Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Moord in scène gezet om niet te worden vermoord
Doodgewaande journalist verschijnt levend en wel op persconferentie
Een dag lang was de kritische journalist Arkadi Babtsjenko vermoord door Moskou. Tot hij plots levend en wel was. Het incident zet de relaties tussen Oekraïne en Rusland verder onder druk. Kiev en Moskou zijn niet bepaalde goede vrienden te noemen na de inval op de Krim door Russische troepen.
Waarom heeft de Russische journalist Arkadi Babtsjenko – een bekend criticus van het Kremlin – zijn familie en de hele wereld een dag lang in de waan gehouden dat hij vermoord was? Dat is de vraag die gisteren onbeantwoord bleef.
Een coup de théâtre was het alleszins, gisternamiddag in Kiev. Op een persconferentie van de Oekraïense veiligheidsdiensten dook Babtsjenko plots. Dinsdagavond was het nieuws bekendgeraakt dat Babtsjenko in de hal van het appartementsgebouw in Kiev, waar hij sinds vorig jaar woonde, was neergeschoten.
De Oekraïense autoriteiten schoven de verantwoordelijkheid meteen in de schoenen van Moskou. De chef van de politie in Kiev zei dat het motief voor de moord ‘waarschijnlijk gezocht moest worden in de professionele activiteiten van Babtsjenko’.
Vuile oorlogen
En dan kwam je snel in Moskou terecht. Babtsjenko was een van de bekendere critici van het beleid van Poetin. De voorbije jaren was hij vooral kritisch geweest voor het militaire optreden van Rusland in Oekraïne en Syrië. Nadat hij het slachtoffer was geworden van een heksenjacht door de staatsmedia, vond hij het raadzaam te verhuizen. Kiev werd zijn nieuwe standplaats.
Maar ook daar bleef hij op zijn hoede, want de hoofdstad van Oekraïne is geen veilige plek voor critici van Moskou. Op de persconferentie waar Babtsjenko levend en wel verscheen, zei Vasil Hritsak, het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdiensten dat de Russische ‘speciale diensten’ van plan waren geweest hem te vermoorden. Om die plannen te dwarsbomen en om de daders op te kunnen pakken, moesten de Oekraïense veiligheidsdiensten de moord in scène zetten.
Toch bleef het onduidelijk waarom het toneelstuk echt nodig was geweest, want volgens Hritsak was de organisator opgepakt. Het zou gaan om een Oekraïner die meer dan een maand met de voorbereiding bezig was geweest. Hij had daarvoor 40.000 dollar gekregen van de Russische geheime diensten. Al die tijd was Babtsjenko op de hoogte. ‘Een hele maand hebben de veiligheidsdiensten en ik contact gehad, hebben we nagedacht en gehandeld. Het resultaat was deze bijzondere missie.’
Volgens Hritsak was het moordcomplot zelfs breder dan Babtsjenko. 30 mensen moesten vermoord worden. Maar wie die andere 29 waren, werd niet gezegd.
Zeker is dat deze zaak de gespannen relaties tussen Kiev en Moskou verder onder druk zet. De Russische regering zat de hele dag in het defensief.