in de gevangenis hebben uitgezeten. Om gedetineerden zoals Herman nadien voorzichtig in de maatschappij te laten re-integreren, hebben ze het recht om uitgaansvergunningen of penitentiaire verloven aan te vragen. Tijdens zo’n verlof krijgen gedetineerden de mogelijkheid om zaken te doen die ze alleen maar buiten de gevangenis kunnen doen, zoals bijvoorbeeld gerichte therapie volgen of het voeren van een sollicitatiegesprek.
Waren er risico’s aan zijn vrijlating verbonden?
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wees er gisteren op dat er áltijd een risico aan verbonden is. “Als men hem in 2020 vrijlaat, is het ook niet zeker dat hij na 2020 niets meer verkeerds zou hebben gedaan”, verklaarde hij. Een alternatief voor figuren als Herman is er niet. Geens omschreef hem onomwonden als een draaideurcrimineel en multirecidivist. Iemand met een gigantisch strafregister, maar niet iemand die al moorden had gepleegd of met stip was aangeduid op een terreurlijst. Vroeg of laat zou hij dus sowieso terug in de maatschappij komen. “Jammer genoeg zijn er wel meer zulke gedetineerden in onze gevangenissen”, liet Geens verstaan. “Ja, hij is een paar keer hervallen. Maar hij heeft telkens een gepaste straf gekregen. Vergeet ook niet dat de man nooit vervroegd is vrijgelaten. Hij zat zijn maximale straf uit.”
Hoe vaak mocht hij de gevangenis al verlaten?
Benjamin Herman kreeg elf keer een uitgaansvergunning. Toen mocht hij ’s ochtends de gevangenis verlaten en moest hij acht uur later terug binnen in zijn cel zijn. Daarnaast mocht hij ook veertien keer op penitentiair verlof. Dertien keer verliep dat zonder problemen. Hij moest zich natuurlijk aan klassieke voorwaarden houden zoals geen alcohol- of drugsgebruik of contact met andere exgedetineerden. Maar nooit waren er klachten gekomen. Tot hij gisteren aan zijn dodelijke raid begon.
Was hij geradicaliseerd?
Herman had zich in 2012 in de gevangenis bekeerd tot de islam. Tijdens zijn raid op de straten in Luik tierde hij Gisteravond raakte bekend dat zijn naam in 2017 voorkwam in twee rapporten van de Staatsveiligheid en in een informatierapport van de politie. Hij werd vernoemd als contact van twee geradicaliseerde gedetineerden: Yassine D. en Fouad
Allahu Akbar. B., zware criminelen die zich in de gevangenis ontpopten tot vrome moslims. In de rapporten staat dat Herman in de gevangenissen van Marche en Lantin met hen gesprekken voerde en ook deelnam aan het groepsgebed.
Zijn er dan fouten gemaakt?
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) en minister van Justitie Geens vinden het te vroeg om te concluderen dat Herman geradicaliseerd was. “Het is aangewezen om het resultaat van het onderzoek af te wachten. Je moet niet gaan concluderen dat iemand een terrorist is alleen maar omdat hij dagelijks bidt”, vindt Jambon.
Geens deelde die mening gisteravond in Terzake. “We kunnen niet anders dan zeggen dat hij in een aantal databanken had gezeten als de diensten geconcludeerd hadden dat hij gewelddadig was.”
De stempel “geradicaliseerd” heeft Herman dus nog nooit gekregen. “Alle diensten stelden vast dat Herman geen terroristisch gevaar meebracht.”
Moesten er écht geen alarmbellen afgaan?
Om vast te stellen of er fouten zijn gebeurd, willen Geens en Jambon het onderzoek dat gisteren is gestart afwachten. “Hij werd genoemd in twee rapporten van Staatsveiligheid”, zegt Jambon. “Maar dat is zijdelings, in rapporten die over een ander persoon gaan. Om daaruit te concluderen dat de dader geradicaliseerd was of daarvoor intenties had, moet de komende uren en dagen blijken.”