Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Kneed zelf een beeld in de kleibak
Spitse exposities in M HKA en Middelheim zetten start Antwerpen Barok 2018 in verf
In het M HKA werd gisteren de
Geseling van Christus van Caravaggio als laatste schilderij aan de muur gehangen. Alles is klaar voor Antwerpen Barok 2018, dat vandaag losbarst. Het festival ziet barok niet als een historische stijl, maar als een heftige beeldtaal die vandaag voor spektakel zorgt.
Dat de Geseling van Christus van Caravaggio in Antwerpen hangt, is een klein mirakel. Het is te danken aan het doorzettingsvermogen van Luc Tuymans, die de expositie Sanguine/Bloedrood in het M HKA samenstelde. Een Caravaggio van die kwaliteit en die grootte leent Napels slechts uiterst zelden uit. Graag had hij er ook nog het afgehakte hoofd van Goliath bij gehad, maar daarvoor stelde de Villa Borghese in Rome onmogelijke eisen. Als spectaculair alternatief maakte Tuymans er dan maar een videoprojectie van die elke avond op de gevel van het M HKA verschijnt.
Kauwgom
Nog meer gruwelijk spektakel in een zwarte tent die voor het museum opgetrokken werd. Binnen dompelt de snoeiharde installatie
Five Car Stud (1972) van Edward en Nancy Kienholz de bezoeker onder in een nachtmerrie. Bij het licht van koplampen van Amerikaanse auto’s zijn we getuige van de castratie van (en de moord op) een zwarte.
Heftige emoties en een onmiddellijk aansprekende beeldtaal vormen de rode draad van
Sanguine, dat vaak verrassende hedendaagse kunstenaars in dialoog plaatst met de historische barok van Rubens, Van Dyck en Caravaggio. Het is zappen van een kauwgommachine met baroksouvenirs over een video van een stoet in Venezuela naar sculpturen van vervormde rolstoelen. Tussen de lijnen door is Sanguine ook een hommage aan onlangs overleden kunstenaars als Jack Whitten, Jan Vercruysse en Joris Ghekiere. De contrasten tussen de werken onderling zijn groot,
maar de sterk gecomponeerd zalen vermijden dode momenten. Spelen met klei
Zich vervelen wordt deze zomer ook onmogelijk in het Middelheimmuseum, dat zestien kunstenaars vroeg om een werk te maken in de beeldentuin. Geen neobarokke sculpturen, maar interactieve installaties die de bezoekers proberen te misleiden, verrassen en overweldigen.
Dat is goed gelukt, want Experience Traps valt te beleven als een labyrint van ervaringen en sensaties. Alle zintuigen worden beproefd: papegaaien geven een concert in het Huispaviljoen. In het Bootshuisje weerschijnt het licht van Mars en speelvogels kunnen stoeien op luchtkastelen of draaiende schijven. Tussen de bomen verspreidt een machine de penetrante geur van Red Bull.
Maar de show wordt gestolen door het Oostenrijkse collectief Gelitin, dat de bezoekers uitnodigt om beelden te komen kneden in een zandbak van klei. Wie te smerig wordt, kan zich nadien douchen. Niet in hun inmiddels beruchte penisfontein, maar in echte douches ineen geknutseld van bric-à-brac.